Józef Piłsudski w okopach na Wołyniu (sierpień 1916 r.) Fot. domena publiczna |
Nie sposób tu nie napisać, czego w filmie nie umieściłem, że Piłsudski w lutym 1914 roku w Paryżu wystąpił z obszerną prelekcją, która jasno wykładała jego przewidywania, co do losów I-ej wojny i szans Polski. To było "jasnowidztwo", prognoza polityczna które spełniła się całkowicie, w odróżnieniu od oczekiwań Dmowskiego, oczekującego zwycięstwa Rosji. Dopiero później przywódca endecji zmienił swoją orientację. A cóż wobec tego powiedział Piłsudski? Otóż był on przekonany, że w czasie konfliktu do związanej przymierzem z Rosją Francji przyłączy się Anglia, a jeśli te siły będą niedostateczne wobec Niemiec i Austrii, prędzej czy później stanie po ich stronie Ameryka.