|
Marysieńka - Maria Józefa Zimodro-Różańska
w wieku sześciu lat. Warszawa 1869 rok.
Fot. Archiwum rodzinne autorki |
Matki, siostry, narzeczone, żony i córki Powstania Styczniowego to Polki, które błogosławiły swoich mężczyzn do boju o ukochaną Ojczyznę, zmuszały opornych do walki, szły do powstania razem z nimi, błagały mężczyzn by nie brali udziału w insurekcji bez szans zwycięstwa, a potem wspierały Powstańców działalnością konspiracyjną, grzebały poległych, a z tymi, co przeżyli, dobrowolnie jechały na zsyłkę, świadomie rujnując własne, młode życie. Wyrzucone ze skonfiskowanych majątków wraz z dziećmi tułały się po dworach w roli rezydentek, lub przymierały z głodu i chłodu, tracąc dzieci jedne po drugich. Nie wystawiono pomnika Kobiecie Powstania Styczniowego i nie wiele wiadomo o ich bohaterstwie oraz ich cierpieniach.
Historię dwóch kobiet z okresu Powstania Styczniowego - praprababki i prababki - opisuje Marysia Thiele.
MARIA (1843- ok. 1885) I MARYSIEŃKA (1863-1922)
Część 1
Maria urodziła się w inteligenckiej rodzinie zamożnego ziemianina na Wileńszczyźnie. Była najmłodszym dzieckiem i jedyną dziewczynką, wychowującą się wśród braci i ich przyjaciół. Chłopcy nie zawsze traktowali Marię z należną delikatnością i czasem doprowadzali ją do łez. Siedmioletnia Maria zbudowała bałwanka przed dworem. Rozbawiona chmara chłopców wypadła z domu robiąc z bałwanka cel kul śniegowych. Maria zasłoniła bałwanka sobą i śnieżka uderzyła ją w policzek. Rozpłakała się, a jeden z łobuziaków, Józef Zimodro, pochwycił Marię w ramiona i zaczął uciekać przed innymi. Maria objęła wybawcę za szyję, a chłopcy udając, że chcą zbiegów dogonić, popychali się i przewracali w śniegu. Maria się śmiała szczęśliwa, że bałwanek ocalał. Dziesięcioletnia Maria zaczęła naukę na pensji w Wilnie, gdy bracia studiowali na uniwersytetach.