Fragment klasztoru na Łysej Górze. Fot. E.Walkiewicz |
Na wzgórzu
Starożytny człowiek od zawsze obierał wzgórza, na miejsce swojego kultu
religijnego. Takim miejscem jest właśnie Święta Góra, będąca miejscem składania
darów wotywnych bogom, w czasach pogańskich. Historia tego miejsca sięga czasów
kultury łużyckiej (1300-400 p.n.e.). Żyzna okolica, dość gęsto zaludniona,
sprzyjały rozwojowi ośrodka kultowego tamtego okresu. Trwałym śladem dawnych
obrzędów jest tak zwany krąg kultowy,
czyli tajemniczy wał usypany z tłucznia kamiennego, posiadający około 2
kilometry długości. Pamięć o istnieniu kultu religijnego w czasach
przedchrześcijańskich na Łyścu, była zawsze żywa. Już piętnastowieczna
monografia wspomina o wale kultowym i odprawianych na nim świętych tańcach,
mających na celu wielbienie boga Światowida. Podczas tych tańców, kobiety
plotły tak zwane sznury szczęścia i paliły domowe ogniska. U podstaw tego wału,
znaleziono ceramikę ze starszego okresu średniowiecza, opisującą dokładnie
wyposażenie domów mieszkających w tej okolicy ludzi.