Choć Polacy są narodem w większości katolickim, to jednak nawet z pobieżnych obserwacji wynika, że bardziej niż na wymiarze religijnym koncentrują się na samej tradycji i obrzędowości tych świąt. W tym zakresie obok symboliki chrześcijańskiej pojawiają się elementy nie mające z chrześcijaństwem nic wspólnego, jak na przykład: pisanki, kraszanki, zajączki, czy też zwyczaj śmigusa-dyngusa. Świadczy to o wzajemnym przenikaniu się tradycji chrześcijańskiej i pogańskiej na przestrzeni wieków. Tak naprawdę Kościół nie był w stanie wykorzenić obrzędów i zwyczajów przedchrześcijańskich, a zatem je „oswoił” i zaadaptował. Nie było to zresztą specjalnie trudne, gdyż zarówno w przypadku chrześcijańskiej Wielkanocy, jak i w przypadku pogańskich Jarych Godów (święto przesilenia wiosennego) chodziło o zwycięstwo życia nad śmiercią, światła nad ciemnością, dobra nad złem. Warto zatem przyjrzeć się interesującej symbolice świąt wielkanocnych.
poniedziałek, 1 kwietnia 2024
Wielkanoc, a tradycja słowiańska
sobota, 30 marca 2024
Ks. prof. Marcin Wysocki: tam, gdzie Polacy, tam tradycja Grobów Pańskich
Tegoroczny Grób Pański w Archikatedrze Św. Jana w Warszawie. Fot. FNS |
„Grób Pański to wyobrażenie miejsca, gdzie złożono Ciało Chrystusa po Jego śmierci, wyobrażenie przeniesione plastycznie w czasy współczesne - przypomniał rozmówca Family News Service. - To pewna przestrzeń, w której składa się Najświętszy Sakrament, na pamiątkę złożenia Chrystusa do grobu, aby ludzie mogli kontemplować Jego śmierć i oczekiwać na zmartwychwstanie”.
W wielu krajach świata w wiekach XVII i XVIII zaniknął zwyczaj budowania Grobów Pańskich, za wyjątkiem m.in. Polski, Austrii i południowych Niemiec. „W Polsce ta tradycja przyjęła się i stała bardzo ważna. Te Groby, szczególnie w okresie baroku, przypominały całe budowle. To były bardzo bogate wyobrażenia Grobu Chrystusa z Jerozolimy” - zaznaczył ks. prof. Wysocki.
poniedziałek, 8 stycznia 2024
Rekordowy Orszak Trzech Króli w Polsce
Trzej Królowie podczas warszawskiego Orszaku Trzech Kroli. Fot. s. Amata J. Nowaszewska |
czwartek, 14 grudnia 2023
Konkurs Szopek Krakowskich
Krakowskie Szopki pod pomnikiem Adama Mickiewicza. Fot. M. Ciszewski |
Szopki krakowskie są wyjątkowe, ponieważ prezentują postacie znane z tradycyjnych jasełek w nietypowej scenografii – na tle krakowskiej architektury. Ponadto prace te wyróżnia fantazyjne łączenie elementów różnych stylów architektonicznych, fragmentów znanych budynków i różnych postaci.
niedziela, 10 września 2023
Przemiany kulturowe po transformacji ustrojowej
Przemiany kulturowe (nie zawsze kulturalne) po transformacji ustrojowej w 1989 roku wymagają obszernych i wnikliwych badań uczonych różnych specjalności. Zmiany są widoczne nawet dla „zwykłego człowieka”, nie tylko dla kulturoznawcy. Wymienię amatorsko) pobieżnie i skrótowo niektóre z nich, koncentrując się na objawach, nie wnikając głębiej w przyczyny i historię. Wspomnę tylko, że okres potransformacyjny dzieli się wyraźnie na bardziej liberalny przed 2015 i bardziej konserwatywny po 2015.
Zacznę jednak od kulturobiorców – społeczeństwa. Wskutek transformacji gospodarczej znikli najpierw chłoporobotnicy i PGR-owcy. Wkrótce bardzo zmalała wielkoprzemysłowa klasa robotnicza. Ogólną półbiedę-półzamożność zastąpiło rozwarstwienie ekonomiczne. Według GUS w 2022 w Polsce 320 tys. zamożnych osób zarabiało 20 tys.zł/mies., 83 tys. 50 tys. zł/mies. Ponad 2,5 mln osób żyło poniżej granicy ubóstwa, a jednocześnie gwałtownie wzrosła liczba milionerów i multimiliarderów, i to nie wśród przedsiębiorców. Większa część zatrudnionych zarabia poniżej ogłaszanej średniej, nawet przedsiębiorcy ulegają niewidzialnej ręce rynku – w 1.półroczu 2023 zbankrutowało według GUS aż 210 tysięcy przedsiębiorstw!