Choć Polacy są narodem w większości katolickim, to jednak nawet z pobieżnych obserwacji wynika, że bardziej niż na wymiarze religijnym koncentrują się na samej tradycji i obrzędowości tych świąt. W tym zakresie obok symboliki chrześcijańskiej pojawiają się elementy nie mające z chrześcijaństwem nic wspólnego, jak na przykład: pisanki, kraszanki, zajączki, czy też zwyczaj śmigusa-dyngusa. Świadczy to o wzajemnym przenikaniu się tradycji chrześcijańskiej i pogańskiej na przestrzeni wieków. Tak naprawdę Kościół nie był w stanie wykorzenić obrzędów i zwyczajów przedchrześcijańskich, a zatem je „oswoił” i zaadaptował. Nie było to zresztą specjalnie trudne, gdyż zarówno w przypadku chrześcijańskiej Wielkanocy, jak i w przypadku pogańskich Jarych Godów (święto przesilenia wiosennego) chodziło o zwycięstwo życia nad śmiercią, światła nad ciemnością, dobra nad złem. Warto zatem przyjrzeć się interesującej symbolice świąt wielkanocnych.
poniedziałek, 1 kwietnia 2024
Wielkanoc, a tradycja słowiańska
sobota, 30 marca 2024
Ks. prof. Marcin Wysocki: tam, gdzie Polacy, tam tradycja Grobów Pańskich
Tegoroczny Grób Pański w Archikatedrze Św. Jana w Warszawie. Fot. FNS |
„Grób Pański to wyobrażenie miejsca, gdzie złożono Ciało Chrystusa po Jego śmierci, wyobrażenie przeniesione plastycznie w czasy współczesne - przypomniał rozmówca Family News Service. - To pewna przestrzeń, w której składa się Najświętszy Sakrament, na pamiątkę złożenia Chrystusa do grobu, aby ludzie mogli kontemplować Jego śmierć i oczekiwać na zmartwychwstanie”.
W wielu krajach świata w wiekach XVII i XVIII zaniknął zwyczaj budowania Grobów Pańskich, za wyjątkiem m.in. Polski, Austrii i południowych Niemiec. „W Polsce ta tradycja przyjęła się i stała bardzo ważna. Te Groby, szczególnie w okresie baroku, przypominały całe budowle. To były bardzo bogate wyobrażenia Grobu Chrystusa z Jerozolimy” - zaznaczył ks. prof. Wysocki.
poniedziałek, 8 stycznia 2024
Rekordowy Orszak Trzech Króli w Polsce
Trzej Królowie podczas warszawskiego Orszaku Trzech Kroli. Fot. s. Amata J. Nowaszewska |
czwartek, 14 grudnia 2023
Konkurs Szopek Krakowskich
Krakowskie Szopki pod pomnikiem Adama Mickiewicza. Fot. M. Ciszewski |
Szopki krakowskie są wyjątkowe, ponieważ prezentują postacie znane z tradycyjnych jasełek w nietypowej scenografii – na tle krakowskiej architektury. Ponadto prace te wyróżnia fantazyjne łączenie elementów różnych stylów architektonicznych, fragmentów znanych budynków i różnych postaci.
niedziela, 10 września 2023
Przemiany kulturowe po transformacji ustrojowej
Przemiany kulturowe (nie zawsze kulturalne) po transformacji ustrojowej w 1989 roku wymagają obszernych i wnikliwych badań uczonych różnych specjalności. Zmiany są widoczne nawet dla „zwykłego człowieka”, nie tylko dla kulturoznawcy. Wymienię amatorsko) pobieżnie i skrótowo niektóre z nich, koncentrując się na objawach, nie wnikając głębiej w przyczyny i historię. Wspomnę tylko, że okres potransformacyjny dzieli się wyraźnie na bardziej liberalny przed 2015 i bardziej konserwatywny po 2015.
Zacznę jednak od kulturobiorców – społeczeństwa. Wskutek transformacji gospodarczej znikli najpierw chłoporobotnicy i PGR-owcy. Wkrótce bardzo zmalała wielkoprzemysłowa klasa robotnicza. Ogólną półbiedę-półzamożność zastąpiło rozwarstwienie ekonomiczne. Według GUS w 2022 w Polsce 320 tys. zamożnych osób zarabiało 20 tys.zł/mies., 83 tys. 50 tys. zł/mies. Ponad 2,5 mln osób żyło poniżej granicy ubóstwa, a jednocześnie gwałtownie wzrosła liczba milionerów i multimiliarderów, i to nie wśród przedsiębiorców. Większa część zatrudnionych zarabia poniżej ogłaszanej średniej, nawet przedsiębiorcy ulegają niewidzialnej ręce rynku – w 1.półroczu 2023 zbankrutowało według GUS aż 210 tysięcy przedsiębiorstw!
niedziela, 9 kwietnia 2023
Jak chrześcijanie w pierwszych wiekach świętowali Wielkanoc?
O tym, jak Wielkanoc była przeżywana w pierwszych wiekach rodzącego się Kościoła, aby lepiej zrozumieć jej znaczenie dla chrześcijan, opowiada o. prof. Bazyli Degórski OSPPE, patrolog Papieskiego Uniwersytetu św. Tomasza z Akwinu i Instytutu Duchowości „Teresianum” w Rzymie.
czwartek, 6 kwietnia 2023
Pascha. Jakie to święto? Jakie ma znaczenie?
Od 5 do 13 kwietnia trwa Pascha, która w tym roku zbiega się z Uroczystością Zmartwychwstania Pańskiego. O zwyczajach związanych z Paschą, które pomagają lepiej zrozumieć chrześcijańską Wielkanoc mówi s. Eliana Kuryło CB, korektor starożytnego języka hebrajskiego w Biblijnym Instytucie w Tuluzie.
Pascha – święto wolności i wiary
Pascha, po hebrajsku Pesach, jest wielkim świętem wolności i wiary. Żydzi wspominają historię wyzwolenia z niewoli egipskiej. Bóg, dotychczas wyznawany jako Stwórca Świata, objawił się jako Wyzwoliciel. Święto Paschy to czas, w którym porzucając swoje osobiste zniewolenia, należy pójść za głosem Boga. Jest to piękna lekcja ufności zarówno dla Żydów jak i dla Chrześcijan – opowiada w komentarzu dla Centrum Heschela KUL przełożona Wspólnoty Błogosławieństw w Emmaus-Nicopolis w Izraelu s. Eliana Kuryło CB, korektor starożytnego języka hebrajskiego w Biblijnym Instytucie w Tuluzie. Pascha jest najważniejszym i najstarszym świętem żydowskim.
Obchodzona przez osiem dni od 15 do 22 dnia miesiąca Nissan, w tym roku przypada od 5 do 13 kwietnia i zbiega się ze świętami Zmartwychwstania Pańskiego.
poniedziałek, 13 marca 2023
Wileńska „Świtezianka” w Szczecinie i Goleniowie
„Barkę” - ulubioną pieśń św. Jana Pawła II śpiewa w szczecińskiej Bazylice Archikatedralnej Zespół „ŚWITEZIANKA |
- Wasz tegoroczny przyjazd do Szczecina związany był z XXXIV Tygodniem Kresowym…
-Przyjechaliśmy tu na zaproszenie Stowarzyszenia Przyjaciół Wilna, Ziemi Wileńskiej, Nowogródzkiej, Polesia - „Świteź”. Istniejemy przy polskim gimnazjum im. Szymona Konarskiego w Wilnie, obchodzącego w tym roku 60 rocznicę swego powstania.
środa, 8 marca 2023
Kwiatek dla Pań
Dzień Kobiet traktowany jest przez wielu jako relikt czasów PRL-u – „komunistyczne święto”, w czasie którego rytualnie wręczano paniom goździki i urządzano na ich cześć akademie w zakładach pracy. Te wspomnienia u jednych budzą niechęć, u innych uśmiech politowania, a jeszcze u innych nostalgię za czasami młodości. Podkreślić jednak należy, że pomimo zmian i przeobrażeń na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat – tradycja obdarowywania w dniu 8 marca kobiet kwiatami, czy też wręczania im drobnych prezentów nie zanikła.
Nie ulega wątpliwości, że dla osób o poglądach narodowych, czy też konserwatywnych korzenie i tradycje Dnia Kobiet są z całą pewnością dość odległe. Święto to ustanowione zostało bowiem przez Socjalistyczną Partię Ameryki i miało upamiętniać strajk kobiet w fabryce bawełny o skrócenie dnia pracy, przy czym początkowo obchodzone było w dniu 28 lutego. Następnie święto przyjęte zostało przez II Międzynarodówkę Socjalistyczną na posiedzeniu w Kopenhadze w 1910 roku. Data 8 marca jako Międzynarodowy Dzień Kobiet upowszechniła się w związku z wydarzeniami 8 marca 1917 roku, kiedy to doszło do manifestacji i protestów kobiet pod hasłem „Chleb i pokój”, będących jednym z impulsów Rewolucji Lutowej.
środa, 22 lutego 2023
Czy Wielki Post zawsze był wielki?
Image by Grzegorz Krupa from Pixabay |
sobota, 7 stycznia 2023
Największe na świecie uliczne jasełka
1,5 miliona uczestników w ponad 750 miastach wzięło udział w największych na świecie ulicznych jasełkach
poniedziałek, 2 stycznia 2023
Jaki Nowy Rok, taki cały rok? Najciekawsze zwyczaje noworoczne
Graf. Pixabay |
czwartek, 29 grudnia 2022
Pierwsze urywki z PolArt Festival w Sydney
Lajkonik Seniors na koncercie Kolęd w Marayong Fot. BumerangMedia |
W Marayong Grupa Teatralna Scena'98 z Perth przedstawiła sztukę pt. Jasełka z humorem". Tego samego dnia w Konsulacie RP w Sydney Teatr Fantazja z Sydney przedstawił swoją sztukę "Surreal Life of Dali" a w Cooee Art Gallery w Redfern otwarto wystawę prac artystow polskiego pochodzenia: Barbary Licha i Alexa Cyreszko.Tam też odbyło się oficjalne otwarcie Festiwalu z udziałem Komitetu Organizacyjnego i zaproszonych gości z wladz stanowych NSW, Ambasady RP w Canberze, organizacji polonijnych, biznesu i mediów.
sobota, 24 grudnia 2022
wtorek, 20 grudnia 2022
Jak żyć w prawdziwym duchu Świąt Bożego Narodzenia?
Image by Jill Wellington from Pixabay |
W kulturze popularnej i mediach Boże Narodzenie jest przedstawiane jako czas szczęścia, wspólnoty, hojności i pokoju. W filmach „stworzonych na Boże Narodzenie”, przesłanie „dobrego samopoczucia” jest na porządku dziennym.
Niezależnie od tego, czy chodzi o odrodzenie dawno utraconej miłości, czy pojednanie między członkami rodziny po długim i bolesnym konflikcie, widzowie są przekonani, że istnieje pewien rodzaj „magii” działającej podczas tego, co stało się znane w dużej mierze w kategoriach świeckich jako „okres wakacyjny”.
piątek, 4 listopada 2022
Ronald Lasecki: O żywej więzi z przodkami
(Maurice Barrès)
Jeszcze kilkadziesiąt lat temu obchody Święta Zmarłych wiązały się na Mazowszu i Podlasiu z bogatą obrzędowością ludową, która była reliktem czasów przedchrześcijańskich. Dziś stopniowo stare zwyczaje wypierane są przez obrzędy kościelne, nabożeństwa i modły odprawiane przez księży na cmentarzach. Wśród nich popularne są na przykład tzw. „wypominki”, będące rodzajem odmawianej na cmentarzach modlitwy połączonej z wywoływaniem imion pochowanych tam zmarłych. Pojawiły się też składane na grobach wieńce i bukiety sztucznych kwiatów.
1. i 2. listopada cmentarze odwiedzane są przez tłumy ludzi, którzy starają się przynajmniej zatrzymać przy miejscach pochówku swych bliskich. Na tonących w kwiatach grobach płoną znicze. Zgodnie z polską tradycją, ich płomienie oświetlają też mogiły zapomniane i opuszczone których nie odwiedza już nikt z krewnych. Można je zobaczyć między innymi na licznych na Mazowszu bezimiennych leśnych i polnych mogiłach żołnierskich. Zaduszki są bowiem również dniem pamięci narodowej, kiedy zapalamy ognie na miejscach straceń, grobach powstańczych, kwaterach żołnierskich, przy tablicach pamiątkowych poświęconych pamięci poległych i pomordowanych podczas różnych wojen, a także na grobach osób zasłużonych dla Polski i na grobach twórców kultury.
wtorek, 1 listopada 2022
Michał Radzikowski: Społeczny wymiar Święta Zmarlych
Nazwa „Święto Zmarłych” obowiązująca w czasach PRL-u, mająca podkreślać świecki i ponadwyznaniowy charakter dnia 1 listopada, nie przyjęła się w naszym kraju, co wynikało z faktu, że większość Polaków kultywowała tradycję katolicką. Dla katolików dzień 1 listopada jest poświęcony świętym Kościoła katolickiego, a dzień 2 listopada (Dzień Zaduszny) traktowany jest jako wspomnienie pozostałych wiernych, którzy odeszli z tego świata.
niedziela, 28 sierpnia 2022
Szczyt pielgrzymkowy na Jasną Górę. 400-letnia tradycja
W 220 pielgrzymkach rowerowych do Częstochowy uczestniczyło prawie 7 tys. osób. Fot. FNS |
-Tegoroczne piesze pielgrzymowanie na Jasną Górę jest wielkim błaganiem o pokój zwłaszcza dla Ukrainy. Jest duch pokuty, ale i wielka radość z „odzyskania” możliwości pielgrzymowania bez pandemicznych ograniczeń – mówi w rozmowie z Family News Service Izabela Tyras, dyrektor biura prasowego Jasnej Góry.
środa, 6 kwietnia 2022
Tradycje i Zwyczaje Wielkanocne w Polskiej Szkole Sobotniej w Macarthur
Tego dnia w całej szkole czuć było świąteczną, wyjątkową atmosferę. Dzień rozpoczął się od poszukiwania zajaczków, jajeczek i innych czekoladowych smakołyków w poszczególnych klasach. Było przy tym dużo frajdy i fajnej zabawy. Co jakiś czas słychać było wesołą wrzawę i okrzyki radości. Po zakończonych sukcesem poszukiwaniach przyszedł czas na świąteczną pogadankę, która była kontynuacją i jednocześnie podsumowaniem ostatnich dwóch lekcji, w czasie których uczniowie zaznajamiali się z bogartymi zwyczajami i tradycjami obchodów Świąt Wielkanocnych w Polsce.