"Polak". Najnowsza powieść laureata nagrody Nobla

Powieść "Polak" po polsku
wydał Znak. Fot. księgarnia 
Lubimy czytać

John Maxwell Coetzee (84 l.) laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury z 2003 roku, dwukrotny zdobywca nagrody Bookera, 22 lata temu zamienił rodzinną Południową Afrykę na Australię. Mieszka w Adelajdzie. Jego pradziadek ze strony matki, Balcer Dubiel, był Polakiem z Wielkopolski, urodził się w Czarnymlesie (1844). Coetzee odwiedził Polskę w 2000, 2006, 2012 i 2018 roku. Najnowszą jego powieść pt. „Polak” australijskie media uznały za jeden z najlepszych tytułów minionego roku. Tłumaczenie polskie ukazało się kilka miesięcy temu. Jaki jest „Polak” Coetzeego?

 Nazywając rzecz wprost i po imieniu, nowela „Polak” to romans. Samotny polski pianista Witold Walczykiewicz (72 lata) – nazwisko tak trudne do wymówienia dla obcokrajowców, że wygodniej nazywać go po prostu Polak – spotyka na swoim koncercie chopinowskim w Barcelonie jedną z jego organizatorek, 20 lat młodszą Beatriz, żonę i matkę w stabilnym stażem małżeństwie. Nawiązuje z nią uczuciową relację, która swą osobliwością trapi czytelnika od pierwszych stron i nie przestaje trapić po przeczytaniu ostatniej. To siła tej książki, ale by jej doświadczyć, trzeba nieco wysiłku. 

Marian Radny: NOBEL vs NOBEL czyli pobocza nauki

Jedna z ceremoni IgNobel Prize w Cambridge (USA).
Fot. Hahatango Flickr (CC BY NC-SA 2.0)

Ostatnie miesiące każdego roku należą do najbardziej uświęconych w naukowej tradycji – przyznawane w październiku i listopadzie nagrody im. Alfreda Nobla z pompą wręczane są w grudniu – w tym roku 10 grudnia. Od przeszło 120. lat wiadomo też, o co chodzi – “noblami” wyróżnia się naukowców za ich wyjątkowe osiągnięcia w imię postępu i rozwoju ludzkości. Ale od trzydziestu trzech lat początek tego cyklu zbiega się z ceremonią, o której niektórzy chcieliby szybko zapomnieć, inni cieszą się, że nie są jej bohaterami, a jeszcze inni po prostu się bawią. Dlaczego? 

Otóż od 1991 roku, każdego września uroczyście wręczane są nagrody „Ignacego” (Ig) Nobla, za osiągnięcia, głównie naukowe, „których nie da się, czy też nie powinno się powtarzać”. Kryterium to jest całkowicie wbrew logice i praktyce nauki. Co więc oznacza? Klasyfikacja nauki na gorszą, dobrą i tę wyjątkową, jak świadczą kontrowersje wokół nagród im. Alfreda Nobla, nie jest prosta. Twórców nagrody Ig Nobla interesują obrzeża nauki, gdzie wybór biegnie wzdłuż linii – bzdurne, śmieszne... potrzebne?...

 

Refleksje po 48. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni

"Kos" Pawła Maślony został laureatem Złotych Lwów
 podczas sobotniej gali zamknięcia 48. Festiwalu Polskich
 Filmów Fabularnych w Gdyni, 23 września 2023 r. 
 Fot. A.Bobrowska /materiały prasowe FPFF

Przed konkursowym pokazem swojego najnowszego filmu „Figurant”, reżyser Robert Gliński przytoczył słowa Wojciecha Jerzego Hasa, który zapytany niegdyś, jak bardzo w jego filmach obecna jest aktualna mu rzeczywistość, po dłuższym namyśle powiedział: są przebicia.

Na 48. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni przebicia były. Niewątpliwie, nieobecność w konkursie i brak choćby jednego, pozakonkursowego pokazu nagrodzonego na festiwalu filmowym w Wenecji filmu Agnieszki Holland „Zielona Granica” sprawiła, że ten głośny nieobecny stał się pierwszym i wiodącym przebiciem gdyńskiego festiwalu. Wyrażane na spotkaniach przed-  i  po-projekcyjnych oraz  końcowej  gali  wsparcie  dla atakowanego  z pozycji stricte politycznych filmu i jego twórców, a przed wszystkim reżyserki, Agnieszki Holland, dotyczyły obrony prawa do artystycznej wypowiedzi i imiennie, prawa do bycia artystą. Stawkę przebicia podniósł fakt, że w przeddzień zakończenia festiwalu w gdyńskim multikinie Helios, gdzie odbywała się część konkursowych pokazów, jakby na przekór ostentacyjnej hermetyce festiwalu i jakby dla innej niż festiwalowa publiczności rozpoczęto komercyjną dystrybucję „Zielonej Granicy”. Jeszcze inny aspekt to powtarzana w mediach informacja, że film Holland nie mógł brać udziału w konkursie ponieważ jego produkcja nie została ukończona przed 31 maja  b.r.,  ma zatem szansę w przyszłym roku. Trzy smaczki   w jednym.

Prof. Marian Radny: Powstania Warszawskie

Fot. Pixabay

Pierwszego dnia sierpnia ponownie spojrzymy w zapisy wspomnień, fotografie i dokumenty, ukwiecimy święte miejsca asystą przemówień, salw i werbli, by raz jeszcze wzniecić pamięć o Powstaniu Warszawskim. 

Wydaje się jednak, że z upływem czasu wszystko już o nim wiadomo, że nowe świadectwa, emocjonalnie zatrute oczywistością wiedzy o tym, co zawierają, powiększą jedynie zbiór tych już znanych. Nadano też nazwy i imiona bohaterstwu ofiar i zbrodniom oprawców, chwała i zło stały się powszechnie znane, opatrują się jak zbielałe ptasimi odchodami brązy pomników. Niemniej od lat powtarzamy ten sam świąteczny rytuał, jakbyśmy nieustannie tasowali znaczone karty tej samej talii, oczekując na nowe, nieznane dotąd rozdanie.

Pozjazdowe refleksje. Komentarz prof. Mariana Radnego

Prof. Marian Radny - wiceprezes Rady Naczelnej
Polonii Australijskiej w latach 2017 - 2023.
Fot. BumerangMedia/K.Bajkowski

Z zainteresowaniem przeczytałem wywiad z p. Romanem Śmigielskim pt. „Refleksje pozjazdowe: Polonia potrzebuje prawdziwych partnerów” (Bumerang Polski, 6 lipca 2023) na temat wprowadzonych niedawno zmian w polskim kodeksie wyborczym. Padło w wywiadzie również kilka uwag o kondycji i ambicjach Polonii, a na końcu tekstu zamieszczono rezolucje VI Zjazdu Polonii i Polaków z Zagranicy, lekturę interesującą samą w sobie. W Polonii australijskiej nie zaistniała jeszcze przestrzeń do dyskusji w rodzaju takiej, jaką swoimi wypowiedziami zainicjował p. Śmigielski. W poniższym komentarzu chciałbym zatem odnieść się do niektórych, poruszonych w publikacji zagadnień.

Pan Śmigielski punktuje dyskryminujące Polonię zapisy znowelizowanego w 2023 roku polskiego kodeksu wyborczego. Ubolewa przy tym na brak konsultacji z Polonią odnośnie wprowadzonych zmian. Niestety ani uwagi p. Śmigielskiego i wyrażone ubolewanie, ani postulaty punktu 2 oraz pierwszej części punktu 3 rezolucji VI Zjazdu Polonii i Polaków z Zagranicy niczego już nie zmienią – najbliższe wybory parlamentarne w Polsce odbędą się za kilka miesięcy na nowych zasadach. I rodzi się pytanie, dlaczego podnoszone teraz zastrzeżenia i postulaty nie przedstawiono szerokiej polonijnej publiczności pod dyskusję i opinię w czasie, gdy o zmianach w ordynacji wyborczej zawzięcie dyskutowano w Polsce? Nie zajęła stanowiska w tej sprawie Rada Polonii Świata, aspirująca do roli reprezentanta zorganizowanej światowej Polonii. Również australijskie organizacje polonijne otwarcie popierające koalicję rządzącą w Polsce, jak i te uchodzące za apolityczne, w tym również te pretendujące do przewodniej roli reprezentacyjnej w Polonii australijskiej, zaskakująco jednomyślnie nie zabrały głosu w tej kwestii. Czy do tego, by bronić interesów Polonii w Polsce, potrzeba od tej ostatniej zaproszenia?

53. Zjazd Rady Naczelnej Polonii Australijskiej w Adelajdzie

Obrady poprowadził dr Robert Czernkowski (NSW)

KOMUNIKAT PREZYDIUM RADY NACZELNEJ POLONII AUSTRALIJSKIEJ

53. Zjazd Rady Naczelnej Polonii Australijskiej (RNPA) odbył się w dniu 19 czerwca 2021 roku w  Centralnym Domu Polskim w Adelajdzie.

W obradach udział wzięli delegaci reprezentujący 20 organizacji członkowskich RNPA dysponujący 81 mandatami z następującym rozdziałem: organizacje z Nowej Południowej Walii - 37, Queensland – 9, Wiktorii – 10, Australii Południowej – 5, Tasmanii – 3, Australii Zachodniej - 4. Organizacjom o zasięgu krajowym przyznano łącznie 10 mandatów. Zgodnie ze statutem (§ 17(d)), 3 mandaty otrzymali członkowie prezydium Rady, którzy nie posiadali  mandatu organizacji członkowskiej RNPA. 

W zjeździe nie uczestniczyli delegaci z ACT oraz z Polskiej Szkoły Sobotniej im. O. Kasjana Wolaka w Brisbane. Ograniczenia związane z pandemią wirusa COVID-19 nie pozwoliły na przyjazd do Adelajdy delegatom z Melbourne, dlatego uczestniczyli oni w zjeździe zdalnie, poprzez komunikator internetowy Zoom Meeting.

Spotkanie online Prezydium RNPA z Min. Dziedziczakiem. Komunikat

Spotkanie Prezydium Rady Naczelnej Polonii Australijskiej z Sekretarzem Stanu w Departamencie Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą przy Kancelarii Prezesa Rady Ministrów RP, Janem Dziedziczakiem, oraz Dyrektorem Departamentu, Janem Badowskim

W piątek 29 stycznia br. odbyło się spotkanie, w formie wideokonferencji, członków Prezydium Rady Naczelnej Polonii Australijskiej (RNPA) z Ministrem Janem Dziedziczakiem, pełnomocnikiem Rządu RP do spraw Polonii i Polaków za granicą, oraz Dyrektorem Departamentu Janem Badowskim. Ze strony Prezydium w spotkaniu udział wzięli: prezes Małgorzata Kwiatkowska, wiceprezes prof. dr hab. Marian Radny, sekretarz Helena Andrusiewicz, Elżbieta Cesarski, Anna Niedźwiadek, Marek Bartczak, Henryk Kurylewski, ks. Tadeusz Przybylak oraz Leszek Wikarjusz OAM. Nieobecność na spotkaniu usprawiedliwili: skarbnik RNPA Iwona Rafalski, Joanna Merwart, Ita Szymańska i Edward Dudziński.  Spotkanie prowadził wiceprezes RNPA Marian Radny.

Wirtualny 52. Zjazd Rady Naczelnej Polonii Australijskiej

    Zjazd RNPA on-line.

Fot. Zoom Meeting printscreen by RNPA

 52. Zjazd Delegatów Rady Naczelnej Polonii Australijskiej (RNPA) odbył się w dniu 10 października 2020 roku. Ograniczenia związane z pandemią wirusa COVID-19 nie pozwoliły na organizację 52. Zjazdu w Canberze, co było wolą delegatów poprzedniego Zjazdu. 52. Zjazd RNPA został przeprowadzony zdalnie przy pomocy komunikatora internetowego Zoom Meeting.

W obradach udział wzięli delegaci reprezentujący 21 organizacji członkowskich RNPA, dysponujący 77 mandatami z następującym rozdziałem: organizacje z Nowej Południowej Walii - 36, Queensland – 5, Wiktorii – 9, Australii Południowej – 5, Tasmanii – 3, Australijskiego Terytorium Stołecznego – 4, Australii Zachodniej - 4. Organizacjom o zasięgu krajowym przyznano łącznie 11 mandatów.  Zgodnie ze statutem Rady (§ 17(d)), 5 mandatów otrzymali członkowie prezydium, którzy nie posiadali mandatu organizacji członkowskiej RNPA; jeden mandat otrzymała też przewodnicząca Komisji Rewizyjnej.

Przedstawiciele RNPA na ochodach 450-lecia Unii Lubelskiej

Wrȩczenie Medalu Unii Lubelskiej wraz z dyplomem,
od lewej: prof. Marian Radny, Prezydent Lublina dr Krzysztof
.Żuk, Malgorzata Kwiatkowska. Fot. PAI

1 lipca 1569 roku, na sejmie walnym w Lublinie podpisano porozumienie o Unii Realnej miȩdzy stanami Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Porozumienie  stanowiło, że Królestwo Polskie i Księstwo Litewskie stają się jednym ciałem państwowym; powstała Rzeczpospolita Obojga Narodów. Przetrwała 220 lat. Na pamiątkę tych wydarzeń Sejm RP VII kadencji w 2015 roku ustanowił dzień 1 lipca Dniem Sejmu Polskiego, zaś Sejm VIII kadencji w 2018 roku ustanowił rok 2019 Rokiem Unii Lubelskiej. Na przełomie czerwca/lipca 2019 r. Lublin był miejscem państwowych obchodów 450. rocznicy zawarcia Unii. W wydarzeniach rocznicowych udział wzięli przedstawiciele Polonii, w tym Polonii australijskiej.

 

Sejm walny, na którym ustanowiono Unię Polsko-Litewską, zwołano w Lublinie 10 stycznia 1569 roku. Zapewne śladem tych wydarzeń historycznych obchody 450-lecia Unii Lubelskiej trwają od początku 2019 roku. Wydarzenia rocznicowe obejmują koncerty, konferencje, wystawy, pokazy, spektakle teatralne, wydawnictwa, konkursy, etc., a ich kulminacja przypadła na dni pomiędzy 28 czerwca (dzień uchwalenia Uni) a 4 lipca (dzień ratyfikacji umowy przez króla Zygmunta Augusta).