Wyniki naboru do 6. edycji programu Polonista NAWA

Znamy wyniki naboru do 6. edycji programu Polonista NAWA. 41 osób z całego świata, w tym z Polski, otrzymało stypendium Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej.

Celem programu jest promowanie języka polskiego oraz popularyzacja studiów i badań polonistycznych na świecie poprzez umożliwienie obcokrajowcom zainteresowanym językiem i kulturą polską podjęcia studiów lub realizacji projektów badawczych w Polsce.

O stypendium NAWA w ramach Programu mogli ubiegać się zagraniczni studenci, doktoranci i naukowcy, których przedmiotem studiów lub badań jest język polski, polska kultura, sztuka, literatura i historia. Od roku 2023 o stypendium mogą starać się również naukowcy z Polski.

Marianna Łacek: POLSKI JEST ‘COOL’!

Spotkanie edukacyjne w Konsulacie RP w Sydney

Byłoby niewątpliwie marzeniem każdego nauczyciela, aby z sobotnich klas języka polskiego nasi australijscy uczniowie wybiegali z takim właśnie okrzykiem: ‘Polski jest cool’! Czy to możliwe? Oczywiście, że tak! Jak zawsze, początek roku szkolnego napawa wszystkich optymizmem.

Nauczanie, to jak wzniecanie ogniska. Można je rozpalić, ale by ogień nie wygasł, lecz wesoło buzował, muszą być spełniane pewne warunki. Każdy płomień zniknie, jeśli nie będzie się nieustannie dokładać paliwa. Paliwo w edukacji, to nasz niesłabnący nauczycielski entuzjazm, niezbędny przy wykonywaniu tej specyficznej pracy. Podstawę entuzjazmu stanowi oczywiście znajomość i ukochanie ojczystego języka. To jest bardzo dużo, ale jeszcze nie wszystko. Czasy się zmieniają. Nasi uczniowie, to nie polskie, lecz australijskie dzieci, polskiego pochodzenia. W codziennej szkole nauczyciele przekazują im wiedzę metodami dawno wykraczającymi poza przysłowiowy ‘chalk and talk’. W polskiej klasie oczekują tego samego, a nawet więcej. Wszak jest to szkoła nadprogramowa, która musi konkurować z wieloma łatwo dostępnymi atrakcjami sobotnich ranków.

Marianna Łacek: Podarujmy im nasz ojczysty język

Polscy maturzyści roku 2022 wraz z nauczycielami
w Sydney. Fot. Bumerangmedia

 Kończy się wrzesień -  Po dwutygodniowej przerwie szkoły z powrotem zapełnią się gwarem i radosnym zgiełkiem młodych. Czwarty okres szkolny od października do Świąt Bożego Narodzenia, dla uczniów pachnie już wakacjami. Jednak wszystkie szkoły, także Sobotnie Szkoły Języka Polskiego ciągle pracują na pełnych obrotach.

Dla rodziców jest to także czas, aby pomyśleć co dalej. Zadać sobie pytanie czy zrobiliśmy wszystko, aby nasze dziecko nie zaprzepaściło tego najcenniejszego posagu, jakim jest język ojczysty. Wartości materialne, zapobiegliwie gromadzone dla dzieci i wnuków mogą się zdewaluować, mogą zostać roztrwonione... Natomiast język, to podstawowe narzędzie komunikacji, główny aspekt kultury każdego narodu, niezastąpiony łącznik pokoleń – jest wartością trwałą, która nie ubożeje, ale  wraz z upływen czasu ciągle się wzbogaca.

VIII Światowy Kongres Polonistów w Krakowie

Marianna Łacek z Sydney wraz z grupą aktywnych
uczestników Kongresu Polonistow na UJ w Krakowie.

 Refleksje pokongresowe Marianny Łacek

Tegoroczny Kongres pod hasłem "FILOLOGIA OD/NOWA" odbył się na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Przez trzy dni – od 12 do 14 lipca, uczestnicy Kongresu dyskutowali na tematy związane z językiem i kulturą polską.

 Warto tutaj nadmienić, że pomysł organizowania Światowych Kongresów Polonistycznych powstał na Uniwersytecie Warszawskim. Grono polonistów z różnych ośrodków doszło do wniosku, że istnieje potrzeba spotkań w celu wymiany doświadczeń zarówno z zakresu edukacji języka polskiego, jak i badań nad literaturą, kulturą i historią Polski. Pierwszy Kongres zorganizowano w Warszawie w r. 1998. Potm gospodarzami kolejnych kongresów były uniwersytety w Gdańsku, Poznaniu, Krakowie, Opolu, Katowicach, we Wrocławiu i znowu w Krakowie.

Marianna Łacek: Niezaprzeczalny sukces naszych maturzystów

Maturzyści języka polskiego 2022, Sydney.
Fot. D.Banasiak

 W piątek, 16 grudnia do publicznej wiadomości zostały podane imiona i nazwiska najlepszych maturzystów z każdego przedmiotu, także z języka polskiego. Mamy wielki powód do dumy! Takich wyników, w ponad 40-letniej historii egzaminów maturalnych z języka polskiego, jeszcze nie było! 

Jak pamiętamy z uroczytego wieczoru w Klubie Polskim w Bankstown, tych którzy wybrali język polski do matury było w tym roku 15. 

Marianna Łacek: Nasz język ojczysty w wielokulturowej Australii

Przypadające na przełom września i października szkolne ferie – to czas podejmowania ważnych decyzji. Dla maturzystów - powtórki porządkujące ostatnie dwa lata intensywnego studiowania każdego z wybranych przedmiotów.

Dla klasy przedmaturalnej, to podejmowanie ostatecznych decyzji co kontynuować w kl. 12, a z czego być może lepiej zrezygnować. Pamiętajmy, że do końcowego wyniku, który jest jednocześnie wstępem na studia uniwersyteckie, liczy się 10 najlepiej zdanych ‘units’ – jednostek przedmiotowych. Przeciętny poziom dla większości przedmiotów, to ‘2 Units’. Tak jest również w przypadku języka polskiego.

Sprawdź swoją znajomość ortografii. Konkurs

 Portal internetowy Dyktanda.pl serdecznie zaprasza do wzięcia udziału w III. edycji konkursu Mistrz Ortografii!

Uczestnicy sprawdzą swoją znajomość ortografii rozwiązując dyktanda online w serwisie Dyktanda.pl.

W tej edycji rywalizacja będzie wyglądała następująco:

• konkurs potrwa 5 dni - od 13.06 (poniedziałek) do 17.06 (piątek);
• każdego dnia będą pojawiały się 2 dyktanda konkursowe;
• oceniana będzie poprawność odpowiedzi oraz czas rozwiązywania;
• wszystkie zdobyte punkty będą sumowane w rankingu, który wskaże zwycięzców;
• do wygrania są pakiety korepetycji w portalu z korepetycjami online i nauką języków Tutors.live (https://tutors.live/pl). 

Czy nowi Australijczycy powinni zdać test z języka angielskiego?

W Australia Day 16 tys. imigrantow otrzymało
australijskie obywatelstwo. Ceremonia
w Canberze 26 stycznia z udziałem premiera
 Scotta Morrisona. fot. printscreen YT ABC

Każdego roku w Dzień Australii tysiące ludzi zostaje obywatelami Australii na uroczystościach w całym kraju. Potencjalni obywatele muszą spełnić szereg kryteriów kwalifikacyjnych, w tym zdać test na obywatelstwo, aby wykazać, że mają rozsądną znajomość Australii i podstawową znajomość języka angielskiego.

Istnieją jednak natarczywe  sugestie , że osoby ubiegające się o obywatelstwo powinny również zdać osobny formalny test z języka angielskiego, aby udowodnić swoje umiejętności językowe.

W nowo opublikowanym artykule z koleżanką Louisą Willoughby wyjaśniamy, dlaczego stwarza to szereg problemów i dlaczego nie poprawiłoby to znajomości języka angielskiego wśród nowych Australijczyków.

Kim są Buruszowie i skąd pochodzi ich język*

Kobieta burszaska. Fot. archiwum

 Odpowiedzi na te pytania znajdziemy w nowej książce prof. Benona Zbigniewa Szałka pt. Dravidian-like forms in Burushaski and related problems… Autor prowadził zajęcia na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Szczecińkiego, w Instytucie Politologii, na specjalizacji międzyetnicznej m.in. z etnolingwistyki (której przedmiotem są wzajemne związki między językami, myśleniem, zachowaniem się człowieka i rzeczywistością), kryptologii (dziedzina wiedzy o przekazywaniu informacji w sposób zabezpieczony przed niepowołanym dostępem) i paleografii (dziedzina związana z dawnymi formami pisma). W jednej ze swych licznych książek w języku angielskim (a wydał ich 25) porównywał 35 języków – starożytnych i współczesnych. Jedną zaś ze swoich pierwszych prac w języku angielskim poświęcił deszyfracji napisów z Doliny Indusu i Wyspy Wielkanocnej jako drawidyjskich.

 

Buruszowie to lud zamieszkujący głównie górskie regiony północnego Pakistanu (okręgi Hunza, Nagir, Yasin).Tereny Burszów sąsiadują z Chinami, Indiami i Afganistanem. Według jednej z ich legend Buruszowie pochodzą, od osiadłych w dolinie rzeki Hunza, żołnierzy armii Aleksandra Macedońskiego. Faktem natomiast jest, że swoim wyglądem przypominają raczej mieszkańców Bałkanów niż Azjatów. 

Święto Polskiego Języka

 W 2015 roku w kalendarzu wydarzeń polonijnych pojawiło się nowe święto –  Polonijny Dzień Dwujęzyczności, 

czyli Polish Billingual Day — które od tej pory będzie obchodzone w każdy trzeci weekend października. Pomysłodawcą i organizatorem dnia polskiego języka jest DSNY Foundation, poprzednio funkcjonująca jako Dobra Polska Szkoła . Tegoroczny Polonijny Dzień Dwujęzyczności obchodzony jest dziś i jutro (16 i 17października). Do świeta przyłączyli się też polonijni maturzyści z Sydney o czym pisze poniżej Marianna Łacek.

Idea ustanowienia nowego święta zrodziła się już kilka lat wcześniej. Portal www.DobraSzkolaNowyJork.com i DSNY Foundation od dziesięciu lat prowadziły w polonijnym środowisku w USA kampanię na rzecz dwujęzyczności pt. “W naszym domu mówimy po polsku!” . Przez ten czas na portalu ukazało się wiele artykułów, wywiadów, nagrań filmowych i relacji dotyczących promowania rozmów i edukacji w języku ojczystym w polskich rodzinach zamieszkałych poza granicami kraju. Już w pierwszym roku trwania akcji dołączyły do niej polskie środowiska w innych krajach.

O cywilizacji Doliny Indusu i etruskich tablicach nagrobnych

Prof. Benon Z. Szałek

O cywilizacji Doliny Indusu i etruskich tablicach nagrobnych - rozmowa Leszka Wątróbskiego  z prof. Benonem Z. Szałkiem z Uniwersytetu Szczecińskiego (Wydział Nauk Społecznych, Instytut Nauk o Polityce i Bezpieczeństwie)

-Od lat publikuje Pan książki w języku angielskim, poświęcone badaniom nad pochodzeniem języków euroazjatyckich... 

-Językami tymi zajmuję się od roku 1971, a więc od około 50 lat. Ukazuję ich powiązania leksykalne i gramatyczne. Jedna z moich pierwszych książek w języku angielskim ukazała się w roku 1999. To była praca poświęcona deszyfracji napisów z Doliny Indusu i Wyspy Wielkanocnej jako drawidyjskich. W roku 2019, dwudziestą trzecią książkę, poświęciłem ponownie cywilizacji w dolinie Indusu, położonej na północno-zachodnich obrzeżach subkontynentu indyjskiego. Książka ta stanowi jakby poszerzenie i pogłębienie moich wcześniejszych ustaleń i prac. Zawsze interesowała mnie historia starożytna, języki obce i kryptologia. W Szczecinie, w latach sześćdziesiątych, dostępne były dobre książki w języku niemieckim i rosyjskim. Uczyłem się więc tych języków. W Instytucie (IFP, potem IP, IPE) prowadziłem w ramach jednej ze specjalizacji, wykład „Etnolingwistyka i kryptologia”. W jednej z książek (2014) porównywałem 35 języków – starożytnych i współczesnych.

Zostawcie nam sympatycznego „murzynka Bambo”

Poseł na Sejm RP (2010-2015) John Godson:
w 2011 roku stwierdził, że nie widzi nic złego
 w  słowie "murzyn" dodając, że nie obraża się,
 jeśli słyszy je od osoby, która czuje szacunek do
 czarnoskórych.Fot. A.Grycuk (Wikipedia, CC)

 Murzynek Bambo w Afryce mieszka, czarną ma skórę ten nasz "koleżka"… Czytaliśmy, a wręcz wielu z nas sylabizowało wierszyk o sympatycznym murzynku który tak samo jak my miał problemy, bo dziecko jest albo brudne, albo nieszczęśliwe. Bo dziecko po godzinach spędzonych w szkole chce się pobawić zamiast siadać do nauki zadanej do domu, a dobry przykład murzynka co przez całe ranki zdobywał wiedzę, „ze swej murzyńskiej pierwszej czytanki” był wsparciem w poznawaniu tajemnicy liter jak i tajemniczych meandrów algebry.

Dziś w ramach walki o „poprawność polityczną” języka polskiego Rada Języka Polskiego wystawiła rekomendację, „nie stosujmy słowa „murzyn”. Co w zamian?

Naprawdę ci ludzie nie mają ważniejszych problemów?

Inauguracja 2. edycji kampanii społecznej #KtoTyJesteś

Marszałek Senatu Stanisław Karczewski na inauguracji
kampanii społecznej #KTOTYJESTEŚ
Fot. M.Józefaciuk - Kancelaria Senatu

28 sierpnia 2019 r. w Senacie zainaugurowano 2. edycję kampanii społecznej #KTOTYJESTEŚ, promującej naukę języka polskiego wśród dzieci Polaków mieszkających poza krajem. Kampania, prowadzona przez Fundację „Pomoc Polakom na Wschodzie”, jest współfinansowana przez Kancelarię Senatu w ramach opieki Senatu nad Polonią i Polakami za granicą. Akcję wspierają Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą oraz Fundacja „Wolność i Demokracja”.

 

Prezes Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” Mikołaj Falkowski przypomniał, że tematem ubiegłorocznej kampanii była dwujęzyczność. Celem akcji było zachęcenie Polaków, którzy wyemigrowali z kraju, do zainteresowania się ofertą polskich placówek oświatowych, do poszerzania wiedzy, trwania przy języku polskim oraz do uczenia się polskiej kultury. Przygotowano 3 spoty reklamowe, które obejrzało ponad 600 tys. użytkowników internetu, a materiały poświęcone akcji zostały wyświetlone w mediach społecznościowych ponad 3 mln razy.

Białoruska "Polska Macierz Szkolna" działa już od stu lat

Jubileuszowy baner przed siedzibą Polskiej Macierzy Szkolnej
 w Grodnie. Fot. L.Wątróbski

Polska Macierz Szkolna w Grodnie działa od ponad stu lat na rzecz szerzenia oświaty polskojęzycznej na terenie całej Białorusi. Obecnie nauczyciele zrzeszeni w PMS prowadzą zajęcia z języka polskiego w szkołach państwowych i społecznych. Ponad połowa z około 12,5 tys. dzieci uczących się języka polskiego na Białorusi to uczniowie ich szkół. Z okazji 100-lecia Zjednoczenia Społecznego „Polskiej Macierzy Szkolnej” w Grodnie z wiceprezesem tej organizacji Teresą Kryszyń  rozmawia Leszek Wątróbski. 
 

-Pierwsze Koło Polskiej Macierzy Szkolnej w Grodnie powstało dokładnie 100 lat temu...

...kiedy odradzała się polska państwowość. Na czele koła PMS stanął ks. kanonik Antoni Kuryłłowicz, proboszcz tutejszego kościoła bernardyńskiego (dziś kościół seminaryjny). Jednocześnie zaczęły też powstawać nowe komórki Macierzy w różnych miejscowościach, tak aby krzewić naukę języka polskiego w całym niepodległym kraju.     Warto pamiętać, że Polska Macierz Szkolna zostało powołana w roku 1905  przez  pisarza Henryka Sienkiewicza i reaktywowana 3 grudnia 1995 roku w Grodnie na zebraniu nauczycieli języka polskiego, rodziców i działaczy oświatowych. Jej głównym celem jest szerzenie oświaty polskojęzycznej na terenie Białorusi.

Spotkanie nauczycieli z metodykami języka polskiego w Australii

Iwona Stempek podczas warsztatów w Sydney.

 Język polski zdobywa Australię krok po kroku. Dzieje się to dzięki współpracy kilku instytucji, których nadrzędnym celem jest wypracowanie najskuteczniejszych środków, aby dotrzeć do każdej polskiej rodziny w Australii, do każdego dziecka, które powinno znać język swoich przodków.

Zrzeszenie Nauczycieli Polskich, organizacja która już wielokrotnie dała się poznać społeczności ze swoich śmiałych, ale praktycznych pomysłów i tym razem stanęła na wysokości postawionego sobie zadania. Do Australii zaproszeni zostali Państwo Iwona i Tomasz Stempkowie z Krakowa. Są to znani poloniści, specjalizujacy się w nauczaniu języka polskiego poza ojczystym krajem. Jako niezrównani metodycy w tej dziedzinie przygotowali cykl podręczników ‘Polski, krok po kroku’. Opracowali także internetową wersję nauczania języka polskiego dla tych, którzy mają trudności z uczęszczaniem do polskich szkół.

Witaj, szkoło! Już wakacji minął czas...

Fot. Pixabay

Przed nami nowy rok nauki w Polskich Szkołach, w różnych dzielnicach Sydney, Newcastle i Wollongong. Rok szkolny pełen projektów, wyzwań i entuzjazmu nie tylko wśród nauczycieli i uczniów ale wśród osób zwiazanych z oświatą polonijna i rodziców, którzy beinteresownie zaangażowani są w działalność szkół. Szkół, którym zależy na nauce języka polskiego, historii, geografii, polskiej kultury i tradycji na jak najwyższym poziomie z wykorzystaniem nowoczesnych metod, nowych programów nauczania wychodzącym naprzeciw wyzwaniom edukacyjnym XXI wieku i zmianom zachodzącym w Australii, w Polsce i na całym świecie.

Za chwilę zabrzmi dzwonek szkolny rozpoczynający pierwsze lekcje. Drodzy Uczniowie! życzę aby ten rok obfitował w nowe doświadczenia, które niosą z sobą ogrom życiowej wiedzy. Życzę Wam z całego serca, aby fascynująca przygoda odkrywania wiedzy była dla Was źródłem nieustającej satysfakcji. Niech nie zabraknie wam sił do realizacji pasji i pogłębiania zainteresowań. Życzę abyście zostali przyszlymi ambasadorami języka polskiego i kultury polskiej.

IV Polonijny Dzień Dwujęzyczności

Już w najbliższy weekend , 20-21października, będziemy świętować IV Polonijny Dzień Dwujęzyczności. Dzień ten to coś więcej, niż tylko kolejna polska impreza. Polonijny Dzień Dwujęzyczności powstał z myślą, by zachęcać polonijne dzieci do nauki języka przodków, bo przyniesie im to wiele korzyści nie tylko w zakresie możliwości porozumiewania się z krewnymi w Polsce, ale i usprawni, najprościej rzecz ujmując, pracę ich mózgu. Ale powstał i po to, by zachęcać wszystkich zaangażowanych w dwujęzyczne wychowanie i edukację do głoszenia dobrego słowa tam, gdzie tylko można. Tym słowem jest przesłanie: nie bójmy się dwujęzyczności, poliglotyzmu, one nie gryzą, a wręcz przeciwnie – nagradzają. Jednocześnie chcemy, by święto służyło akcji odczarowywania mitów krążących na temat dwujęzyczności, a propagowania korzyści, jakie z niej płyną.

Katarzyna Podjaska o języku: Pijany jak świnia?

Fot. demotywatory.pl

Brzydkie stereotypy o Polakach sugerują, że naród za kołnierz nie wylewa. Potocznych i wulgarnych określeń libacji oraz człowieczego stanu w czasie libacji polszczyzna oferuje wiele. Jednym z nich jest, znane nam chyba wszystkim, powiedzenie: pijany jak świnia.

 

Znaczenie tego powiedzenie jest powszechnie znane. Nieznane jest natomiast pochodzenie tego przysłowia. Dlaczego bardzo pijany człowiek porównywany jest do świni? Czyżby dlatego, że świnia kojarzy się z brudem i niesalonowym zachowaniem – a pijany człowiek, cóż – nie odznacza się raczej manierami z Windsoru…

 

 

Katarzyna Podjaska: Staropolskie nazewnictwo rodzinne

Józef Aleksander Jabłonowski (1711—1777) – Cyfrowa
Biblioteka Narodowa Józef Aleksander Jabłonowski
Ryc. domena publiczna

Dowcipy o teściowych tak naprawdę są o… świekrach.

Przez pierwsze trzy dni małżeństwa byłem przekonany, że mam najlepszą teściową na świecie. A to i mecz razem obejrzeliśmy, o samochodach pogadaliśmy, nawet na ryby ze mną poszła. No i wreszcie wytrzeźwiałem po weselu, patrzę na teściową, a to teść.

Na pewno każdy z Was wielokrotnie słyszał słynne dowcipy o teściowych – zazwyczaj jest to matka żony i zostaje w tychże dowcipach wyposażona w zbiór najgorszych możliwych cech ludzkich. Gdybyśmy jednak chcieli te dowcipy opowiedzieć w czasach dawnych, mówilibyśmy nie o teściowej – ale o świekrze. Świekra to matka żony, a jej mąż – czyli ojciec żony – to świekier.

 

Staropolskie nazewnictwo rodzinne było duuuuuuużo bardziej rozbudowane niż obecnie.

Kampania #KtoTyJesteś: Zadbaj o język ojczysty

Fot. Kto ty jesteś - kampania społeczna (FB)

Za granicą tylko jeden mały Polak na siedmiu uczy się w szkole języka polskiego. Odpowiadając na ten problem Fundacja "Pomoc Polakom na Wschodzie" zainaugurowała z początkiem roku szkolnego kampanię społeczną #KtoTyJesteś. Jest skierowana do Polaków mieszkających poza granicami kraju oraz do ich krewnych i przyjaciół w Polsce a szczególnie do tych rodziców, żyjących na emigracji,  którzy z różnych powodów nie uczą dzieci języka polskiego, nie decydują się na wysłanie ich do polskiej szkoły lub odkładają tę decyzję na później. Ma na celu uświadomienie im jak ważne jest przekazywanie dzieciom języka ojczystego oraz edukacja w języku polskim.

Pilnym zadaniem, przed którym stoją polskie władze, szkoły, parafie oraz środowiska polonijne, jest objęcie edukacją w języku polskim dzieci młodych emigrantów, zarówno tych w wieku przedszkolnym, jak i szkolnym. Zebrane z polonijnych ośrodków (m.in. z Irlandii) dane szacunkowe pokazują, że jedynie niecałe 15 procent dzieci naszych rodaków uczy się języka polskiego w polskich szkołach. Dodajmy, że według danych GUS w 2016 r. spośród polskich emigrantów w krajach UE najwięcej osób przebywało w Wielkiej Brytanii (788 tys.), Niemczech (687 tys.), Holandii (116 tys.) oraz w Irlandii (112 tys.). Dostępne dane statystyczne wskazują, że tylko w Wielkiej Brytanii w zeszłym roku urodziło się 20 tys. dzieci polskiego pochodzenia. Wg. niektórych źródeł łączna liczba dzieci mających polskiego rodzica, które narodziły się nad Tamizą przez ostanie 10 lat przekracza 150 tys. Poruszana w kampanii #KTOTYJESTEŚ kwestia przekazywania języka polskiego i polskiej tożsamości kolejnym pokoleniom dotyczy więc setek tysięcy żyjących za granicą Polaków.