polish internet magazine in australia

Sponsors

NEWS: POLSKA: Trybunał Konstytucyjny poinformował w poniedziałek, że Julia Przyłębska nie jest już prezesem, lecz sędzią kierującą pracami Trybunału. W grudniu kończą się kadencje trzech z 15 sędziów zasiadających w TK: 9 grudnia – Julii Przyłębskiej, a 3 grudnia – Mariuszowi Muszyńskiemu i Piotrowi Pszczółkowskiemu. Julia Przyłębska jest sędzią Trybunału Konstytucyjnego od 2015 r. W grudniu 2016 r. została p.o. prezesa, a 21 grudnia 2016 r. – prezesem Trybunału. * * * AUSTRALIA: Nastolatki poniżej 16 roku życia wkrótce zostaną objęte zakazem korzystania z aplikacji społecznościowych, takich jak TikTok, Instagram, Reddit, Snapchat i Facebook. Pierwsze na świecie ustawy przeszły przez parlament australijski w piątek rano. Premier Anthony Albanese powiedział, że zakaz, który wejdzie w życie za rok, pomoże zachęcić młodych Australijczyków do pielęgnowania lepszych relacji z innymi. * * * SWIAT: Rosyjski minister spraw zagranicznych, Siergiej Ławrow, w opublikowanym dzisiaj wywiadzie dla Tucker Carlsona, stwierdził, że kluczowym warunkiem zakończenia wojny w Ukrainie jest uznanie jej za "państwo nieblokowe". Ławrow przekonywał, że Rosja jest gotowa dołączyć do grupy krajów, które zapewnią Ukrainie zbiorowe gwarancje bezpieczeństwa. Pytany, czy Rosja jest w stanie wojny z Ameryką, Ławrow odparł, że "nie powiedziałby", by tak było.
POLONIA INFO: Spotkanie poetycko-muzyczne z Ludwiką Amber: Kołysanka dla Jezusa - Sala JP2 w Marayong, 1.12, godz. 12:30

piątek, 6 października 2023

Polska światu: Paweł Edmund Strzelecki

150 lat temu, 6 października zmarl Pawel Edmund Strzelecki  polski podróżnik, geologgeograf, badacz i odkrywca. Jako pierwszy Polak indywidualnie okrążył świat w celach naukowych, odwiedził wszystkie kontynenty oprócz AntarktydyJako pierwszy Europejczyk zbadał najwyższe pasmo Wielkich Gór Wododziałowych – Góry Śnieżne w Australii. To z jego inicjatywy najwyższy szczyt Australii nosi imię generała Kościuszki. 

Dziewiaty odcinek o ludziach, których wielkość wyznaczają ich osiągnięcia, o osiągnięciach, które nie znają granic, o sławie, o którą nikt nie zabiegał i o tym, dlaczego warto powiedzieć „Ja też jestem z Polski”.

Cykl biograficzny dzięki współpracy z portalem "Polska Światu". 


PAWEŁ EDMUND STRZELECKI

Geolog, podróżnik, geograf, badacz i odkrywca. Eksplorator Australii.

Ur. w 1797 r. w Poznaniu – zm. 1873 r. w Londynie.

BURZLIWE POCZĄTKI

Pochodzi z raczej ubogiej rodziny, jest synem geografa. Nie kończy żadnej szkoły wyższej, jest samoukiem (fakt ten pozostaje kwestią sporną; pojawiają się również głosy, że kształci się na późniejszym etapie życia na uczelniach brytyjskich lub niemieckich). Pewnego dnia „znika” z domu, kilka lat później zostaje odnaleziony przez brata Piotra. O tym zagadkowym okresie jego życia nic nie wiadomo, poza słowami zapisanymi w pamiętniku Strzeleckiego, mówiącymi, że żył w wielkim niedostatku. Wstępuje do wojska, jednak od razu po otrzymaniu nominacji oficerskiej dezerteruje.

Wkrótce potem poznaje Aleksandrynę Turno, która okazuje się być największą miłością jego życia. Ojciec Aleksandryny nie zgadza się na relację swojej córki i ubogiego dezertera, toteż para postanawia uciec – plan jednak nie powodzi się, pan Turno „odbija” dziewczynę, a Strzelecki odchodzi sam. Po tym życiowym zawodzie skupia się na pracy i planach na przyszłość. Aby zebrać fundusze na podróże, zarządza ogromnym majątkiem księcia Franciszka Sapiehy, który ten ostatni przepisuje Strzeleckiemu w testamencie. Opuszcza Polskę na początku lat trzydziestych XIX wieku.

DOOKOŁA ŚWIATA

W roku 1834 Paweł Edmund Strzelecki wyrusza w dziewięcioletnią podróż dookoła świata, w czasie której oddaje się badaniom geologicznym. W Ameryce Północnej bada Appalachy, odkrywa rudy miedzi nad Jeziorem Ontario. Następnie udaje się do Meksyku i na Hawaje, gdzie prowadzi badania nad wulkanami. Zwiedza okręgi przemysłowe i robi pomiary meteorologiczne.

Na kolejnym etapie podróży udaje się do Nowej Południowej Walii – australijskie ziemie uważane wówczas przez Wielką Brytanię za kolonię karną, niebezpieczne i zaludniane głównie brytyjskimi skazańcami.

Przeprowadza pomiary na kontynencie. Jako pierwszy Europejczyk bada najwyższe pasmo Wielkich Gór Wododziałowych – Góry Śnieżne. To z jego inicjatywy najwyższy szczyt Australii nosi imię generała Kościuszki. Podczas czteroletniego pobytu na kontynencie odkrywa jeszcze żyzną krainę Gippsland, a także złoża złota, węgla kamiennego i rudy miedzi na Tasmanii.

Prawdopodobnie w związku z problemami zdrowotnymi powraca do Anglii, po drodze odwiedza m. in. Filipiny, Hong Kong, Singapur, Indie, Egipt, Gibraltar, Francję.

POWRÓT

Po powrocie zyskuje status bohatera. Zostaje członkiem The Royal Society oraz Royal Geographical Society, otrzymuje tytuł doktora honoris causa na uniwersytecie oxfordzkim, a nawet dwa ordery z rąk samej królowej brytyjskiej.

Jego książka „Physical description of New South Wales and Van Diemen’s Land” stanowi podstawowe źródło wiedzy o Australii, a jej wydania gratuluje sam Karol Darwin.

rywatnie jest osobą popularną i lubianą. Pomaga Irlandczykom w czasie Wielkiego Głodu, otwarcie sprzeciwia się złemu traktowaniu Indian przez kolonizatorów, jest wyznawcą równości społecznej. Dzięki szacunkowi, z jakim odnosi się do plemion tubylczych, łatwo zyskuje ich sympatię.

Nazwy nadane na jego cześć noszą m.in.: pasmo górskie, dwa szczyty, rzeka, pustynia, rezerwat przyrody i miasto w Australii.W roku 1988 w Jindabyne, nieopodal Góry Kościuszki, odsłonięty zostaje pomnik Strzeleckiego.

Pochowany na Kensal Green Cemetery w Londynie. W 1997 jego prochy sprowadzono do kraju i złożono w Krypcie Zasłużonych Wielkopolan poznańskiego kościoła św. Wojciecha.

Korzystano z: polskieradio.pl, geociekawostki.pl, dziennik.com

Foto commons.wikimedia.org

Polska Światu

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy