Australia a potencjalny konflikt na Pacyfiku

 STRATEGICZNE POŁOŻENIE AUSTRALII I ZNACZENIE TEGO KONTYNENTU W POTENCJALNYM KONFLIKCIE NA PACYFIKU - analiza Elżbiety Daszkowskiej.

Australia leży na styku Oceanów Indyjskiego i Spokojnego-stąd strategiczna rola tego kraju-Kontynentu jakim jest kontrola głównych tras komunikacji morskich oraz  powietrznych łączących 2 wspomniane akweny morskie. Bliskość do “wąskich gardeł” tj. do Cieśnin Indochińskich i południowo-azjatyckich (Cieśniny Sunda oraz Lambok zapewnia możliwość kontroli nad światowymi arteriami handlu światowego) a należy podkreślić, iż w chwili obecnej gospodarka chińska jest obecnie uzależniona od terminowego oraz swobodnego przepływu dóbr i towarów drogą morską. Co więcej, Australia to doskonała baza wypadowa dla wszelkich operacji na Oceanie Indyjskim i tym samym kontroli szlaków morskich państw azjatyckich sprowadzających produkty z baz surowcowych w Afryce i Zatoce Perskiej.

Państwo/Kontynent ma również idealne położenie w zakresie rozpoznania kosmicznego z zachodniej części kontynentu – ta jest zresztą rzadko zaludniona (co redukuje zakłócenia radiowe kontrolujące sygnały wysyłane do satelitów). Sytuację ułatwiają dobre warunki klimatyczne -brak zachmurzenia na zachodnich pustyniach.

Położenie Australii wyraźnie preferuje ten kraj w sytuacji konfliktu militarnego ponieważ zapewnia wyraźną przewagę nad siłami chińskimi w obszarze Cieśnin Indochińskich. Blokada Cieśniny Malaka skieruje ruch statków właśnie do Cieśnin Indochińskich co oddali siły chińskie od ich własnego wybrzeża i pozbawi ich ochrony powietrznej.

Australia to stosunkowo bezpieczne sanktuarium dla działań lotnictwa ponieważ bazy lotnicze położone są w rzadko zaludnionych terytoriach: Północnym, Cape York, Queensland i zachodniej części i leżą o ok 2700 mil od Cieśniny Tajwańskiej I “TYLKO” 1700 mil od Morza Południowo-chińskiego.

Biorąc pod uwagę historie relacji chińsko-australijskich można postawić następujące tezy:

1. Do 2015 r. relacje gospodarcze Australia- Chiny układały się w miarę harmonijnie bez większych zakłóceń na arenie politycznej stąd też analizując relacje bilateralne odnoszę się do daty 2015r.
2. Ograniczenia w handlu wyrobami przemysłowymi dotknęły wiele sektorów gospodarki Australii ale w RÓŻNEJ mierze!!!!!
3. Ograniczenia w exporcie płodów rolnych bardzo silnie dotknęły cały sektor rolny i będą mieć konsekwencje w przyszłości (niska elastyczność cenowa art. rolnych).
4. Australia nie ma silnie zdywersyfikowanych partnerów handlowych i nie ma żadnych przewag w zdobywaniu nowych rynków zbytu dlatego też należy założyć że próby szerokiego wejścia na nowe potencjalne rynki zbytu napotkają opór i silną konkurencję ze strony pozostałych masowych producentów art. rolnych i dużych gospodarek  takich jak: Argentyna, Brazylia.

Wspomniane walory Australii zostały w pełni wykorzystane w trakcie II Wojny Światowej kiedy to to państwo zostało oficjalnym sojusznikiem USA i zostało ochrzczone mianem “niezatapialnego krążownika” – słynne wypowiedzi gen. McArthura. Gdyby nie zaangażowanie tego kraju to działania US NAVY przeciw Japonii nie były w pełni skuteczne. Należy nadmienić  znamienitą rolę Australii w Wojnie Koreańskiej w 1953r. oraz w trakcie Wojny Wietnamskiej 1955-1975. Ten Kraj-Kontynent ma nieocenione znaczenie w obszarze Pacyfiku i Azji Południowo-Wschodniej chociaż Australia przynależy cywilizacyjnie w pełni do Świata Cywilizacji Zachodniej (skład etniczny, język, system prawa).

 

RELACJE GOSPODARCZE AUSTRALIA-CHINY. RELACJE HANDLOWE ORAZ POZOSTAŁE OBSZARY WSPÓŁPRACY.

W 1972r. zostały ustanowione relacje bilateralne Australii z Chinami i Canberra od samego początku jest beneficjentem tych relacji.

Wymiana handlowa przez długi okres czasu była uważana za komplementarną. Australia dysponuje ogromnymi zasobami surowcowymi w porównaniu do liczebności swojej populacji stąd wysoka jednostkowa cena pracy ludzkiej i specjalizacja w produkcji dóbr nieprzetworzonych na export. Z kolei dochód ze sprzedaży przeznacza za zakup dóbr przetworzonych o dużym nakładzie pracy (wysoki stan życia w Australii). Chiny- na odwrót posiadają ogromne zasoby siły roboczej mając niewspółmiernie niską podaż surowców naturalnych na swoim obszarze. Poza tym, do niedawna nie posiadały wysokich zasobów kapitałowych i dotychczasowy rozwój gospodarki chińskiej był wybitnie pracochłonny i możliwy dzięki importowi bazy surowcowej z zagranicy- w tym głównie z Australii.

Australia nie ma silnie zdywersyfikowanych partnerów handlowych i należy podkreślić trafność uwagi Geoffa Raby (Ambasadora Australii w Chinach w latach 2007-2011) iż Australia bardziej potrzebuje Chin a nie na odwrót.

ASYMETRYCZNOŚĆ  RELACJI  GOSPODARCZYCH

CHRL były i są największym partnerem handlowym Australii a wymiana handlowa tych 2 krajów ulega bardzo silnej intensyfikacji z początkiem 2000 roku- zarówno w sferach exportu jak i importu. W 2015r. wartość handlu miedzy tymi krajami osiągnęła szczytową wielkość- AUD 156 bln. Australia zajmuje dopiero 7-e miejsce w imporcie z CHRL i plasuje się na 14-ym miejscu w exporcie CHRL widoczna jest więc SILNA ASYMETRIA.

Głównymi produktami exportowymi Australii są: węgiel kamienny, boksyty, rudy żelaza, produkty przerobu ropy naftowej, gaz skroplony, nikiel, miedz, cynk.

 

POMOC W TRANSFORMACJI GOSPODARKI CHRL

Pomimo ewidentnej asymetrii w relacjach handlowych, Australia odegrała dominującą role w transformacji gospodarki CHRL z pracochłonnej (przemysłowej) na produkcje z wiodącą rolą sektora usług. Rozwój gospodarki Australii (pierwotnie oparta na wydobyciu węgla) okazuje się modelowy dla Państwa Środka co w liczbach oddaje poniższy wykres.

Obecnie po 25 latach w Australii główny trzon gospodarczy odgrywają sektory wysokousługowe  takie jak: telekomunikacja, finanse, usługi high-tech (gospodarka oparta na wiedzy.

HANDEL PRODUKTAMI ROLNYMI AUSTRALIA-CHINY

Początki handlu art. rolnymi sięgają 1960r. kiedy to Pekin zaimportował duże ilości pszenicy. Od tego czasu  wymiana handlowa uległa intensyfikacji zwłaszcza od 2005 r. aby w okresie 2013-2014 osiągnąć szczytową wartość AUD $ 9.6 bln.

Australia jest głównym rynkiem zaopatrzenia CHRL w wyroby wełniane a ponadto w ostatnich latach sprzedaż wołowiny na ten rynek wzrastała więcej niż o 200% rocznie i w latach 2014-2015 wartość exportu tym produktem była szacowana już na kwotę AUD $ 736 mln.

Australia jest drugim partnerem handlowym zaopatrującym CHRL w wyroby mleczne których wartość wzrastała średnio o 20% rocznie w ciągu ostatnich 5 lat (w latach 2014-2015 osiągnęła wartość AUD $ 295 mln).

Export wina był szacowany na kwotę AUD $ 269 mln w okresie 2014-2015

Australijskie art. rolne cieszą się bardzo dobrą renomą w CHRL z uwagi na wysoką rekomendację jakości i bezpiecznego źródła pochodzenia a trzeba zaznaczyć że Chiny borykają się z wieloma problemami produkcyjnymi w sektorze rolnym co bezpośrednio przekłada się na słabą jakość i bezpieczeństwo spożycia wielu wyrobów.

 

CHAFTA (CHINA-AUSTRALIA FREE TRADE AGREEMENT)

CHAFTA- weszła w życie 20/12/2015r. i stanowi fundament rozwoju handlu usługami, inwestycji, swobodnego przepływu osób, dalszego pobudzania handlu towarami i art. rolnymi między Canberrą a Pekinem. Od czasu wejścia w życie umowy o wolnym handlu pojawił się efekt kreacji handlu 86% art. rolnymi (handel bez cła) i prognozuje się jego wzrost o 96% do 2029r.

Bardzo ważne jest również że CHAFTA ujednolica wymogi fitosanitarne, reżim sanitarny w przypadku handlu ww. produktami.

CHAFTA może się okazać bardzo korzystana dla CHRL na drodze do budowania bardziej wiarygodnego modelu gospodarczego w którym sektor usług będzie dominować i wspierać rosnącą klasę średnią. Poza tym okazała się już być bardzo korzystna dla australijskich exporterów (redukcja ceł CHRL na węgiel w grudniu 2015r.) jak też docelowo ceł na miedź, aluminium, nikiel, cynk w bliskiej przyszłości. Korzyści z redukcji ceł i pobudzenia handlu są wyceniane na kwotę AUS $ 600 mln rocznie.

Bezpośrednie korzyści z CHAFTA są widoczne w sektorze rolnym –Australia otrzymała bardziej preferencyjny dostęp do rynku CHRL w porównaniu z Nową Zelandią- światowym producentem wełny (Umowa o Wolnym Handlu z 2008).

FORMY WSPÓŁPRACY Z MIASTAMI/PROWINCJAMI  CHRL Z AUSTRALIĄ

Koncepcja “Sister-State Province” lub “Twin Town” jest formą współpracy między miastami/ obszarami położonymi w różnych obszarach geograficznych Świata celem promocji wymiany gospodarczej, kulturalnej i informacyjnej.

Wymierne są korzyści z tej formy współpracy w postaci: eliminacji barier językowych, promocji wspólnych przedsięwzieć/ synchronizacji sił w przypadku rozwiazywania problemów, działań fundresisingowych, wymiany informacji i silniejszej integracji więzi. Nie bez znaczenia jest też  wzrost transparentości, promocja zasady wzajemności np. dwustronnie uznawana licencja agenta nieruchomości. Współpraca w bankowości, wymianie kulturalnej, edukacyjnej odbywają się bez biurokratycznych utrudnień. Poniżej w tabeli znajduje się zestawienie „Twin Towns`”.

 

AUSTRALIAN TERRITORY	CHINESES PROVINCE
NEW  SOUTH  WALES (NSW) VICTORIA TASMANIA SOUTH AUSTRALIA WESTERN AUSTRALIA QUEENSLAND   NOTHERN TERRITORY AUSTRALIAN CAPITAL TERRITORY	GUANONG JIANGSU FUIJAN SHANDONG ZHEJIANG SHANGHAI  MUNICIPALITY ANHUI BEIJING

NSW-Guangong- JEC (Joint Economic Committee)- w 2008r. Oficjalne podpisanie umowy z Financial Services Office of Shanghai  celem wzmocnienia więzi gospodarczych. Budowa 2 hubów finansowych w obszarze Azji I Pacyfiku

Victoria- Jiansu (JEC). Dzięki tej współpracy wiele projektów w sferze rozwoju miast zostało zrealizowanych w stanie Victoria. Poza tym silnie promowany był aspekt miedzy kulturalny- wymiana kulturalna, program nauki jez. Mandaryńskiego w stanie Victoria (Monash University pierwszy kampus którego filie otwarto w CHRL). Partnerstwo z Southeast University w Souzu

South Australia- Shandong (JAE)- w 2013r. Powołanie Forum Współpracy i Rozwoju w sektorach: górnictwa, energii, agrobiznesu, winiarskim, edukacji.

Queeensland-Shanghai- w 2014r. Decyzja o nawiązaniu współpracy w obszarze kwestii rozwoju miast, czerpanie wzorców z efektów utworzenia w Shanghaju wolnej strefy, wymiana kulturalna

EFEKTY: Na skutek wspólnych przedsięwzięć w ramach „Sister-State-Province” Australia wyrobiła sobie bardzo dobrą markę w CHRL jako kraju tolerancyjnego i szanującego odmienność kulturalną, kraju dobrego do życia i zapewniającego wysokiej klasy zdrowe produkty rolno-spożywcze. Wspomniane wyróżnienie było tym bardziej nobilitujące dla obu państw iż coraz częściej na arenie międzynarodowej Chiny były oskarżane o łamanie praw człowieka, brak szacunku dla wartości demokratycznych i nierówne traktowanie partnerów z zagranicy.

 

 

PRZYCZYNY NAPIĘĆ NA LINII CANBERRA-PEKIN ORAZ ICH PODŁOŻE

1. WSPÓŁPRACA WYWIADOWCZO-WOJSKOWA AUSTRALII Z USA.

Canberra opowiedziała się po stronie USA w strategii powstrzymywania CHRL poprzez wyrażenie zgody na stacjonowanie piechoty morskiej w Port Darwin i dzieli się z USA informacjami wywiadowczymi, zapewnia łączność i udostępnia infrastrukturę nasłuchowo-radiową w Pine Gap I Exmounth. Australijczycy zezwolili na rotacyjna obecność US Air Force w bazach w Darwin i Tindal –stacjonują tam samoloty- cysterny, myśliwce i bombowce).

2. ŚCIŚLEJSZA KOOPERACJA Z INDIAMI ORAZ JAPONIĄ W OBSZARZE INDO-PACYFIKU.

Współpraca w obszarach: gospodarczym, wojskowym. Pekin odczytuje te działania jako próbę stworzenia antychińskiej koalicji i stąd coraz częściej stosowane ekonomiczne instrumenty odwetowe.

3. WYKLUCZENIE CHIŃSKICH OPERATORÓW Z PRZETARGÓW W OBSZARZE DYSTRYBUCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ.

Rząd Federalny Australii poinformował o unieważnieniu umów bilateralnych stanu Victoria z Pekinem z 2016r.) na mocy których chińskie firmy (Huawei, ZTE) miały uczestniczyć w tworzeniu infrastruktury telekomunikacyjnej w projektach z zakresu biotechnologii i rolnictwa  (w 2020r. zostało ustanowione prawo federalne pozwalające rządowi centralnemu na wetowanie porozumień zawartych miedzy poszczególnymi stanami a drugimi krajami)- Pekin odebrał to działanie jako kolejny “policzek” i działanie zaczepne.

4. WZAJEMNE OSKAŻENIA O DUMPING NA FORUM WTO.

Postępowanie antydumpingowe Canberry ws. chińskich i koreańskich produktów stalowych i aluminiowych exportowanych na rynek australijski vs. oskarżenia PEKINU o  subwencjonowanie produkcji jęczmienia sprzedawanego w CHRL.

5.  AUKUS. SOJUSZ WASZYNGTONU-LONDYNU-CANBERRY WYMIERZONY W CHINY.

Nie bez przesady można ten sojusz okrasić mianem „zjednoczeni przeciwko Chinom”. AUKUS został ratyfikowany 11/09/2021r. przez Australię, USA i Wielką Brytanię i co warte zauważenia na dzień przed ogłoszeniem przez UE wspólnej strategii względem obszaru Indo-Pacyfiku. Ów trójstronny sojusz obejmuje następujące obszary kooperacji: sztuczna inteligencja, współpraca w cyberprzestrzeni oraz technologiach kwantowych i rozwój nowoczesnej marynarki podwodnej. To właśnie dzięki temu ostatniemu aspektowi AUKUS stał się bardzo znany gdyż zakłada budowę nowoczesnych okrętów atomowych dla marynarki australijskiej przez co kraj ten zostanie 7 państwem na Świecie używającym technologii atomowej i tym samym sprosta militarnemu wyzwaniu z „za Wielkiego Muru” które rozwija swoją marynarkę i lotnictwo w „zastraszającym tempie”. Realizacja tego sojuszu nałoży na USA konieczność podzielenia się swoją technologią po raz pierwszy od 50 lat z sojusznikiem poza Wielką Brytanią stąd też nie bez przesady AUKUS można nazwać największą umową handlowo-militarną od czasu II Wojny Światowej gdyż nie tylko stawia sobie za cel powstrzymanie dominacji Chin na Oceanach ale w istocie materializuje toczący się już konflikt USA-Chiny o światową hegemonię. Trafność postawionej tezy jest bardzo widoczna jeśli przyjrzeć się przyszłym okrętom podwodnym- kontrakt wstępnie opiewa na budowę 8 jednostek o napędzie atomowym. Ten typ floty morskiej wyraźnie wskazuje na ofensywne przeznaczenie okrętów które mogą pozostawać dłużej pod wodą niż okręty defensywne o napędzie hybrydowym co więcej ten typ floty umożliwi Australii blokadę pierwszego i drugiego pasa Wysp (Cieśnin Malaka oraz Sunda) w przypadku otwartego konfliktu z Chinami. Ponadto możliwość pozostawania dłuższy czas na pełnym Oceanie to również nieocenione możliwości zbierania informacji wywiadowczych o przeciwniku.  Świadczy to bardzo wyraźnie o zmianie pozycji Australii gdyż z asertywnego gracza w rejonie Pacyfiku stanie się lokalną potęga morską mającą dostęp do technologii nuklearnych. Reasumując ten wątek to można śmiało stwierdzić iż prawdziwym zwycięzcą tej rozgrywki jest Waszyngton a widać to na kilku płaszczyznach. Po pierwsze AUKUS jest swego rodzaju „kropką nad i” jeśli chodzi o wyrwanie Canberry z obszaru wpływów Państwa Środka cementując na nowo sojusz krajów anglo-saskich. Co więcej, dokładnie ten punkt sojuszu zakładający budowę nowoczesnych okrętów podwodnych dokładnie trafia w słaby punkt potencjalnego przeciwnika. Trzeba zaznaczyć, że zdolności Chin w zakresie budowy podwodnych okrętów są mocno ograniczone w porównaniu z USA dlatego też wybór Australii i w tej mierze nie jest przypadkowy. Jednakże istnieje jeszcze ta druga strona medalu która dla Canberry nie jest już tak różowa i na chwilę obecną rodzi coraz więcej pytań i kontrowersji. Na wstępie trzeba zmierzyć się z problematyką technologii jądrowej co w przypadku Australii jest wyjątkowo trudne. Canberra jest stroną Traktatu z Ratonga (wszedł w życie 11/12/1986r.) o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej na obszarze południowego Pacyfiku a dodatkowo od 1999r. obowiązuje Ustawa o zakazie wykorzystywania pewnych technologii jądrowych bez zgody władz federalnych. Poza tym w mocy są również Ustawy stanowe- Stanów: Victoria i Australia Południowa zakazujące stosowania technologii jądrowych bez uprzedniego uzyskania stosownych pozwoleń. Te ww. akty prawne i konwencje międzynarodowe w połączeniu z silnymi ruchami zielonych (nastawionych proekologicznie i zdeklarowanych przeciwników rozprzestrzeniania technologii jądrowej) będą rodzić realne problemy w funkcjonowaniu nowej floty okrętów podwodnych. Dodatkowo, nie bez znaczenia jest też fakt, iż Australia nie posiada cywilnej infrastruktury energetyki jądrowej a zastosowanie paliwa jądrowego do tych nowoczesnych okrętów będzie albo wymagać budowy reaktorów wykorzystujących wzbogacony uran (Australia ma ponad 30% światowych surowców tego pierwiastka) co w konsekwencji może uczynić z tego kraju cel przyszłych ataków militarnych Chin albo też uzależnić australijską marynarkę od dostaw paliwa z USA co w konsekwencji będzie wasalizować Canberrę na arenie międzynarodowej. Na koniec warto zwrócić uwagę na zmiany w przyszłych kontaktach bilateralnych Canberry. Pierwszą ofiarą AUKUS, poza docelowo CHRL, jest oczywiście Francja ponieważ pierwotnie to stocznie tego kraju miały wyprodukować 12 okrętów podwodnych hybrydowych (klasa Barakuda o zastosowaniu defensywnym jedynie na potrzeby patrolowania wybrzeży Państwa/Kontynentu) na zamówienie Canberry. Wartość tego kontraktu wynosiła 66 mld USD i odstąpienie od tej umowy jest oczywiście traktowane przez Paryż jako „nóż w plecy.” Sytuacja ta ma bezpośrednie przełożenie na ochłodzenie relacji dwustronnych tych państw co znajduje odzwierciedlenie w niepochlebnych wypowiedziach francuskich polityków. Poza tym w pierwszej połowie 2022r. to właśnie Francja obejmie Prezydencje w Radzie UE i jest to fatalny czas dla Australii która jest w trakcie negocjowania bilateralnej Umowy handlowej z UE. (sic) Zmiana charakteru polityki Australii z defensywnego na ofensywny znajduje również przełożenie w relacjach z Nową Zelandią- najbliższego cywilizacyjnie sąsiada Państwa –Kontynentu. Wellington już oficjalnie zapowiedziało iż nie będzie tolerować obecności okrętów atomowych na swoich wodach i konsekwentnie wyraża swoje poparcie dla zapisów Traktatów z Ratonga.

Zamykając tematykę AUKUS należy zauważyć iż uczestnictwo Australii w tym sojuszu utrwala kurs pro-anglosaski kosztem zaostrzenia relacji z Chinami.

 

DOTKLIWOŚĆ SANKCJI HANDLOWYCH NAŁOŻONYCH PRZEZ PEKIN W 2020R.

Od początku 2020r. Pekin nałożył różnego rodzaju sankcje na australijską wołowinę, jęczmień i wino. W pierwszej kolejności podjęto decyzje o limitowaniu zakupów wołowiny, baraniny oraz bawełny pod zarzutem nieprzestrzegania standardów sanitarnych i braku współpracy przy procedurach kontroli jakości (pierwsza połowa maja 2020r.) Szacowane straty to AUD $ 30 mln.

Australia nie ma umowy o wolnym handlu z UE  przez co handel odbywa się wdg. zasad ogólnych WTO ale zawarła kilka porozumień ułatwiających handel w poszczególnych obszarach np. wino australijskie ma preferencyjny dostęp do rynku UE i zapewnia również w Australii ochronę nazw zastrzeżonych jak np. Szampan czy porto.

Kolejną decyzją Pekinu zostały zwiększone cła na jęczmień o 80% na okres 5 lat- będzie to kosztować setki milionów, wartość export jęczmienia do Państwa Środka wynosiła rok rocznie AUD $ 1 mld. i produkcja była napędzana chińskim popytem. Bardzo dotkliwe okazało się zwiększenie ceł na wina o 212% na okres 5 lat.

Początek czerwca 2020r. zaowocował wydaniem przez Ministra Edukacji CHRL 2 oświadczeń aby nie wybierać Australii jako kierunku studiów. Ograniczenia w przyjeździe studentów na Antypody może okazać się bardzo bolesne gospodarczo ponieważ rok rocznie Australie odwiedza ok 600 tysięcy młodych Chińczyków (była to najważniejsza destynacja edukacyjna młodych Chińczyków- AUD $ 27 mln) I dla wielu szkol w Australii zagraniczni studenci stanowią główne źródło finansowania .

 

DALEKOSIĘŻNE SKUTKI NAPIĘTYCH RELACJI CANBERRA-PEKIN

Skutki wypowiedzi Premiera S. Morrisona z kwietnia 2020r. ws. konieczności przeprowadzenia postępowania odnośnie źródeł pandemii COVID-19 której początki sięgają chińskiego miasta  Wuhan wywołały głębokie poruszenie w społeczeństwie australijskim i polityk ten może nawet stracić tekę Premiera. Pekin odebrał te słowa jako publiczne upokorzenie i kolejne antychińskie działanie na arenie międzynarodowej zgodne z duchem administracji byłego prezydenta USA D. Trumpa. Do tego doszły wypowiedzi kilku polityków australijskich w kwestiach drażliwych politycznie jak chociażby sytuacja w Hong Kongu i działania Pekinu względem osób wyrażających swój sprzeciw względem działań władz czy chociażby sytuacja niepodległości  Tajwanu.

Bardzo niepokojące jest że istnieje ryzyko dezintegracji Australii-zwłaszcza jej zachodniej części (gdzie są zlokalizowane w głównej mierze surowce naturalne) podobnie jak wygląda sytuacja w USA (Texas, Stany Południa). Australia Zachodnia prowadzi swoja niezależną politykę gospodarcza – od 1996r. Stan ten posiada swoje przedstawicielstwo w Shanghaju jako przedstawicielstwo Stanu Australii Zachodniej i ogłasza już “wotum separatum” od oficjalnej polityki rządu federalnego.

CHRL to kompleksowe zaplecze technologiczne wielu firm komputerowych Australii- w listopadzie 2020 r. (mimo pandemii Covid-19) na targach w Szanghaju było obecnych 180 oficjalnych przedstawicieli biznesu z Australii.

 

REAKCJE NA ZAISTNIAŁE SANKCJE-MOŻLIWE SCENARIUSZE

Prof. John Milsheiner ( Uniwersytet Chicago)- stosunki międzynarodowe- stoi na stanowisku ze USA są wystarczająco silne aby sprostać wyzwaniu Pekinu I Canberra powinna poprzeć USA w nadchodzącej konfrontacji z Państwem Środka. Poza tym wzrost potęgi i zamożności CHRL będzie skutkował coraz śmielszymi próbami wypchnięcia USA z rejonu Azji Południowo-Wschodniej. Mówiąc wprost to Chiny stosują w swojej polityce zagranicznej  doktrynę  Monroe tradycyjnie już postrzeganą jako element amerykańskiej myśli politycznej.

Prof. Hugh White (Autralian National University)- uważa ze USA maja niewielkie szanse aby wyjść pomyślnie z konfrontacji z CHRL (poza tym Azja Południowo-Wschodnia to naturalny obszar wpływów Chin). Fakt że USA wychodziło zwycięsko z konfrontacji ( z III Rzeszą  czy ZSRR) jest obecnie nie do odtworzenia i w związku z powyższym Canberra musi odnaleźć się w tej sytuacji samodzielnie nie opowiadając się jednoznacznie po żadnej ze stron.

Prof. Jane Golley (Australian Centre of China)- wyraziła przekonanie iż CHRL używa Australii jako przykładu dla reszty Świata co się stanie jeśli będzie się  “szturchać smoka”.

Prof. Rory Medcalf (National Security College)- stoi na stanowisku iż każde ustępstwo dokonane przez Australie będzie zapamiętane przez rząd Chin i ustanowi tym samym precedens w przyszłości dla nas  (tj. Australii )oraz dla innych krajów.

 

KWESTIA CYBERBEZPIECZEŃSTWA I OBRONY NARODOWEJ

W lipcu 2020r. MSZ oraz MSW Australii opublikowały komunikat o zaniepokojeniu w związku z cyberatakami na sektor obronny, przemysł medyczny i farmaceutyczny. Wypowiedź Premiera S. Morrisona iż “ za wzrostem ataków stał wyrafinowany aktor państwowy…” wskazują na Pekin. Canberra zapowiedziała wzrost wydatków na cyberbezpieczeństwo o ok AUD $10,5 mld celem nie tylko  podniesienia obrony oraz działań ofensywnych w cyberprzestrzeni. W ciągu najbliższej dekady ma zostać dodatkowo wyasygnowanych AUD$ 5 mld na budowę własnych niezależnych satelitarnych systemów rozpoznania i łączności.

Premier Australii zapowiedział skokowy wzrost wydatków na zbrojenia aż o 40% i łącznie budżet obronny ma wzrosnąć o AUD $ 270 mld (równowartość $ 186,5 mld). Ratyfikowano z Waszyngtonem porozumienie na sprzedaż pocisków przeciwokrętowych I Premier S. Morrison nie wyklucza zainicjowania prac nad bronią hiposoniczną. Został zainicjowany program transformacji logistyki i system utrzymywania sprawności bojowej – AUD $ 38 mld na wojska lądowe, na lotnictwo- AUD $ 45 mld.

Celem zmniejszenia swojego uzależnienia od Chin w zakresie ziem rzadkich, Canberra sfinansuje przywrócenie ponownego otwarcia kopalni wolframu na Tasmanii (zamkniętej prawie 30 lat temu gdy wydobycie tego pierwiastka nie było opłacalne). Obecnie ceny rosną lawinowo a wolfram jest niezbędny w produkcji uzbrojenia, lotnictwa oraz pojazdów elektrycznych- dziś CHRL kontrolują aż 83% światowej podaży tego pierwiastka.

WNIOSKI DLA POLSKI

u  Konieczność dywersyfikacji partnerów i sojuszy gospodarczych a nie orientacja jednokierunkowa – w przypadku Polski to bezkrytyczne poleganie na UE oraz NATO- nie bacząc na pojawiające się coraz mocniej konflikty interesów czy załamania gospodarcze i stąd kwestia Nowego Jedwabnego Szlaku jest tak kluczowa dla RP.

u  Umiejętność wykorzystania strategicznego położenia (kwestia Nowego Jedwabnego Szlaku) i czerpania z tego tytułu korzyści gospodarczo-politycznych.

u  Umiejętność dbania o własne interesy narodowe na warunkach gospodarki wolnorynkowej–(Australia a otwarcie kopalni wolframu) zwłaszcza w niesprzyjających okolicznościach gospodarczych- przypadek Polski i braku reakcji Warszawy na próby ograniczenia konkurencyjności polskich przewoźników na rynku wewnątrzunijnym.

u  Konieczność dbania o własne bezpieczeństwo w obszarze cybernetycznym, jak też lotniczym i morskim ws. modernizacji i utrzymywania sił obronnych w stanie gotowości.

u  Konieczność rozwoju sektorów gospodarki z branży high-tech zamiast utrwalania tradycyjnych sektorów gospodarki

u  Kwestia “piątki dla zwierząt”- zaniechany projekt Rządu RP który miał wejść w życie w bardzo krótkim okresie czasu i diametralnie zakończyć funkcjonowanie kilku branż przemysłowych –planowane działanie  niosłoby równie negatywne skutki co omówione sankcje CHRL

Elżbieta Daszkowska

Źrodła:

O Autorce:

Elżbieta Daszkowska - wieloletni pracownik administracji państwowej zawodowo zajmujący się tematyką integracji europejskiej - wspólna polityka handlowa, wspólna polityka rolna UE. Członek korpusu służby cywilnej zaangażowany w przygotowania Prezydencji Polski w Radzie UE. Doktorantka w Kolegium Gospodarki Światowej Szkoły Głównej Handlowej (SGH), analityk Fundacji Amicus Europae (kwestie globalne) oraz portalu "Stosunki Międzynarodowe"- tematyka europejska.