polish internet magazine in australia

Sponsors

NEWS: POLSKA: Trybunał Konstytucyjny poinformował w poniedziałek, że Julia Przyłębska nie jest już prezesem, lecz sędzią kierującą pracami Trybunału. W grudniu kończą się kadencje trzech z 15 sędziów zasiadających w TK: 9 grudnia – Julii Przyłębskiej, a 3 grudnia – Mariuszowi Muszyńskiemu i Piotrowi Pszczółkowskiemu. Julia Przyłębska jest sędzią Trybunału Konstytucyjnego od 2015 r. W grudniu 2016 r. została p.o. prezesa, a 21 grudnia 2016 r. – prezesem Trybunału. * * * AUSTRALIA: Nastolatki poniżej 16 roku życia wkrótce zostaną objęte zakazem korzystania z aplikacji społecznościowych, takich jak TikTok, Instagram, Reddit, Snapchat i Facebook. Pierwsze na świecie ustawy przeszły przez parlament australijski w piątek rano. Premier Anthony Albanese powiedział, że zakaz, który wejdzie w życie za rok, pomoże zachęcić młodych Australijczyków do pielęgnowania lepszych relacji z innymi. * * * SWIAT: We wtorek późnym wieczorem czasu koreańskiego prezydent Jun Suk Jeol ogłosił wprowadzenie stanu wojennego a następnego dnia odwołał to, po tym jak Zgromadzenie Narodowe sprzeciwiło się jego decyzji. Yoon Seok-yeol wyjaśnił wprowadzenie stanu wojennego, mówiąc, że od jego inauguracji w 2022 r. złożono 22 wnioski o impeachment przeciwko urzędnikom państwowym. * Nocą na Bałtyku przerwany został kabel telekomunikacyjny między Szwecją a Finlandią. W połowie listopada uszkodzeniu uległy kable telekomunikacyjne łączące Litwę ze Szwecją oraz Finlandię z Niemcami. Niemiecki minister obrony Boris Pistorius uznał przecięcie kabli za sabotaż.
POLONIA INFO: Spotkanie poetycko-muzyczne z Ludwiką Amber: Kołysanka dla Jezusa - Sala JP2 w Marayong, 1.12, godz. 12:30

sobota, 31 lipca 2021

Adam Śmiech: Prawdziwy koniec naszej cywilizacji

 Chronologicznie rzecz ujmując, żyjemy w erze postchrześcijańskiej. Jednak, jeżeli przyjrzymy się bliżej zachodniemu światu, do którego należymy i którego pragniemy być docenianą częścią, to pojęcie „świat postchrześcijański” już do Zachodu nie pasuje. Postchrześcijański Zachód, w ścisłym tego słowa znaczeniu, to był okres od lat 60-tych do końca XX wieku.

Był to czas ogromnych przemian obyczajowo-kulturowych, które jednak współistniały z dawnymi pryncypiami, wartościami Zachodu jako świata chrześcijańskiego, tj. świata, w którym, pomimo różnic dzielących wyznania, to właśnie zasady chrześcijaństwa były punktem odniesienia i w mniejszym ale raczej większym stopniu stanowiły kręgosłup tego świata. Zło, rozumiane przede wszystkim jako zaprzeczenie chrześcijańskich wartości było łatwe do nazwania, i powszechnie potępiane.

piątek, 30 lipca 2021

Wojna szczepionkowa. Kto ma krew na rękach?

Fot. Arne Müseler
 / arne-mueseler.com / CC-BY-SA-3.0
Brytyjska szczepionka AstraZeneca mogła spowodować tysiące zgonów – nie z powodu samego szczepienia, ale zgonów tych, ktorzy  z powodu publicznej kampanii zastraszania nie zaszczepili się. Szczepionka AstraZeneca była kiedyś postrzegana jako wyjście świata z Covid-19, dopóki jej reputacja nie została zniszczona. Niektórzy uważają, że to odwet za Brexit.

Wahania wokół AstraZeneca spowodowane rzadkimi, ale poważnymi zakrzepami krwi mogą teraz mieć poważne konsekwencje dla szczepień w biedniejszych krajach, które polegały na niej w celu ochrony swojej populacji.

AstraZeneca była jedną z pierwszych firm, które opracowały skuteczną szczepionkę przeciwko Covid-19 i jedyną, która zaoferowała ją na zasadzie non-profit.

czwartek, 29 lipca 2021

Polacy a Kaukaz (1)

Góry Swaneckie - pasmo gorskie Środkowego Kaukazu
Fot. domena publiczna
Już Adam Mickiewicz w swej pracy „Pierwsze wieki historii polskiej” pisał, że Polacy  są potomkami Łazów, indoeuropejskiego ludu przybyłego z Kaukazu.

Kontakty handlowe naszego kraju z tym rejonem sięgają XIII wieku, a zainicjowali je zamieszkujący Polskę Ormianie. Szczyt wymiany handlowej przypadł na przełom XVII i XVIII wieku, gdy w Polsce nastała moda na kaukaskie stroje, broń i konie. Na przestrzeni wieków ukształtowały się trzy główne szlaki handlowe łączące Polskę z Kaukazem. Najważniejsze znaczenie miał tzw. szlak turecki. Prowadził on ze Lwowa przez Kamieniec Podolski; i dalej przez terytorium Anatolii do Tabryzu i innych miast Kaukazu.

środa, 28 lipca 2021

Covid w Sydney: Lockdown przedłużony o kolejne 4 tygodnie

Mieszkańcy Cumberland, Canterbury-Bankstown, Blacktown,
Liverpool, Fairfield a od dziś dodatkowo  Parramatta,
Campbelltown i Georges River nie mogą opuszczać
 swego obszaru z wyjatkiem koniecznej pracy.
Trwający już od czterech tygodni lockdown w  Sydney został przedłużony do co najmniej 28 sierpnia wraz  z szeregiem zmian w ograniczeniach. Potwierdziła to premier NSW Gladys Berejiklian na przedpołudniowej konferencji prasowej. Władze  stanowe zarejestrowały rekord aktualnej falii infekcji:  177 nowych przypadków COVID-19 w ciągu ostatnich 24 godzin, z 46 zakażeniami w społeczności.

 Biorąc pod uwagę niski wskaźnik szczepień, obecne nakazy pozostawania w domu będą obowiązywać przez kolejne cztery tygodnie (do soboty 28 sierpnia do godziny 12.01) w całym Greater  Sydney, w tym na Central Coast, Górach Błękitnych, Wollongong i Shellharbour – informuje portal rządu NSW.

wtorek, 27 lipca 2021

Adam Śmiech: Nasze miejsce w szeregu

Fot. Wikimedia commons
Obserwujemy istną huśtawkę nastrojów po stronie koalicji rządzącej w Polsce. Najpierw, zupełnie niespodziewanie, przykrywając propagandowo wyrok TSUE uderzający w Izbę Dyscyplinarną SN, czyli w element pseudoreformy wymiaru sprawiedliwości PiS, kłopoty z tzw. ustawą Anty-TVN, czy z żydowskim mieniem bezspadkowym, naczelnik Jarosław Kaczyński ogłosił w jedyny w swoim rodzaju sposób zakup 250 czołgów amerykańskich Abrams w najnowszej specyfikacji M1A2 SEPv3.

Warto przytoczyć słowa JK: „To są czołgi supernowoczesne, które są w stanie dokonywać różnego rodzaju manewrów, a także prowadzić walkę, w tym prowadzić ogień, z ogromną precyzją, ogromną skutecznością”. Cóż, pomnijmy, że sąd laika, gdy mówi o dziele – o dziele mówi mało, zaś o laiku wiele. To samo można powiedzieć o ministrze obrony Mariuszu Błaszczaku, który pochwalił się pomysłem wykorzystania owych czołgów.

niedziela, 25 lipca 2021

Pandemiczne Igrzyska Olimpijskie w Tokio rozpoczęte

Japanese baseball legend Sadaharu Oh and former  World Series champion Hideki Matsui helped carry  the Olympic torch into the Japan National Stadium  for the final steps on its journey to lighting  the cauldron. Fot. Twitter
W atmosferze  powszechnego negatywnego nastawienia japońskiej  opinii publicznej wobec igrzysk olimpijskich w obliczu narastajacej nowej falii pandemii koronawirusa, 23 lipca w stolicy Japonii  odbyła się bez udzialu publicznosci skromna uroczystość otwarcia 18. Igrzysk Tokio 2020. Największa sportowa impreza świata zaplanowana na ubiegły rok została przełożona z powodu pandemii Covid-19. Sytuacja jednak tym razem jest gorsza niż rok temu.  

Na arenach olimpijskich sportowcy zmagają się przy kompletnie pustych trybunach z wyjątkiem takich dyscyplin jak kolarstwo, które rozgrywane jest na drogach poza Tokio. Po raz pierwszy w historii imprezy nie ma zagranicznych kibiców.  Olimpijczycy mogą przemieszczać się tylko pomiędzy obiektami sportowymi i wioską olimpijską bez mieszania się z lokalną ludnoscią. Wszystkich obowiazują surowe rygory sanitarne.

sobota, 24 lipca 2021

Chaos na ulicach Sydney. Antykowidowy protest

Antycovidowy protest w Sydney
Fot. Twitter (Kon Karapanagiotidis)
Pomimo ogłoszenia dziś rekordowych 163 nowych infekcji Covid-19 w  NSW, wiadomość ta została niemal przyćmiona przez 3500 protestujących przeciwko obowiazującemu od dwóch tygodni  lockdownowi, którzy szturmowali CBD w Sydney.  Nagrania w mediach społecznościowych pokazują demonstrantów idących Broadwayem – jedną z głównych arterii centralnej, uniwersyteckiej  części Sydney – w ramach „światowego marszu na rzecz wolności”. Na przeciwko protestującym stanęła policja konna. Doszło do gwałtownych  starć. 

Podobne sytuacje miały miejsce w Melbourne i Brisbane.  Tysiące  przeciwników restrykcji covidowych zaatakowało policję. Demonstranci sprzeciwiali się reakcji rządu na rosnącą pandemię koronawirusa oraz przeciwko  kampanii  szczepień.

piątek, 23 lipca 2021

Trzy miliony gości w Bumerangu Polskim!

Wczoraj nasz portal odwiedził trzymilionowy gość! Tak, to już trzy miliony  odwiedzin Bumeranga Polskiego – niezależnego magazynu internetowego Polonii w Australii.  Pierwszy milion odwiedzin nastąpił w ciągu pierwszych sześciu latach istnienia Bumeranga w sieci, dwa kolejne miliony odwiedziły nas w następnych czterech. Widać wyraźnie, że cieszymy się coraz większą popularnością za co serdecznie Wam drodzy Czytelnicy i Widzowie dziękujemy!

 Portal  internetowy Bumerang Polski stworzony dla Polonii australijskiej i Polaków interesujących się Australią przez Stowarzyszenie Bumerang Media Inc. w Sydney   działa nieprzerwanie od ponad  dziesięciu lat . Codziennie ukazuje sie nowy materiał do czytania lub oglądania. Opublikowaliśmy  już  tysiace artykułów ( od początku działalności już ponad 4800) , na które składają się reportaże, fotoreportaże, eseje, relacje video, zapowiedzi wydarzeń polonijnych i wywiady z ciekawymi Polakami.  W tworzeniu Bumeranga biorą udział  woluntarnie dziesiątki korespondentów zarówno w Polsce jak i Australii. Nasze treści urozmaicają materialy  od  partnerów polskich i  polonijnych mediów. Mamy też zawodowych dziennikarzy i publicystów, którzy chętnie godzą się na publikowanie swych artykułów właśnie u nas.

czwartek, 22 lipca 2021

Chopin w partyturach wierszy

Fot.printscreen Chopin Institute YT
 Kilka dni temu rozpoczęły się eliminacje do XVIII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina. Ten jeden z najwybitniejszych polskich kompozytorów, był uznawany za „poetę fortepianu”. W duchu syntezy sztuki muzycznej i literackiej, zapraszamy do lektury trzech wierszy polskiego poety, Dominika Górnego. Powstały one m.in. z inspiracji spotkania z potomkinią w linii prostej Marii Wodzińskiej, pierwszej wielkiej miłości Fryderyka Chopina.

 Ze względu na pandemię XVIII Międzynarodowy Konkurs Chopinowski został przełożony o rok ale już od 2 do 23 października Warszawa stanie się ponownie stolicą międzynarodowej pianistyki spod znaku kompozycji Fryderyka Chopina. Podczas eliminacji najczęściej granym utworem będzie ballada f-moll op. 52. Usłyszymy ją w aż 45 interpretacjach. Jeśli chodzi o najpopularniejszą etiudę, będzie nią kompozycja F-dur nr 8 z opusu 10. Zmierzy się z nią 40 pianistów.

środa, 21 lipca 2021

Abramsy dla Polski za 606 złotych na osobę

"Pancerna pięść" amerykańskiej armii:
czołg M1A2 Abrams SEP v3.
 Fot. Sgt. C.Franklin - public domain
 M1A2 Abrams SEP v3 dla Polski. Mamy nabyć około 250 pojazdów za około 23 mld PLN. To daje około 92 mln PLN średnio za jeden czołg. Do zamówienia wchodzą pojazdy bojowe i cała rodzina pojazdów wsparcia, które jednostkowo potrafią być droższe, niż standardowe pojazdy. Przy kursie 3,91 PLN za 1 USD to oznacza odpowiednio cenę: ok. 5.882.353 USD łącznie i jednostkowo ok. 23.530.000 USD za czołg.

 W przeliczeniu na obywatela, przyjmując że mamy łącznie 38 mln obywateli, to ten koszt dla 1 Polaka oznacza za 1 czołg ok. 2,43 PLN, co daje za 250 czołgów przeliczeniowo 606 PLN na osobę. To jest strona ekonomiczna kontraktu – na dzień 0, czyli wtedy kiedy mają pojawić się wszystkie czołgi w Polsce. Później będą dalsze koszty i będzie ich więcej, będą za wszystko, bo decydując się na w sumie trzeci typ czołgu w naszej armii, otwieramy trzecią linię logistyki, do zaopatrzenia tego systemu broni we wszystko czego potrzebuje do funkcjonowania. To robi koszty, zwłaszcza że tutaj wszystko trzeba będzie kupić, w tym podstawowe narzędzia, bo proszę pamiętać, że amerykańska inżynieria opiera się na imperialnym systemie miar.

wtorek, 20 lipca 2021

Skąd przybywali emigranci do Nowej Zelandii w XX w. ?

Żaglowiec, którym do NZ podróżowali emigranci
z Europy (Dunedin, Otago Settlers Museum)
Jeszcze przed wybuchem II wojny światowej o przyjazd do Nowej Zelandii starali się uciekinierzy z hitlerowskich Niemiec. Jednak Immigration Restriction Act z roku 1931 zezwalał na przyjazd do Nowej Zelandii tych Europejczyków, którzy mieli zagwarantowane zatrudnienie lub posiadali odpowiedni kapitał pozwalający im na samodzielne utrzymanie się. Z prawa tego skorzystało 1 100 uciekinierów z faszystowskich Niemiec, głównie Żydów.            

Nowa Zelandia stała się też w czasie II wojny światowej schronieniem dla wielu dzieci. W roku 1940 przyjechało tam 566 dzieci z Anglii, które ewakuowano przed nalotami niemieckimi. Cztery lata później, w roku 1944, przybyło do Nowej Zelandii 734 polskich dzieci z Persji. Już po II wojnie światowej, w latach 1949-1952, Nowa Zelandia przyjęła do siebie dalszych uchodźców: około 1 tys. Greków, 300 Jugosłowian oraz Rumunów, Bułgarów, Turków i około 700 Polaków. Znowelizowane zaraz po wojnie przepisy emigracyjne Nowej Zelandii pozwoliły na przyjazd do tego kraju 2,5 tys. Azjatów. 

Czy Marek Brzeziński zostanie ambasadorem USA w Warszawie?

Mark Brzezinski, syn Zbigniewa Brzezińskiego
Fot. Wikimedia commons
 Gdy myślę i mówię, że Polska nie jest państwem niepodległym, to dzieje się tak w dużej mierze na przykładzie relacji z USA. W ostatnich dniach doszło do wydarzenia, które na pozór wskazuje, że jednak rząd PiS-u stać na samodzielność w polityce wobec amerykańskiego mocarstwa. Otóż polski rząd robi trudności, by ambasadorem USA w Warszawie został Marek Brzeziński, syn Zbigniewa Brzezińskiego.

Wydaje się, że w stosunkach polsko – amerykańskich nie może być lepiej, skoro Brzeziński, syn Brzezińskiego, czyli ponoć z rodzinnego domu dobrze rozumiejący polskie sprawy, ma reprezentować amerykańskie interesy w Polsce. Trzeba tu dodać, że rząd PiS-u niemal wzoruje się na geopolitycznej koncepcji Zbigniewa Brzezińskiego, czyli traktowaniu Rosji jako głównego zagrożenia, czemu przeciwdziałać ma przede wszystkim silne, niepodległe, a tym samym permanentnie wrogie Rosji państwo ukraińskie. W związku z tym Polska ma niemal bezwarunkowo wspierać tę Ukrainę. Nie znam poglądów Brzezińskiego juniora, ale przypuszczam, że podziela on koncepcje ojca, któremu z resztą w dużym stopniu zawdzięcza karierę polityczną. W tym miejscu ważna wydaje mi się uwaga, że Zbigniew Brzeziński, o ile był życzliwy polskim interesom, to zawsze było to funkcją interesów USA. Jeśli polskie interesy nie były zgodne z interesami Stanów Zjednoczonych, to Brzeziński zawsze stał po stronie interesów amerykańskich, a nie polskich. Nie mam podstaw uważać, że z jego synem jest inaczej.

poniedziałek, 19 lipca 2021

Władimir Putin: O jedności historycznej Rosjan i Ukraińców

Władimir Putin. Fot. kremlin.ru
 Prezydent Władimir Putin opublikował długi, pogłębiony artykuł o wszystkich właściwie aspektach relacji rosyjsko-ukraińskich. Tekst niezwykle ważny, bo można go potraktować jako materiał programowy, pozwalający zrozumieć stanowisko Moskwy w stosunku do swojego południowo-zachodniego sąsiada.

W Polsce, zamiast chwili refleksji i ewentualnej dyskusji z tezami historycznymi rosyjskiego przywódcy, mamy – jak zwykle – emocjonalne pohukiwania.

niedziela, 18 lipca 2021

Rząd NSW zaostrzył restrykcje. Paraliż metropolii sydnejskiej

Trzy kluczowe obszary metropolii sydnejskiej
  zamknięte. Map. Daily Mail.co.uk
Restrykcje lockdownu Nowej Południowej Walii zostaly zaostrzone po ogłoszeniu w sobotę 111 nowych przypadków Covid-19. Jest to druga co do wielkości liczba dziennych nowych infekcji od czasu wybuchu nowej falii epidemii, 16 czerwca. Mieszkańcy kilku przedmieść Sydney otrzymali zakaz opuszczania swojej okolicy, budowlańcy - zakaz pracy na dwa tygodnie.  To pierwszy taki zakaz w historii Australii. Dziesiątki ciężarówek zablokowały dwa główne mosty Sydney, aby zaprotestować przeciwko zaostrzeniu restrykcji i pozbawieniu prawa pracy. 

Wzrost liczby zakażeń skłonił  premier NSW Gladys Berejiklian do ogłoszenia radykalnych  i bardzo kontrowersyjnych zmian w nakazach pozostania w domu dla mieszkańcow metropolii  sydnejskiej  i  okolic.

Wieczór Wspomnień Rady Naczelnej Polonii Australijskiej

Nagodzeni medalami RNPA .Od lewej: Bogumiła Filip,
Teresa Grabek, Adam Grabek, Robert Czernkowski,
Marian Radny, Marysia Thiele, Marysia Hock,
Małgorzata Kwiatkowska, Gustaw Czechowicz,
 Edward Dudziński, Konsul Monika Kończyk,
Henryk Kurylewski. Fot. B.Kwiatkowska
Rada Naczelna Polonii Australijskiej (RNPA) od 70 lat skupia Polaków żyjących w Australii, stanowiąc centralny kontakt między polskimi Federacjami, Polonią światową i Polską. Dzięki tej kooperacji Polonia zachowuje wartości i tradycje narodowe utrzymywane przez wiele pokoleń emigrantów polskich we wszystkich zakątkach świata.

Obecnie do RNPA należą 22 organizacje polonijne ze wszystkich stanów Australii i Australijskiego Terytorium Stołecznego.  Przez 70 lat RNPA pozostaje w przyjaznych kontaktach z administracją rządową Australii na wszystkich szczeblach podkreślając wkład Polaków w rozwój Australii.

Z okazji 53. Zjazdu Rady Naczelnej Polonii Australijskiej w Adelajdzie, stolicy Australii Południowej i obchodów 70-lecia Rady, w Domu Polskim przy Angas Street, odbył się Wieczór Wspomnień – bankiet - z udziałem zaproszonych gości - Konsul Generalnej RP dr Moniki Kończyk, Konsul Honorowej RP w Adelajdzie, pani Gosi Hill, księdza prowincjała  Tadeusza Przybylaka oraz księdza Michała Skiby.

sobota, 17 lipca 2021

Polski ksiądz buduje kościół w Ufie

Ks. Tomasz Trzebunia, proboszcz parafii katolickiej w Ufie
Fot. © Sputnik . Leonid Swiridow
 „Nasza parafia jest bardzo różnorodna, bo są tu Rosjanie, Tatarzy, studenci z innych krajów, przede wszystkim z krajów afrykańskich i Ameryki Łacińskiej. Mamy sporą grupę katolików z Wietnamu. Więc nasza parafia jest katolicka, czyli powszechna” – mówi proboszcz parafii katolickiej w Ufie Tomasz Józef Trzebunia.

Już dawno temu zauważyłem, że podczas wyjazdów służbowych, najciekawsze są spotkania z duchownymi. W długich rozmowach z nimi zawsze jest jakieś drugie dno, niezależnie od tego, czy trafiłem do ewangelickiego kościoła na Łotwie, prawosławnego na Białorusi czy katolickiego w Rosji. Moja ostatnia podróż do Baszkirii nie była wyjątkiem – uznałem, że muszę poświęcić jeden dzień, by udać się do lokalnego kościoła katolickiego i porozmawiać z księdzem.
Okazało się, że proboszcz parafii katolickiej w Ufie Tomasz Józef Trzebunia od dawna służy w Rosji. Tutaj, w stolicy Baszkirii, szczególnie lubi lokalny klimat, pogodę i baszkirską zimę. Zarówno ksiądz, jak i ja niemal jednocześnie podchwyciliśmy temat, że na ulicach Ufy ludzie mówią płynnie i naturalnie trzema językami: rosyjskim, baszkirskim i tatarskim. To właśnie to słynne „multi-kulti”, które w Europie Zachodniej nie wyszło, a w Rosji działa już kilka stuleci.

piątek, 16 lipca 2021

Covid-19 w Australii: Piąty lockdown w Victorii

Cały stan Victoria objety 5-dniowym lockdownem
Graf. 9news/fb
Liczba pacjentów z COVID-19 w szpitalach NSW osiągnęła najwyższy poziom od kwietnia ubiegłego roku i wynosi 251, a eksperci ostrzegają, że wariant Delta koronawirusa SARS-CoV-2  jest bardziej niebezpieczny dla organizmu ludzkiego.

Nowa Południowa Walia  walczy z epidemią koronawirusa od 16 czerwca. Do tej pory stwierdzono  prawie 1000 lokalnie nabytych infekcji. Do 30 lipca mieszkańcy Sydney będa żyli w ostrym rezimie sanitarnego lockdownu.

Kryzys w tym tygodniu rozprzestrzenił się również na Victorię, która została wczoraj w nocy objęta  nagłym, piątym już  lockdownem po tym, jak pojawiło się kilkanaście nowych przypadków zakażeń w społecznosci. Wiele z nich było powiązanych z grupą zarażonych pracowników firmy przeprowadzkowej, która przyjechala z NSW.

czwartek, 15 lipca 2021

Witold Modzelewski: Czy grozi nam czwarta wielka grabież?

 Obraz S K z Pixabay 
Przypomnę, że od czasu „upadku komunizmu”, co wiązało się z – jak wiemy – „odzyskaniem niepodległości” przeżyliśmy już trzy wielkie grabieże:

  • pierwszą było odebranie – poprzez ich deprecjacje nominalną oraz bez wprowadzania ustawowych zasad waloryzacji – oszczędności całego życia ogółu obywateli oraz wszystkich podmiotów gospodarczych: jest to stratą bezwzględną, nigdy nie zrekompensowaną (lata 1989-1991),
  • drugą była masowa wyprzedaż za bezcen majątku publicznego; szacowana przez niezależnych naukowców strata z tego tytułu wynosi około 90% wartości tego majątku (apogeum wyprzedaży nastąpiło w latach 1989-1991, ale proces ten w stabilnej tendencji trwał jeszcze dużo dłużej – do dziś?),
  • trzecią grabieżą było wyłudzanie podatku od towarów i usług oraz akcyzy przy pomocy zharmonizowanych wersji tych podatków obowiązujących od 2004 r., czyli od wstąpienia do Unii Europejskiej. Grabież ta faktycznie rozpoczęła się od 1 maja 2004 r. i trwa do dziś, przy czym jej apogeum w podatku od towarów i usług wystąpiło w latach 2008-2016.

Prof. Michał Kleiber: Przede wszystkim ekologia planety

Henryk Arctowski w Waszyngtonie, 1940 r.
Fot. Public domain (Wikipedia)
Dokładnie dziś, 15 lipca, 150 lat temu urodził się Henryk Arctowski – pionier ochrony ekologicznej stref polarnych. To właśnie na podstawie badań Arctowskiego powstało wiele nowych, odkrywczych hipotez naukowych. O polskim prekursorze badań w Antarktyce i  jego kontynuatorach pisze prof. Michał Kleiber. 

Całoroczne stacje naukowo-badawcze w Antarktyce posiada zaledwie 20 państw, mających w ten sposób dostęp do tego największego naturalnego „laboratorium przyrody”, możliwość prowadzenia ambitnych programów badawczych i współpracy międzynarodowej. Ekstremalne warunki klimatyczne panujące w Antarktyce, wysokie wymagania dotyczące ochrony środowiska i ogromne trudności logistyczne związane z utrzymaniem stacji badawczych oraz realizacją programów naukowych sprawiają, że rejon ten stał się również laboratorium testowania nowych technologii. Jest jednym z najważniejszych rejonów badań nad zmianami ekologicznymi planety.

środa, 14 lipca 2021

Premier NSW: Lockdown przedłużony o dwa tygodnie

Map. NSW Government
Premier NSW Gladys Berejiklian ogłosiła, że ​​blokada w Greater Sydney zostanie przedłużona o dwa tygodnie po wykryciu 97 nowych przypadków Covid-19.    Obecne ograniczenia będą teraz obowiązywać co najmniej do północy 30 lipca, obejmując m.in. naukę zdalną dla szkół w obszarach zamkniętych.

Dyrektor ds. zdrowia, dr Kerry Chant, odrzuciła apele o objęcie Greater Sydney twardym zamknięciem, podobnym do tego nałożonego w Melbourne w zeszłym roku, twierdząc, że NSW jest już objęte „twardymi” ograniczeniami.

„To trudna blokada. Nie mogę tego mocniej podkreślić, że wszyscy muszą traktować to poważnie jako twardą blokadę” – powiedziała.

NSW ma obecnie łącznie 864 przypadki, wczoraj 767 z ponad 70 osobami w szpitalu z Covid-19, z czego 21 to osoby w na oddzilach intensywnej terapii i cztery, które wymagają respiratorów.

wtorek, 13 lipca 2021

Adam Śmiech: O odwadze i oportunizmie

Adam Śmiech na konferencji w Zamościu
 5 i 6 lipca br. miałem przyjemność uczestniczyć w bardzo ciekawej konferencji w Zamościu poświęconej historycznym i współczesnym uwarunkowaniom i oddziaływaniom zbrodniczego nacjonalizmu ukraińskiego.

Wielu znanych i zasłużonych mówców przedstawiło stan sprawy. Można powiedzieć, że wszyscy formułowali podobny wniosek – dopóki państwo polskie nie zmieni swojego stosunku do współczesnej Ukrainy, dopóty nie doczekamy się ani właściwego wyświetlenia zbrodni szowinistów ukraińskich, ani ich potępienia, ani godnego pochówku ich ofiar. Jest to wniosek ze wszech miar słuszny. Jednak drugiego dnia konferencji wysłuchałem prelekcji, która z jednej strony zupełnie nie pasowała do wszystkich innych wystąpień, z drugiej wpisywała się w ten nurt polityki polskiej, który odpowiada za bezalternatywność i ślepe popieranie Ukrainy z całkowicie świadomym porzuceniem naszych racji.

poniedziałek, 12 lipca 2021

"Andrzej Chciuk. Pisarz z antypodów". Nowe wydanie

Bogumiła Żongołłowicz i jej najnowsza książka.
Fot. J. Żongołłowicz
 Ukazało się drugie wydanie, poszerzone i uzupełnione książki autorstwa dr Bogumiły Żongołłowicz z Australii pt. "Andrzej Chciuk. Pisarz z antypodów". Nowe wydanie wzbogacone jest również o obszerną i unikatową ikonografię.

Muszę przyznać, że dawno z takim zainteresowaniem nie czytałem żadnego tekstu. Książka dobrze skomponowana, napisana bardzo ładnym językiem, ilustrowana i opatrzona przypisami, nie tylko odwołującymi się do źródeł, ale zawierającymi niejednokrotnie także komentarze wzbogacające sam tekst. To nie tylko biografia pretekstowa w najlepszym tego słowa znaczeniu, ale opracowanie istotnie wzbogacające naszą wiedzę o życiu inteligenckiej części emigracji, w tym wypadku głównie australijskiej, chociaż odnotowującej też kontakty z Francją, Monachium i Londynem. To także utrwalony na kartach książki fragment życia młodego pokolenia z okresu II wojny światowej, szukającego swojego miejsca w środowiskach powojennej emigracji. 

niedziela, 11 lipca 2021

Siergiej Ławrow: „Prawo, prawa i zasady”

Siergiej Ławrow. Fot.  mid.ru
 Wikimedia commons (CC BY 4.0)
Siergiej Ławrow: "Zachód chciał wysłać jasny przekaz: jest zjednoczony jak nigdy dotąd i będzie robił to, co uważa za słuszne w sprawach międzynarodowych, a inni, przede wszystkim Rosja i Chiny, mają podążać za jego przykładem."

Wszyscy pamiętamy długo oczekiwane spotkanie prezydentów USA i FR, które odbyło się na prośbę prezydenta Bidena. Dyskusje na temat rezultatów spotkania trwały jeszcze wiele dni i wiemy co pisały i mówiły zachodnie media. Poniżej analiza autorstwa Siergieja Ławrowa. Mimo, że została opublikowana prawie dwa tygodnie temu dowiedziałem się o niej dopiero dziś. Należy pamiętać, że tekst pisał dyplomata, jeden z największych żyjących i pewne sformuowania mogą wydać się niektorym naiwne albo śmieszne. Ale taki jest a przynajmniej powinien być język dyplomacji. Audiatur et altera pars.

sobota, 10 lipca 2021

Premier NSW: "Delta" wymyka się spod kontroli

Fot. Twitter (9News Sydney) Lockdown -
kolejny tydzień a może dłużej...
Restrykcje lockdownu w największym mieście Australii zostały  wczoraj zaostrzone decyzją premier NSW, po tym, jak  nowe infekcje COVID-19 osiągnęły w piątek rekord 44. Dziś to już 52.  Władze ostrzegły, że wybuch wariantu "Delta" wymyka się spod kontroli. Nastąpiło przesunięcie transmisji ze wschodnich przedmieść Sydney do zachodnich. W piątek ulice w zachodnio-południowych dzielnicach były praktycznie puste, a grupy policji patrolowały centra osiedli.

„Nie wychodź z domu, chyba że absolutnie musisz”, powiedziała premier Gladys Berejiklian pięciu milionom mieszkańców Sydney, ponieważ miasto odnotowało 44 nowe przypadki w ciągu 24 godzin.

Sydney jest obecnie po dwóch tygodniach lockdownu  i  nadal odnotowuje nowe infekcje wśród populacji, która jest w większości niezaszczepiona. Dzienna ilość infekcji wzrosla z 30 (26 czerwiec) do 50 (9 lipiec).

piątek, 9 lipca 2021

Powrót Wodza

Premier RP (2007-2014) i prezydent Rady
Europejskiej (2014-2019) wrócił do krajowej polityki
i został ponownie szefem Platformy Obywatelskiej.
Caricature. DonkeyHotey - Creative commons
 Donald Tusk wrócił do krajowej polityki. Gdybym miał o tym decydować w głosowaniu, to byłbym za, ale bym się nie cieszył. Patrzę na to ze strony, którą mało kto dostrzega. Ten powrót prawie nic nowego nie mówi o Tusku, ale wiele mówi o poziomie życia politycznego w Polsce, a zwłaszcza o systemie partyjnym.

Nie wiem czy Tusk wrócił do krajowej polityki, bo chciał, ale uważam, że bardziej wymusiła to na nim sytuacja. Być może myślał o powrocie niczym prorok stąpający po tafli jeziora, a jego tryumfalny pochód byłby zwieńczeniem politycznej kariery. Tak się nie stało. Powrót Tuska przypomina przedzieranie się przez grząskie bagno, gdzie trzeba się mocno oganiać przed kąsającymi insektami i miast być niesionym przez politycznych akolitów, trzeba uważać, bo niektórzy chcieliby w bagno wciągnąć, a inni bez jego pomocy z bagna się nie wygrzebią. To trudna sytuacja, ale nowy – stary lider Platformy Obywatelskiej sam jest temu winien. Zanim opiszę o co mi chodzi w tym wypadku, potrzeba myśli szerszej pokazującej coś, co uważam za jeden z największych mankamentów polskiej polityki ubiegłych dwudziestu lat.

czwartek, 8 lipca 2021

Polonijny gar bigosu na placu miejskim w Ufie

Przewodnicząca centrum Kultury Polskiej w Baszkirii
Marina Sadykowa-Lisowska Fot.© Sputnik . L.Swiridow
 W Baszkirii, na południowym Uralu, od 1997 roku działa Centrum Kultury i Edukacji Polskiej „Odrodzenie”. Mimo tego, że polska diaspora liczy – według ostatniego spisu – tylko 660 osób, polska kultura jest integralną częścią wielonarodowej kultury Baszkirii.

W 1999 roku w Ufie rozpoczęła działalność Polska Szkoła Niedzielna im. Alberta Pieńkiewicza. Uczy się tu języka polskiego, folkloru, sztuki użytkowej, geografii, historii Polski, zabaw ludowych, tańców. Dzięki staraniom działaczy Centrum Kultury Polskiej „Odrodzenie” Polacy z Baszkirii znani są daleko poza granicami regionu. W 2007 roku Centrum zostało oficjalnie włączone do Federalnej Polskiej Autonomii Narodowo-Kulturalnej „Kongres Polaków w Rosji” i jest jednym z jej najaktywniejszych członków.

Organizacja widzi swoje główne zadanie w zapewnieniu Polakom mieszkającym w Republice Baszkirii oraz wszystkim zainteresowanym językiem i kulturą polską możliwości zaspokojenia swoich potrzeb duchowych. Centrum pracuje nad zachowaniem i rozwojem języka narodowego i tożsamości kulturowej Polaków na południu Uralu. Działacze Centrum biorą udział w tworzeniu zespołów twórczych, organizacji prac edukacyjnych i wydawniczych.

O swoich polskich korzeniach, Polonii w Baszkirii, Festiwalu Bigosu w Ufie, wystawie fotograficznej o kulturze Łemków oraz polskim projekcie artystycznym „Człowiek w tłumaczeniu”, znaczeniu dyplomacji publicznej i planach na przyszłość opowiada komentatorowi agencji Sputnik Leonidowi Swiridowowi prezes Centrum Kultury i Edukacji Polskiej „Odrodzenie”, honorowa członkini Związku Artystów Rosji, Marina Sadykowa-Lisowska.

Nagroda „Polonicus” dla Senatu RP

Marszałek Senatu RP prof. Tomasz Grodzki odbiera
w Akwizgranie nadzwyczajną nagrodę „Polonicus”
 dla Senatu RP.
 Fot. Marta Marchlewska-Wilczak, Kancelaria Senatu
Marszałek Senatu RP prof. Tomasz Grodzki odebrał w Akwizgranie w Niemczech nadzwyczajną nagrodę „Polonicus” dla Senatu RP, przyznaną przez Europejski Instytut Kultury i Mediów „Polonicus” oraz Radę Polonii Świata. Wyróżnienie to Senat otrzymał za sprawowaną przez 10 kadencji Izby opiekę nad Polonią. Honorową Nagrodę „Polonicus” za wieloletnie wsparcie dla Polonii w Niemczech oraz za stały wkład w dialog polsko-niemiecki odebrał premier Nadrenii-Północnej Westfalii i przewodniczący CDU, Armin Laschet.

W uroczystości, która odbyła się w Sali Królewskiej Ratusza w Akwizgranie udział wzięli także senatorowie Ewa Gawęda, Paweł Arndt i Beniamin Godyla.  Wydarzenie odbyło się pod patronatem Marszałka Senatu RP.

środa, 7 lipca 2021

"Delta" w Sydney: Lockdown przedłużony

Premier NSw Gladys Berejiklian, dr Kerry Chant,
przed ogłoszeniem predłużenia lockdownu.
Fot. YT prinscreen
Ogłoszony 10 dni temu przez premier NSW  Gladys  Berejiklian  lockdown dla metropolii sydnejskiej  został  przedlużony do  północy 16 lipca. Premier  potwierdziła  to dzisiaj  na konferencji prasowej  po tym, jak w Nowej Południowej Walii  odnotowano 27 nowych lokalnie nabytych przypadków zakażenia  koronawirusem. Nowa fala epidemii  w największym mieście Australii  -  jak się przypuszcza  - związana ze znacznie bardziej niebezpiecznym wariantem "Delta"  Covid-19,  rozpoczęła się  w sydnejskiej dzielnicy Bondi  pod koniec  czerwca.

Nowe ognisko zakazeń, które wybuchło po 16 czerwca  liczy obecnie 357 przypadków z 37 osobami w szpitalach  i siedmioma na oddziałach intensywnej terapii. Nikt nie zmarł. 

wtorek, 6 lipca 2021

Afganistan: porażka USA, porażka NATO, porażka Zachodu

 Rozpoczęta przez USA,  prawie 20 lat temu, inwazja na Afganistan dobiega końca. Jak to się stało, że ta najdłuższa wojna toczona przez ten kraj kończy się przegraną? Prezydent Trump postanowił już w ubiegłym roku o wycofaniu się z Afganistanu, zaś obecny prezydent Biden to podtrzymał i wyznaczył termin do 11 września 2021 roku. Sama decyzja jest zrozumiała, gdyż pomimo 20 lat zmagań, w które było zaangażowane całe NATO, efektów nie ma, do stabilizacji kraju daleko, a jakoby pokonani dawno Talibowie, co rusz podejmują działania ofensywne i przejmują kolejne prowincje oraz organizują ataki w samym Kabulu.

Wygląda to gorzej niż podczas interwencji ZSRR w tym kraju, z tą jeszcze różnicą, że Moskwa nie wciągnęła w tę wojnę innych państw członków bloku wschodniego. USA zaś zwróciły się do sojuszników z NATO o wsparcie powołując się na artykuł 5 Traktatu Północnoatlantyckiego. Był to rodzaj szantażu, gdyż każde państwo, które by odmówiło, mogłoby oczekiwać, że zostanie podobnie potraktowane przez USA w przypadku gdyby ono, z kolei, zostało zaatakowane. Dlatego nikt się nie wyłamał, a nawet więcej, swoje kontyngenty wysłały także kraje do NATO nie należące, a dopiero starające się o wejście, jak Gruzja, Ukraina, a także wiele innych, w sumie ponad 50 krajów.  Łącznie, w szczytowym natężeniu operacji militarnych w 2010 roku,  było tam ponad 130 tysięcy żołnierzy.

poniedziałek, 5 lipca 2021

Jan Engelgard: Mamy wojnę ze wszystkimi

 Plac Saski (dziś Pl. Pilsudskiego) i Sobór Prawosławny
 św. Aleksandra Newskiego
 w Warszawie (1919)
Fot. Public domain
Swego czasu zapytano Józefa Piłsudskiego, co się stanie jak ZSRR dogada się z Niemcami. Ten miał odpowiedzieć: „Wtedy nie zostanie nam nic innego jak bronić się szablami na Placu Saskim”. Piłsudski chciał pewnie, kreśląc ten surrealistyczny obraz, pokazać ewentualną beznadziejność naszego położenia.

Dzisiaj, jak się zdaje, idea walki szablami do samego końca na Placu imienia tegoż Piłsudskiego – zaczyna być przez sterników „polskiej polityki zagranicznej” brana pod uwagę na serio.

niedziela, 4 lipca 2021

80 lat temu: Mord na profesorach polskich we Lwowie

Profesorowie Uniwersytetu Jana Kazimierza
we Lwowie Fot. NAC
Jedną z najbardziej porażających zbrodni – na równi z masakrami więziennymi NKWD czy pogromami lwowskimi – do jakiej doszło w Galicji Wschodniej po agresji III Rzeszy na ZSRR 22 czerwca 1941 r. był dokonany przez Niemców mord na profesorach polskich.

Głównie z Uniwersytetu Jana Kazimierza i Politechniki Lwowskiej, ale także Akademii Handlu Zagranicznego i Wyższego Seminarium Duchownego. Przesłanką do popełnienia tej zbrodni była hitlerowska polityka wyniszczenia inteligencji polskiej, realizowana konsekwentnie od 1 września 1939 r. W tym roku mija 80-ta rocznica tego wydarzenia, będącego jedną z najbardziej symbolicznych zbrodni hitlerowskich na narodzie polskim.

Film z okazji 70-lecia Rady Naczelnej Polonii Australijskiej

 Z okazji 70-lecia Rady Naczelnej Polonii Australijskiej  zapraszamy do obejrzenia  filmu dokumentalnego o działalności organizacji w okresie minionych siedmiu dekad. Premiera filmu miała miejsce w Adelajdzie podczas Wieczoru Wspomnień w sobotę 19 czerwca 2021 roku podczas 53. Zjazdu RNPA.

Film is in Polish with English subtitles.

 You Tube - Polish Community Council Australia:

sobota, 3 lipca 2021

Prezydent Putin i jego przesłanie. Artykuł dla „Die Zeit”

Władimir Putin napisał artykuł
dla Die Zeit . Fot. kremlin.ru 
Władimir Putin z okazji 80. rocznicy wybuchu Wielkiej Wojny Ojczyźnianej napisał artykuł dla niemieckiego tygodnika „Die Zeit”. Tekst materiału jest dostępny po angielsku (po polsku - Google translate) na stronie Kremla.
„22 czerwca 1941 roku naziści, po podbiciu prawie całej Europy, zaatakowali ZSRR. Dla narodu radzieckiego rozpoczęła się Wielka Wojna Ojczyźniana - najkrwawsza w historii naszego kraju. Zginęły dziesiątki milionów ludzi, ogromne straty zostały wyrządzone potencjałowi gospodarczemu i dziedzictwu kulturowemu” – przypomniał prezydent.

Po co byliśmy w Afganistanie przez 20 lat?

Polish Army soldiers in Afghanistan (2008)
Fot. M.Radzięda - Wikimedia commons - MON 

Ktokolwiek zapytał ile kosztowała nas „misja” w Afganistanie? Oglądaliśmy cichy koniec złej polityki ekspedycyjnej, resztki naszego kontyngentu wojskowego wróciły z Afganistanu, gdzie Wojsko Polskie było niestety obecne od 2002 roku pod różnymi szyldami i w różnych celach. W trakcie misji poległo 43 Żołnierzy i jeden pracownik cywilny, rannych i poszkodowanych lepiej nie liczyć. Łącznie przez Afganistan przewinęło się około 33 tyś Żołnierzy i pracowników cywilnych.

W telewizjach pokazano Żołnierzy na płycie lotniska, samolot C-130, przewinął się samolot C-17 (amerykański), przemówił pan Minister Błaszczak, napomknął coś o demokracji i walce z terroryzmem oraz budowaniu infrastruktury, czy czegoś podobnego w Afganistanie, komentatorzy dodali coś o art. 5 natowskiego traktatu. Tyle, to podsumowanie dwóch dekach obecności wojskowej w tym odległym dla nas i zupełnie nam w niczym nie zagrażającym kraju. Szkoda, że nie wspomniał o prawach kobiet w Afganistanie, bo przecież to był bardzo ważny wątek – demokratyzacji i budowy społeczeństwa obywatelskiego w tym kraju, szczególnie silnie podnoszony przez naszego głównego „sojusznika”. Naprawdę, zadziwiające, że pan Minister pominął tak ważną kwestię!

piątek, 2 lipca 2021

Wakacyjne podróże: Wyspa śniegu... czyli Teneryfa

Teide – wulkan
- Podróżować w Europie (po strefie Schengen) już można jeśli spełnia się odpowiednie warunki. Są jednak ścisłe kontrole na lotniskach. - pisze Leszek Wątróbski, który właśnie wrócił z wakacji na Teneryfie (Wyspy Kanaryjskie) . Od 1 lipca w całej Unii Europejskiej obowiązują  certyfikaty szczepień czyli tzw. "paszporty covidowe" ułatwiajace  swobodne podróżowanie pod Europie, bez konieczności odbycia kwarantanny czy wykonywania testów na koronawirusa. W sam raz na  sezon europejskich wakacji letnich, które właśnie rozpoczęły się. 

Na Teneryfę leci się z Berlina ponad 5 godzin.  Jest ona największą wyspą (2034 km²) archipelagu kanaryjskiego liczącą około 80 km długości i 50 km szerokości. Teneryfa znajduje się 300 km od kontynentu afrykańskiego (na wysokości Maroka i Sahary Zachodniej) oraz blisko 1000 km na południe od Hiszpanii i Portugalii. Dawniej nazywana była „wyspą śniegu”. Przyczyną był, dominujący i widoczny z każdego miejsca wyspy, wierzchołek wulkanu Teide wznoszący się na wysokość 3718 m npm (najwyższy lądowy szczyt Hiszpanii to Almanzor – 2592 m n.p.m) prawie zawsze pokryty śniegiem. Jego ostatnia erupcja miała miejsce w roku 1909. 

czwartek, 1 lipca 2021

53. Zjazd Rady Naczelnej Polonii Australijskiej w Adelajdzie

Obrady poprowadził dr Robert Czernkowski (NSW)
KOMUNIKAT PREZYDIUM RADY NACZELNEJ POLONII AUSTRALIJSKIEJ

53. Zjazd Rady Naczelnej Polonii Australijskiej (RNPA) odbył się w dniu 19 czerwca 2021 roku w  Centralnym Domu Polskim w Adelajdzie.

W obradach udział wzięli delegaci reprezentujący 20 organizacji członkowskich RNPA dysponujący 81 mandatami z następującym rozdziałem: organizacje z Nowej Południowej Walii - 37, Queensland – 9, Wiktorii – 10, Australii Południowej – 5, Tasmanii – 3, Australii Zachodniej - 4. Organizacjom o zasięgu krajowym przyznano łącznie 10 mandatów. Zgodnie ze statutem (§ 17(d)), 3 mandaty otrzymali członkowie prezydium Rady, którzy nie posiadali  mandatu organizacji członkowskiej RNPA. 

W zjeździe nie uczestniczyli delegaci z ACT oraz z Polskiej Szkoły Sobotniej im. O. Kasjana Wolaka w Brisbane. Ograniczenia związane z pandemią wirusa COVID-19 nie pozwoliły na przyjazd do Adelajdy delegatom z Melbourne, dlatego uczestniczyli oni w zjeździe zdalnie, poprzez komunikator internetowy Zoom Meeting.

„Zielony Gaj” w Baszkirii, czyli historia pradziadka Polaka

Kierownik Zespołu Polskiej Piosenki "Zielony Gaj",
pianista Paweł Krasilnikow.
© Zdjęcie : Paweł Krasilnikow
 „Mój pradziadek był Polakiem. Powiedziała mi o tym moja babcia. Później pokazała mi dziewiętnastowieczny polski modlitewnik, który do niego należał. Teraz przechowuję go w naszym domu” – opowiada pianista z Baszkirii, Pawieł Krasilnikow.

W stolicy Baszkirii na południu Uralu aktywnie działa Centrum Kultury i Edukacji Polskiej „Odrodzenie”. Młody pianista, muzykolog, kierownik Zespołu Polskiej Piosenki „Zielony Gaj”, student Ufimskiej Akademii Sztuk Pawieł Krasilnikow jest również członkiem zarządu owego Centrum.
Jako pianista solowy Pawieł brał udział w kilku międzynarodowych konkursach: International Poland Art Competition (Warszawa, Polska) – 2. miejsce, XVI Międzynarodowe Caravan Culture Digi-Form-Art Summer (Wolin, Polska) – 1. miejsce, XIII Konkurs Internetowy Digitalenty Lato 2020 (Świdnica, Polska) – 1. miejsce. W Rosji zespoł Polskiej Piosenki „Zielony Gaj” był uczestnikiem konkursów muzycznych w Ufie, Jekaterynburgu, Petersburgu. Zespół również jest laureatem konkursów w Polsce (Warszawa, Świdnica, Wolin).