Świat się szczepi z nadzieją na powrót do normalności

Obraz Jeyaratnam Caniceus z Pixabay 

Pandemia koronawirusa jest jednym z najbardziej wpływowych i znaczących wydarzeń w najnowszej historii , z ponad 1,3 milionami ofiar śmiertelnych na całym świecie i milionami innych osób dotkniętych chorobą. Wirus sparaliżował również wiele branż na światowych rynkach, w tym turystykę i rekreację, energetykę, finanse i inne. Opracowanie i wdrożenie szczepionki na COVID-19  stało się  obecnie największym wyzwaniem naukowców na świecie.  Aby osiagnąć odporność zbiorową, musi być zaszczepionych w zależności od rejonu od  70 do 80 procent ludności. Pod koniec grudnia 2020 r. w wielu krajach m.in. Uni Europejskiej, w Wielkiej Brytanii, USA, Kanadzie,  Chinach, Rosji, Izraelu i Emiratach Arabskich rozpoczęło się już  masowe szczepienie. Największy postęp dotychczas osiągnął w tym Izrael: 15 proc. zaszczepionych!

 Odkąd stało się jasne, że rozprzestrzenianie się  koronawirusa COVID-19  spowodowało  globalną pandemię, kilka firm biotechnologicznych i dużych firm farmaceutycznych rozpoczęlo wyścig, aby wyprodukować realną, bezpieczną  szczepionkę. Chociaż rozwój szczepionek zwykle trwa latami, firmy te nie szczędzą kosztów, aby przyspieszyć ten proces, ogłaszając obiecujące wyniki w bezprecedensowym tempie.

Przegladajac  historię rozwoju szczepionek warto zauważyć, że  np. szczepionkę przeciw odrze znaleziono stosunkowo szybko: od odkrycia patogenu do opracowania pierwszej szczepionki minęło zaledwie 10 lat. Ale w przypadku tyfusu zajęło to ponad sto lat, a w przypadku niektórych chorób, na które patogeny znamy od ponad wieku (np. Malarii), nadal nie znaleźliśmy skutecznej szczepionki.

 Opracowanie szczepionki przeciwko COVID-19 było więc  znacznie szybsze niż opracowanie jakiejkolwiek innej szczepionki. W ciągu niecałego roku ogłoszono już kilka skutecznych szczepionek, które zostały zatwierdzone do użytku w niektórych krajach.  Najważniejsze znich to Pfizer / BioNTech, Moderna, CNBG, Sinovac i Sputnik V.

Jest nadzieja, że ​​jeszcze więcej producentów opracuje szczepionki na COVID-19. Będzie to ważne, ponieważ ostatecznie bardzo duża część światowej populacji musi otrzymać szczepionkę przeciwko COVID-19 aby wrócić do normalnego życia społecznego i ekonomicznego.

Podczas gdy niektóre zmiany spowodowane pandemią, takie jak rewolucja pracy zdalnej (praca biurowa z domu), mają pozostać, inne aspekty życia powrócą do stanu sprzed COVID-19. W zaszczepionym świecie turystyka ponownie rozkwitnie, powodując odrodzenie się  branż  podrożniczych i rekreacji, a linie lotnicze ponownie wystartują. Świat zresetuje swoje gospodarki, co może spowodować, że rynki ropy naftowej odzyskają stabilność, a inne sektory, takie jak finanse, odzyskają część utraconej siły. 

 

Świat się szczepi

Na całym świecie podano już ponad  14 mln dawek szczepionkiek różnych producentów  w celu  zapewnienia nabytej odporności na wirus SARS-CoV-2  chociaż żadna z nich nie zakończyła III fazy badań.  Do połowy grudnia 2020 r. 57 kandydatów na szczepionki uczestniczyło w badaniach klinicznych , w tym 40 w badaniach fazy I – II i 17 w badaniach fazy II – III . W badaniach III fazy kilka szczepionek COVID-19 wykazało skuteczność sięgającą 95% w zapobieganiu objawowym zakażeniom COVID-19.  Krajowe organy regulacyjne poszczególnych państw  zatwierdziły już sześć szczepionek do użytku publicznego: dwie szczepionki RNA ( tozinameran firmy Pfizer - BioNTech i mRNA-1273 firmy Moderna ), dwie konwencjonalne szczepionki inaktywowane ( BBIBP-CorV z Sinopharm i CoronaVac firmy Sinovac ) oraz dwie szczepionki na wektory wirusowe ( Gam-COVID-Vac  czyli SPUTNIK V zarejestrowana już 11 sierpnia 2020 z Gamaleya Research Institute i AZD1222 z University of Oxford i AstraZeneca ).

Szczepionki  Astra/Zeneca  i Sputnik V wydają się najwygodniejsze do stosowania, bo można je transportować i przechowywać w temperaturze 2-8 C. Szczepionki mRNA wymagają o wiele niższej temperatury – Pfizer/BioNtech -75 C, a Moderna -20 C.

 W dniu 21 grudnia 2020 r. Europejski Komitet ds. Produktów Leczniczych Stosowanych u Ludzi (CHMP), zalecił przyznanie warunkowego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu szczepionki Pfizer-BioNTech COVID-19. Zalecenie zostało przyjęte przez Komisję Europejską tego samego dnia.

Wiele krajów wdrożyło etapowe plany dystrybucji, które traktują priorytetowo osoby o najwyższym ryzyku powikłań, takie jak osoby starsze i osoby o wysokim ryzyku narażenia i przenoszenia, takie jak pracownicy służby zdrowia.  Do 3 stycznia 2021 r. na całym świecie podano 12,3 mln dawek szczepionki COVID-19 wynika z oficjalnych raportów krajowych agencji zdrowia.  Pfizer, Moderna i AstraZeneca przewidują zdolność produkcyjną  5,3 miliarda dawek w 2021 r., które można by wykorzystać do zaszczepienia około 3 miliardów ludzi (ponieważ szczepionki wymagają dwóch dawek, aby uzyskać efekt ochronny przed COVID-19). Do grudnia kraje zamówiły w przedsprzedaży ponad 10 miliardów dawek szczepionek, przy czym około połowa dawek została zakupiona przez kraje o wysokich dochodach obejmujących tylko 14% światowej populacji.

Gdy pandemia COVID-19 nasiliła się na całym świecie, a rozwój szczepionek zintensyfikował się, ośrodek Światowej Organizacji Zdrowia WHO COVAX przyjął sztandarowe hasło: „Nikt nie jest bezpieczny, chyba że wszyscy są bezpieczni”, aby podkreślić potrzebę sprawiedliwej dystrybucji szczepionek COVID-19 dopuszczonych do obrotu.

Ze względu na duże zapotrzebowanie krajów zamożnych na zamówienia w przedsprzedaży w latach 2020–21, mieszkańcy krajów rozwijających się mogą być wykluczeni ze szczepień do 2023–24 r. 18 grudnia ośrodek COVAX ogłosił, że zawarł umowy z producentami szczepionek na dostawę 1,3 miliarda dawek dla 92 krajów o niskich i średnich dochodach w pierwszej połowie 2021 r.  Aby zrealizować swój plan sprawiedliwej dystrybucji w 2021 r., COVAX nadal prowadzi pilną kampanię zbierania funduszy, aby zebrać 6,8  miliardów dolarów na zakup szczepionek i dostarczenie ich do krajów  proporcjonalnie do liczby ludności.

Dotychczas  najwięcej sczepień dokonano  w USA i Chinach – w każdym kraju powyzej 4.5 mln osób. W Izraelu 1.3 mln, w Wielkiej Brytanii pow. 1 mln a w Rosji  800 tys.  W Polsce 5 stycznia liczba zaszczepionych osób wg Ministerstwa Zdrowia  przekroczyła 92 tys. co plasuje nasz kraj w pierwszej dziesiątce najbardziej zaawansowanych krajów pod wzgledem szczepień na COVID-19.

Tabele z Our World in Data - Covid vaccination  (CC BY)

Szczepienia w Australii

W Australii jak na razie brak ram czasowych na  wprowadzenie szczepionki na COVID-19, choć władze zapewniają, że "eksperci medyczni trzymają rękę na pulsie". Rząd federalny ma kontrakty na dostawy z trzema twórcami szczepionek, a  Administracja ds. Produktów Leczniczych pracuje nad zatwierdzeniami. Dyrektor medyczny rządu australijskiego  prof. Paul Kelly potwierdził jedynie, że istnieją umowy na dostarczenie pierwszych dawek szczepionki w pierwszym kwartale 2021 roku.

Profesor Kelly powiedział też, że władze ściśle współpracują z firmami i innymi krajami, aby zapewnić bezpieczeństwo i skuteczność szczepionek. „Zatwierdzenia będą miały miejsce, gdy będziemy mieć wszystkie potrzebne informacje ... i zostanie to przyspieszone w jak największym stopniu, ale nie pójdziemy na  żadne skróty” - podkreślił.

Wcześniej rząd Australii rozwiązał umowę o wartości 1 miliarda dolarów z University of Queensland (UQ) i globalną firmą biotechnologiczną CSL w sprawie potencjalnej szczepionki przeciwko COVID-19. Szczepionka V451 opracowana przez UQ była jedną z czterech szczepionek, z którymi Australia  wiązała swoje nadzieje w walce z pandemią koronawirusa.

Decyzja została podjęta na podstawie fałszywie dodatnich wyników HIV, które mogły wywołać utratę zaufania publicznego, a co za tym idzie, skłonność ludzi do unikania szczepienia.

Chociaż rząd zrezygnował z zamówienia szczepionki na 50 milionów dawek, nadal jest prawdopodobne, że każdy Australijczyk, który chce szczepionki, dostanie ją w tym roku.

Jest kilka kandydatów preperatów, które okazały się skuteczne, a rząd federalny zapłacił już za  dziesiątki milionów dawek. Australia ma umowy z Pfizer-BioNTech , Oxford-AstraZeneca i Novavax. Szczepionka AstraZeneca  bedzie produkowana  w Melbourne przez CSL po przybyciu pierwszej partii z zagranicy.

Opracowanie: kb/BumerangMedia na podst. Etoro.com, OurWordInData, NINE news, 7news, SputnikNews, Medonet.pl, Wikipedia