"Tribute to Freedom" - polski koncert w Sydney Town Hall. Recenzja

Alan Kogosowski podczas koncertu "Tribute to Freedom"
w sali sydnejskiego ratusza. Fot. K.Bajkowski

W ostatni piątek w imponujących swoim wystrojem wnętrzach sydnejskiego ratusza odbył się koncert z okazji 100 lecia odzyskania przez Polskę w  roku 1918 niepodległości po 123 latach rozbiorów. Koncert zorganizowany przez Radę Naczelną Polonii Australijskiej pod honorowym patronatem ambasadora Rzeczypospolitej Polskiej w Australii zgromadził przedstawicieli parlamentu i dyplomatów zarówno reprezentujących rząd polski jak i australijski. 

Na tę szczególnej wagi imprezę przybyli także przedstawiciele licznych świeckich organizacji polonijnych jak również polscy księża  i siostry.   Na sali za rzędami dostojników dalsze miejsca wypełniły rzesze miłośników muzyki polskiej, wśród których bynajmniej nie zabrakło Australijczyków. 

Był to wieczór, kiedy w części powitalnej zostały przypomniane najbardziej doniosłe wydarzenia z bogatej historii narodu polskiego poczynając od bitwy pod Wiedniem a skończywszy na dziedzictwie Solidarności w czasach obecnych.  Ponadto zostały wymienione postacie pochodzenia polskiego, które zasłużyły na miano obywateli świata. Padlły nazwiska Kopernika, Chopina, Curie, Kościuszki, św Jana Pawła II i wielu innych.   Polakom nigdy nie dość słuchać o ich sukcesach i wkładzie w najszerzej pojęte globalne dziedzictwo.   Satysfakcji dostarczyła również świadomość, że osoby nie polskiego pochodzenia miały okazję poznać najbardziej chlubne wydarzenia z polskiej historii, a zwłaszcza z ust australijskiego członka rządu stanowego Davida Clarke’a.  Zachwycił on nie tylko swoją wiedzą o Polsce, ale przede wszystkim szczególnym entuzjazmem i poparciem dla dążeń Polaków do odzyskania a potem pielęgnowania wolności.

Na tej wyjątkowej wagi koncert złożyły się prawie całkowicie utwory polskich kompozytorów: Chopina, Noskowskiego, Szymanowskiego, Paderewskiego i Kilara.
Program zaplanowany z rozmachem wymagał ogromnego wysiłku ze strony wszystkich zainteresowanych.   Zaangażowani zostali najlepsi młodzi wirtuozi fortepianu i sztuki wokalnej.


Orkiestra symfoniczna po batutą Carlosa Alvarado poświęciła wiele czasu, aby móc  pokazać się przed polską publicznością, włączając na stałe do swego repertuaru poemat symfoniczny „Step” Zygmunta Noskowskiego oraz „Polonez”  Wojciecha Kilara.  Niewątpliwie dodatkowym wyzwaniem dla orkiestry było także towarzyszenie partiom solowym fortepianu w Koncercie Warszawskim kompozycji Richard’a Addinsell’a, jak również w Koncercie a-moll Ignacego Paderewskiego.

Jak wspomniałam organizatorzy zaprosili do udziału młodych solistów, których sylwetki po krótce przedstawiła prowadząca koncert poetka i aktorka Marta Kaczmarek.

Pianista Krzysztof Małek wprowadził nas w atmosferę nostalgii i po części ukrytej buntowniczości nawet w pozornie stonowanej muzyce Chopina, wykonując Balladę g-moll op.23 nr 1, a zwłaszcza Nokturn c-moll op.48.   Występ swój zakończył Polonezem As-dur op.53, który oględnie mówiąc nie był najlepszą interpretacją tego utworu.  Tym niemniej sądząc po gromkich oklaskach dostarczył wielu przyjemnych wrażeń.


Pianista Alan Kogosowski zagrał Koncert Warszawski z werwą i szczególnym wyczuciem fraz.  Po swym występie nagrodził entuzjazm publiczności bisem, a mianowicie wykonał Impromptu cis-moll op.66  Fryderyka Chopina.  W drugiej części programu nadal rozbrzmiewała muzyka naszego największego kompozytora.  Młoda utalentowana śpiewaczka Daniela Leska wprowadziła nas w pogodny i wesoły nastrój wykonując Życzenie, Wiosnę i Małą Pieszczotkę, który to nastrój chwilowo zmienił się w posępny i smętny podyktowany słowami tekstu Smutnej Rzeki. Akompaniował jej Benjamin Burton.

Pianista Konrad Olszewski podjął się nie lada zadania, a mianowicie wykonania bardzo mało znanego Koncertu a-moll op. 17  Ignacego Jana Paderewskiego.  W jego dogłębnym zrozumieniu partytury odczuwało się oddanie hołdu kompozytorowi, wielkiemu wirtuozowi fortepianu. Zachwycały popisy techniki pianistycznej jak również wrażliwość na koloryt dźwiękowy.  Wspaniałe zgranie fortepianu z orkiestrą było dodatkowym atutem udanego występu.

           

                                                                                                                                   

Rzadko środowisko polonijne ma okazję uczestniczyć w wydarzeniach kulturalnych na tak wysokim poziomie.  Niniejszy koncert to wydarzenie na wskroś ku pokrzepieniu serc.

Jednakże, żebyśmy zupełnie nie zostali odurzeni pamięcią o zwycięstwach i sukcesach Marta Kaczmarek zapowiadała kolejne utwory muzyczne w swym nieco przesadzonym - w moim odczuciu - sentymentalnie-płaczliwym stylu. Czasami miało się wrażenie, że mimo ogromnego wysiłku narodowego, aby Polska znów zaistniała na mapie Europy jako niezawisłe państwo, jakoś ciągle nie możemy pogodzić się z faktem, że Ojczyznę wolną Pan nam raczył już wrócić.  W moim przekonaniu tym faktem powinniśmy być uskrzydleni i właśnie na nim się jak najczęściej skupiać.

Abstrahując od tej emocjonalnej dygresji, dla Marty Kaczmarek należą się słowa uznania za jej interpretację poezji Juliusza Słowackiego i Adama Mickiewicza, jak również prozy Ignacego Paderewskiego – najpierw po polsku a potem po angielsku.  Tym sposobem słuchacze anglojęzyczni mieli możliwość poznania polskiej psychiki, która odznacza się niezwykłą wrażliwością wobec wizji utraty Ojczyzny, zachwytu ojczystą przyrodą czy powrotu do utraconej Ojczyzny za cenę tysięcy ofiar.

Z pewnością tutejszym ludziom z ich 200 letnią historią niezmąconą działaniami wojennymi na otwartym polu, takie odczucia i sentymentalizm są raczej odległe jeśli nie powiedzieć obce.

Perspektywa świętowania w Australii takiego wydarzenia jak odzyskanie suwerenności państwa polskiego, z pewnością była powodem, że organizatorzy starali się o podkreślenie powiązań kulturalnych pomiędzy Polską a Australią.  Nieprzypadkowo koncert zainaugurował utwór Zygmunta Noskowskiego, jako że jego  bratanek Władysław Noskowski osiedlił się w Sydney po I wojnie światowej i tutaj zmarł na początku lat sześćdziesiątych.

Ignacy Jan Paderewski sam, na własny koszt pofatygował się do Australii by koncertować w sydnejskim ratuszu w roku 1904 i 1927. Z kolei muzyka Karola Szymanowskiego święciła ostatnio triumf na deskach sydnejskiej opery.  Jeszcze mamy na świeżo w pamięci wspaniale przyjętą w Australii (Sydney i Melbourne) w zeszłym roku jego operę - Król Roger.  (W komentarzu wprowadzającym pieśń kurpiowską Wysła burzycka, znalazła się uwaga, że na muzykę operową Szymanowskiego składają się dwa utwory: Król Roger i Stabat Mater.  Ten ostatni utwór niestety operą nie jest.  Na domiar złego rok zgonu Szymanowskiego został pomyłkowo wydrukowany jako 1837 [sic!])

Uzasadnianie obecności muzyki Chopina wydaje się tu zupełnie zbyteczne i nie wymaga jakiegokolwiek komentarza.

Końcowym akcentem gloryfikującym polskość był Polonez Wojciecha Kilara skomponowany w związku z ekranizacją największej polskiej poetyckiej epopei autorstwa Adama Mickiewicza: Pan Tadeusz. Muzycznie wykształceni słuchacze mogli z łatwością zauważyć, że główny temat przewija się na początku w tonacji moll aby później pojawić się w nowej szacie brzmieniowej w tonacji dur.  Z udziałem całej orkiestry w drugim wcieleniu temat ten zabrzmiał nam na pożegnanie bohatersko i triumfalnie.

I tym nader optymistycznym akcentem z pobożnymi życzeniami na podobny koncert w niedalekiej przyszłości opuściliśmy gościnne mury  sydnejskiego ratusza, gdzie ongiś bo już co najmniej w roku 1904 za sprawą Paderewskiego rozbrzmiewała muzyka polska.

Sabina Skrzypczak-Full

Zdjęcia: Krzysztof Bajkowski

Rellacja filmowa z koncertu "Tribute to Freedom" w Bumerangu Polskim (BumerangMedia -YT)
 relacja filmowa z koncertu.