ACCC2017 z udziałem polskich naukowców

Organizator Konferencji - dr Sev Ozdowski, przedstawicielka
starszyzny aborygeńskiej UWS - Parramatta Campus, Pear
 Wymarra, Prorektor UWS, prof. Barney Glover i dr Geoff
 Lee - Parlamentarny Sekretarz ds. Wielokulturowości.
Fot. K.Bajkowski

Uniwersytet Western Sydney stał się znowu miejscem spotkania naukowców, polityków oraz kilkuset uczestników zainteresowanych sprawami australijskiej społeczności. Odbyło się to za przyczyną dr Severyna Ozdowskiego, który po raz drugi podjął wysiłek zorganizowania trzydniowego spotkania pod znamiennym tytułem Advancing Community Cohesion Conference -  Today’s Challenges and Solutions   (ACCC2017). W tłumaczeniu na język polski, oznaczałoby to ‘Konferencja Rozwoju Integracji Społecznej – Dzisiejsze Wyzwania i Poszukiwanie Rozwiązań’.

Oficjalne otwarcie Konferencji miało miejsce w poniedziałek, 20 listopada, na 9. piętrze Peter Shergold Building w Parramatta Campus. W uroczystym otwarciu, obok organizatora dr Ozdowskiego oraz przedstawicieli Społeczności Aborygeńskiej, udział wziął Prorektor Uniwersytetu – prof. Barney Glover a także dr Geofrey Lee MP, Sekretarz Parlamentu odpowiedzialny za wielokulturowość.

Z prawdziwą satysfakcją należy podkreślić, że w tegorocznej Konferencji wystąpili także naukowcy z Polski. Znaczną grupę uczestników przyciągnął temat prezentowanych przez nich warsztatów -  Building Social Cohesion by Cultural Heritage Understanding –  Tworzenie Integracji Społecznej przez Poznanie Kulturowego Dziedzictwa.

Polscy naukowcy na Konferencji w Parramattcie: prof. Leszek
Korporowicz, dr Sylwia Jaskula i dr Elżbieta Wiącek wraz
 z przedstawicielem Administracji MSZ, Krzysztofem Płaskim

Prezentację przebiegającą w języku angielskim rozpoczęło krótkie wprowadzenie. Dialog międzykulturowy nie jest odkryciem współczesności, powiedział prof. Leszek Korporowicz z Uniwersytetu Jagielońskiego w Krakowie. Dziedzictwo kulturowe wielu narodów zawiera znakomite przykłady prawdziwego dialogu, który może być inspiracją do poszukiwania rozwiązań w aktualnych relacjach międzykulturowych. Takie przykłady można znaleźć w wielowiekowej historii Polski, która w dobie dynastii Jagiellonów wykazywała się szczególnym bogactwem współistniejących kultur.

Na ekranie pojawiły się mapy Europy z przełomu XIV i XV wieku. Silna kulturowo, chrześcijańska Polska z już ustabilizowanym Universytetem oraz rozległa terytorialnie Litwa -  integracja tych dwu tak różnych kulturowo krajów i narodów nastąpiła w wyniku długotrwałego dialogu. Zdaniem prof. Korporowicza dialog stanowi specyficzną formę komunikacji, która poprzez odnajdywanie wartości pozwala traktować uczestników procesów komunikacyjnych podmiotowo. Wielokulturowość i otwartość w sferze intelektualnej, artystycznej, gospodarczej i politycznej jaka tworzyła epokę Jagiellonów może być inspiracją w rozumieniu a nawet rozwiązywaniu wielu istotnych problemów nie tylko Europy ale także i Australii.

Prof. Korporowicz przywołał postać Pawła Włodkowica, ówczesnego rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego. Podstawowe wartości jakie reprezentował ten wybitny ponad swoją epokę Polak, cechowały się przede wszystkim poszanowaniem godności osoby, godności wspólnot oraz prawa do obrony istnienia i rozwoju wspólnot kulturowych na warunkach takich samych jak prawa narodów.

My wcale nie proklamujemy powrotu do Średniowiecza, podkreślił prof. Korporowicz, zależy nam jednak na tym, aby nie negować wartości, które sprawdziły się w tworzeniu spójnego, wielokulturowego społeczeństwa Polski Jagiellonów. Być może w tych uniwersalnych wartościach tkwi sekret harmonijnej Europy, harmonijnego świata.

W praktycznej części warsztatów uczestnicy odnajdywali podobieństwa pomiędzy indywidualnym rozumieniem tego co stanowi integrację społeczną. W przypadku różnorodności starano się za pomocą konstruktywnego dialogu znaleźć płaszczyznę porozumienia. Przy dobrej woli obydwu stron okazywało się to możliwe.

Zarówno teoretyczne wprowadzenie, jak też i przykłady praktycznych rozwiązań wywołały duże zainteresowanie oraz spontaniczne zaangażowanie uczestników.

Po zakończeniu, wywiązała się ciekawa dyskusja. Oprócz cytowanego prof. Leszka Korporowicza, udział w Konferencji wzięły także  dr Elżbieta Wiącek i dr Marta Dębska z Instytutu Studiów Międzykulturowych Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz dr Sylwia Jaskuła z Wydziału Studiów Socjologicznych Uniwersytetu w Łomży.

Geoff  Lee, Sev Ozdowski i pp. Łackowie z polskimi
naukowcami, którzy prowadzili warsztaty.

W sumie w ciągu trzech dni Konferencji odbyło się ok. 20 sesji związanych z tematem integracji wielokulturowego społeczeństwa. Obejmowały one problemy zasad jakimi powinna kierować się wielokulturowość uwzględniając doświadczenia osadnictwa w nowym kraju, dostęp do rynku pracy, wykorzystanie anglo- i wielojęzycznych mediów a także rolę społecznych liderów szczególnie w pracy z młodzieżą oraz seniorami. Poruszano też rolę sportu, akceptację różnorodności religijnej i sprawy genderyzmu.

Konferencja dała możliwość politycznym i społecznym liderom udostępnienia wiedzy oraz skonfrontowania swoich doświadczeń. Była okazją poinformowania uczestników o  wdrażanych  projektach z zakresu integracji społecznej, a także okazją do poszukiwania nowych inspiracji w kształtowaniu polityki oraz wdrażaniu strategii na wszystkich szczeblach – od lokalnego po federalny.

Ze świata polityki poszczególne sesje plenarne porowadzili:

Gubernator NSW – The Hon. David Hurley,
Zastępca Ministra do Spraw Socjalnych, Senator Zed Seselja,
Minister Opozycji do Spraw Wielokulturowości - Tony Burke MP,
Lider Partii Zielonych - Senator Richard Di Natale,
Przedstawicielka Parlamentu z Partii Pracy - dr Anne Aly MP,
Burmistrz Hornsby – Hon Philip Ruddock,

Sesje prowadzili także profesorowie kilku uniwersytetów i oczywiście dr Sev Ozdowski, który był nie tylko organizaterem całej Konferencji, moderatorem sesji plenarnych, ale także autorem ciekawej prelekcji, zatytułowanej: ‘Social Cohesion and Australian Multiculturalism’ – Integracja Społeczna a Australijska Wielokulturowość. Pozwolę sobie przytoczyć tę prelekcję w wielkim skrócie:

Najpierw prof. Ozdowski przedstawił krótko własną historię osiedlenia się w Australii, podkreślając oczywiście swoje polskie pochodzenie. Następnie zdefiniował Integrację Społeczną (Community Cohesion), wyjaśniając wskaźniki tej integracji: przynależność, równość i sprawiedliwość, uczestnictwo, akceptację, legalność oraz poczucie godności. Analizując te wskaźniki, można pokusić się o określenie stopnia Integracji społecznej Australii.

W dalszej kolejności prelegent przedstawił fakt różnorodności kulturowej, językowej i religijnej, która spowodowana jest emigracją. Od roku 1945 do Australii przybyło 7,5 mln emigrantów. Ubiegłoroczny spis ludności wykazał, że 33% mieszkańców urodziło się poza Australią a połowa ludności ma oboje, albo przynajmniej jedno z rodziców spoza Australii.

W dalszym ciągu największy procent immigrantów stanowią Brytyjczycy i Nowozelandczycy, ale tuż za nimi plasują się Chińczycy i Hindusi. Chociaż angielski jest głównym językiem komunikacji większości Australijczyków, to jednak w ciągu ostatniego dziesięciolecia daje się zauważyć szybki wzrost języków azjatyckich i hinduskich.

Jeśli chodzi o religię, ciągle dominuje chrześcijaństwo – deklaruje to ponad połowa ludności. Przeważają katolicy – 22,6% oraz anglikanie –  13,3%. Aż 30% ludności uważa się za niereligijnych.

Kiedy po zakończeniu II Wojny Światowej Australia przyjęła dużą liczbę uchodźców spoza anglo-celtyckiego obszaru językowego, spodziewano się naturalnej asymilacji tych ludzi, by Australia w dalszym ciągu mogła być jednokulturowym społeczeństwem. Tak się nie stało. Immigranci nie wtopili się w australijską społeczność, ale zachowywali swoją odrębność kulturową. Tworzyli organizacje społeczne i religijne, szkoły etniczne, kluby sportowe oraz instytucje finansowe.

W latach 70. Było już oczywiste, że różnorodność kulturowa Australii nie zniknie. Wielokulturowość jaką znamy dzisiaj sięga lat 1972 – 75, kiedy premierem został Gough Whitlam. Ówczesny minister immigracji – Al Grassby zaprezentował koncept wielokulturowości oparty na modelu kanadyjskim.

Niektóre z powstałych w latach 70. instytucji popierających wielokulturowość funkcjonują do dziś – radio i telewizja SBS, lekcje angielskiego dla dorosłych oraz młodzieży szkolnej, usługi tłumaczy, państwowe szkoły języków.  Wówczas także powstał prowadzony przez prof. Jerzego Zubrzyckiego Australian Ethnic Affairs Council.

Dr Ozdowski przedstawił dokładną analizę polityki wielokulturowości poprzez kolejne rządy od premiera M. Fraser(1975 – 83) aż do obecnych rządów T. Abbot /M.Turnbull (2013 - )

Analizując wielokulturowe założenia oraz przepisy prawne obowiązujące w Australii dochodzimy do wniosku, że są one podstawą tworzenia integracji społecznej.

Jakkolwiek większość komentatorów przyznaje, że integracja na poziomie narodowym jest w Australii mocno ustabilizowana, to jednak pewne niedociągnięcia można zaobserwować na niższych szczeblach w obrębie grup społecznych.

Jedną z barier hamujących integrację jest zdaniem prof. Ozdowskiego język. Spis ludności wykazał niepokojący wzrost liczby osób niemówiących wogóle po angielsku, lub znających ten język bardzo słabo (blisko 4%).

Pomiędzy poszczególnymi grupami etnicznymi daje się także zauważyć dyskryminację i rasistowskie zachowania. W ostatnich latach wykroczenia na tle rasowym i religijnym sięgają aż 20%.

Nieobca jest także dyskryminacja w poszukiwaniu pracy. Zdarza się, że osoby chcące uzyskać interview anglicyzują swoje imiona i nazwiska.

Niektóre badania wykazują także spadek zaangażowania mieszkańców Australii w szeroko pojęte sprawy tego kraju. Przyczyną może być globalizacja oraz ułatwiony dostęp do ogólnoświatowych mediów, geopolityczne zmiany w regionie a więc możliwości zatrudnienia gdzie indziej.  

Podane wyżej przykłady podkreślają jedynie, że australijska struktura wielokulturowości zdaje egzamin a  integracja społeczna jest procesem ciągłym, wymagającym nieustannego ulepszania.

Niezwykle konstruktywny wykład prof. Ozdowskiego spotkał się z bardzo pozytywnym przyjęciem przez wszystkich uczestników Konferencji.

Kolejny raz prof. Ozdowski zyskał aplauz publiczności podczas kończącej Konferencję sesji zatytułowanej : Dokąd zmierzamy? Na podium znaleźli się wówczas oprócz australijskich naukowców (Ms Danielle Woods z Grattan Institute oraz prof. Kevin Dunn – dziekan Wydziału Nauk Socjalnych i Psychologii WSU) także przedstawiciele instytucji zagranicznych:prof. Ted Cantle z UK oraz Ms Jenny Wahid z Indonezji.

Prof. Ozdowski zadał  krajowym I zagranicznym ekspertom kilka pytań:

1.    Żyjemy w czasach szybkich zmian. Nowe środki masowego przekazu, szczególnie tzw ‘social media’ umożliwiają łączność z całym światem. Nie ma kontroli tych mediów. Wiadomości niezawsze są prawdziwe, a tak zwana poprawność polityczna uniemożliwia krytyczne uwagi. Jak ocenilibyście Państwo wpływ tych mediów na społeczną integrację w przyszłości? Czy stajemy przed binarnym wyborem: obywatele – nie-obywatele, czy też zdążamy w kierunku obywatelstwa globalnego?

2.       Wydaje się, że demokratyczne procesy w niektórych krajach Europy, Wielkiej Brytanii, w USA i w Australii są z różnych powodów hamowane. Na przykład, masowa niekontrolowana fala emigrantów podważyła zaufanie do instytucji rządowych. Czy ten upadek demokracji można uważać za permanentny? Jaki będzie miało to wpływ na integrację społeczną w demokracjach Zachodniego Świata?

3.       Dlaczego Integracja socjalna w Australii / Indonezji / Wielkiej Brytanii nie osiągnęła takiego sukcesu, jaki powinna? Co jest przyczyną potknięć i zaistniałych niedociągnięć? Jakie niebezpieczeństwa I jakie wyzwania stoja przed nami?

4.       W Australii dla określenia naszego podejścia do zachowania różnorodności kulturowej, uznajemy system wielokulturowości. Są kraje, które stosują system integracji lub asymilacji. Czy te systemy  pomagają w budowaniu integracji społecznej, czy też nadszedł czas poszukiwania innych form?

Po każdym z tych pytań następowała ciekawa wymiana opinii pomiędzy australijskimi i zagranicznymi naukowcami. Uczestnikom Konferencji dało to możliwość dodatkowego poszerzenia horyzontów wielokulturowości oraz problemów związanych z integracją społeczną.

Po raz kolejny należą się słowa uznania naszemu rodakowi dr Ozdowskiemu za zorganizowanie tak owocnej konferencji. Ze swojej strony dodam jeszcze podziękowanie za umożliwienie nam – mnie i mojemu męzowi uczestniczenia w tym ze wszech miar cennym wydarzeniu.

Marianna Łacek

Zdjęcia Krzysztof Bajkowski

Filmowa relacja Bumeranga Polskiego  z otwarcia Konferencji ACCC2017 oraz wypowiedzi jej  uczesników w tym Geoffa Lee, prof. Seweryna Ozdowskiego i  prof. Leszka Korporowicza. (Realizacja: Krzysztof Bajkowski - Channel You Tube BumerangMedia)