Sama Wikipedia o swojej historii pisze tak:
Wikipedia powstała jako projekt uzupełniający dla Nupedii, darmowej encyklopedii internetowej, w której artykuły mogły być pisane przez każdego, ale miały być sprawdzane i recenzowane przez grupę ekspertów, podobnie jak to się dzieje w przypadku edycji encyklopedii tradycyjnych (książkowych).
No i mamy – co mamy. 1 152 231 artykułów z przeróżnych dziedzin – od nauk przyrodniczych, aż po najbardziej skomplikowane pojęcia z zakresu filozofii oraz nauk społecznych.Nupedia została założona 9 marca 2000 przez Bomis, Inc, która prowadziła portal internetowy. Głównymi osobami w przedsiębiorstwie byli: Jimmy Wales (na zdjęciu), CEO Bomisa i Larry Sanger, redaktor naczelny Nupedii, a następnie Wikipedii. Nupedia była opisywana przez Sangera jako różniąca się od reszty encyklopedii tym, że udostępniana jest na wolnej dokumentacji, nie ma ograniczeń co do wielkości artykułów oraz nie jest stronnicza[11]. Nupedia miała siedmiostopniowy proces recenzji przez wykwalifikowanych ekspertów danej dziedziny, lecz okazało się, że jest to zbyt wolny proces potwierdzania wiarygodności artykułów. Koszty początkowo pokrywane przez Bomis miały się zwrócić poprzez sprzedaż miejsca na reklamy[11]. Na początku Nupedia funkcjonowała w oparciu o własną licencję o nazwie Nupedia Open Content License, później przeszła na licencję GNU FDL na życzenie Richarda Stallmana. […]
Wales i Sanger przypisują pomysł użycia wiki Wardowi Cunninghamowi i jego WikiWikiWeb lub Portland Pattern Repository. Wales wspomniał, że usłyszał o tym pomyśle od Jeremy’ego Rosenfelda, pracownika Bomis, który pokazał mu tę samą wiki, ale było to po tym, jak Sanger usłyszał o jej istnieniu od Bena Kovitza, znającego wiki, który zaproponował Walesowi stworzenie wiki dla Nupedii. Na podobnym pomyśle wolnego dostępu, nie opartym jednak na wiki, opierał się projekt GNUPedia. Projekt jednak przestał być aktywny, a jego autor, Richard Stallman, użyczył swojego wsparcia dla Wikipedii.
Wikipedia formalnie została założona 15 stycznia 2001 jako jedna anglojęzyczna edycja pod adresem http://www.wikipedia.com, a jej start został ogłoszony przez Sangera na liście dyskusyjnej Nupedii. Początkowo stanowiła dodatek do Nupedii, w którym wszyscy mogli pisać artykuły, a wybrane po recenzji artykuły trafiały do Nupedii. Wikipedia stała się samodzielnym przedsięwzięciem po tym, jak uczestnicy projektu Nupedii odrzucili taki model tworzenia artykułów. Jej zasada „neutralnego punktu widzenia” została skodyfikowana w pierwszych miesiącach istnienia i była podobna do nupediowskiej zasady „niestronniczości”. Z czasem do Wikipedii przenieśli się początkowi edytorzy Nupedii. Do końca pierwszego roku istnienia Wikipedia urosła do około 20 000 artykułów w 18 edycjach językowych. Pod koniec 2002 roku miała już 26 edycji językowych, 46 pod koniec 2003 i 161 pod koniec 2004. Nupedia i Wikipedia istniały równocześnie do 2003 roku, gdy wyłączono na zawsze serwery Nupedii, a jej zawartość została przeniesiona do Wikipedii.
Wikipedia w Polsce narodziła się 26 września 2001 roku, w trzy kwartały po narodzinach projektu. Obecnie wersja anglojęzyczna liczy ponad 5 mln artykułów. Wersja polska jest notowana bardzo wysoko: na drugim miejscu jest wersja szwedzka, na trzecim – z liczbą haseł ponad 1 mln – jest właśnie wersja polska. obok niemieckiej, niderlandzkiej, cebuańskiej (to język z Filipin), francuskiej, rosyjskiej, warajskiej (też z Filipin), włoskiej , hiszpańskiej i wietnamskiej.
Wikipedia jest krytykowana. Ponieważ każdy może ją redagować i umieszczać w niej dowolnie własne hasła – na jej „łamach” toczą się nieustanne boje, głównie ideologiczne i polityczne. W małym stopniu dotyczą one nauk ścisłych i przyrodniczych, w znacznie większym – nauk społecznych, a już szczególnie polityki czy spraw personalnych. Próby stronniczego przemycania własnych poglądów (w czym celują użytkownicy prawicowi i ortodoksyjni wyznawcy rozmaitych religii) są wprawdzie przez tysiące administratorów witryny zazwyczaj w ciągu ledwo minut usuwane – ale oznacza to, że do wielu haseł Wikipedii należy podchodzić z maksymalną ostrożnością; odszukawszy tam odpowiednie informacje warto więc porównać je z co najmniej dwoma innymi źródłami. To wprawdzie elementarz wyszukiwania i weryfikacji informacji, ale rzadko – niestety – przestrzegany. Nie zmienia to jednak faktu, że to właśnie Wikipedia jest już – po ledwo piętnastu latach – pierwszym źródłem wiedzy dla niemal wszystkich; oby tylko nie jedynym…
Na zakończenie pochwalę się: poczynając od sierpnia 2014 roku uczestniczę w tworzeniu polskiej Wikipedii. Mój wkład – bardzo umiarkowany na tle innych wikipedystów (tak lubimy się sami nazywać) nie jest imponujący: napisałem ledwo kilkaset artykułów, które inni autorzy na ogół wielokrotnie zmienili i przeredagowali. Ale i tym się chlubię.
Bogdan Miś
Studio Opinii
No comments:
Post a Comment
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy