 |
| Polscy żolnierze na defiladzie zwycięstwa w Moskwie po kapitulacji hitlerowskich Niemiec. Fot. Wikimedia |
Przytaczam nieco faktów z historii z okresu poprzedzającego atak Hitlera na Polskę (1932-1939/41) oraz faktów związanych z zakończeniem II wojny światowej (1945) - dla odświeżenia im pamięci.
Roszczenia Rzeszy Niemieckiej wobec Polski (1932 -1939)
18 kwietnia 1932 r. – deklaracja Hitlera na zjeździe NSDAP w Bytomiu w sprawie przywrócenia granic na wschodzie i zachodzie wg stanu z 1914 r. Następnego dnia w Polsce odbyły się manifestacje antyniemieckie związane z deklaracją Hitlera rewizji granic Polski.
9 stycznia 1933r. – oświadczenie ministra Rzeszy Niemieckiej - dra Brechta w sprawie przyłączenia Prus Wschodnich do Rzeszy oraz wysunięcie roszczeń wobec polskiego Pomorza.
26 stycznia 1934r. – polsko-niemiecka Deklaracja o niestosowaniu przemocy (pakt o nieagresji).
5 kwietnia 1935r. – protest Polski przeciwko antypolskiemu wystąpieniu Goeringa i Goebbelsa w Wolnym Mieście Gdańsk
24 października 1938r. – Joachim von Ribbentrop wysuwa wobec Polski żądanie włączenia Wolnego Miasta Gdańska do Rzeszy Niemieckiej.
7 i 26 stycznia 1939r. – wizyty Józefa Becka, szefa polskiej dyplomacji u Hitlera w Berchtesgarden i rewizyta Ribbentropa w Polsce. Rozmowy dot. roszczeń wobec Gdańska i budowy eksterytorialnej autostrady do Gdańska.
21 marca 1939r. – kolejne kategoryczne żądanie Rzeszy w sprawie Gdańska i Pomorza.
26 marca 1939r. – odmowa Polski przyjęcia żądań niemieckich.
28 kwietnia 1939r. – rząd niemiecki wypowiada pakt o nieagresji zawarty w 1934 r. i domaga się zgody na przyłączenie Gdańska do Rzeszy i przeprowadzenie autostrady i linii kolejowej z Gdańska do Rzeszy.
5 maja 1939r. – ponowna negatywna odpowiedź Polski.
23 sierpnia 1939r. – odprawa wyższych oficerów u Hitlera, zapowiedź napaści na Polskę w dniu 26 sierpnia.
31 sierpnia 1939r. – ultimatum Rzeszy pod adresem Polski – natychmiastowe wcielenie Gdańska do Rzeszy, utworzenie Komisji Międzynarodowej ds. eksterytorialnego ”korytarza” i usunięcia z jego obszaru polskiej administracji, przeprowadzenie tam plebiscytu z udziałem tamtejszych Niemców zamieszkałych tam lub urodzonych przed 1918 r. Prowokacja w Gliwicach sugerująca napaść Polski na Rzeszę.
1 września 1939r. - Niemcy napadają na Polskę. Do Polski wkracza też Słowacja, podległa III Rzeszy.
***
19 września 1939r. – kapitulacja wobec wojsk hitlerowskich Gdyni i Oksywia.
27 września 1939r. – kapitulacja wobec wojsk hitlerowskich Warszawy.
1 października 1939r. – gen. Władysław Sikorski formuje we Francji polski rząd na emigracji.
2 października 1939r. – kapitulacja wobec wojsk hitlerowskich Helu
2-5 październik 1939r. – bitwa pod Kockiem, ostatnia na terytorium Polski, kapitulacja polskich oddziałów wojskowych pod dowództwem gen. Franciszka Kleeberga.
Działania Rosji wobec Polski
25 lipca 1932r. – zawarcie paktu o nieagresji między Polską i ZSRR.
5 maj 1934r. – przedłużenie paktu o nieagresji między Polską i ZSRR o 10 l.
23 września 1938r. – Związek Radziecki uprzedza rząd polski, że wypowie pakt o nieagresji z 1932 r. jeśli wojska polskie wkroczą do Czechosłowacji.
Maj 1939r. – rząd radziecki proponuje Polsce pomoc wojskową w razie napaści hitlerowskiej . Polska odmawia udziału w sojuszu, w którym uczestniczyłby ZSRR.
12 – 20 sierpnia 1939r. – bezowocne rokowania radziecko- francusko-brytyjskie w Moskwie w sprawie zawarcia sojuszu antyhitlerowskiego. Zaważyło m.in. stanowisko polskiego rządu, który odmówił zgody na przepuszczenie Armii Czerwonej przez terytorium Polski, podobne stanowisko reprezentowała Rumunia. 5 dni później, 23 sierpnia ZSRR zawiera pakt (Ribbentrop-Mołotow) o nieagresji z Niemcami.
***
17 września 1939r. – wojska ZSRR weszły rano do Polski. Na mocy paktu z Niemcami i za zgodną aliantów. W kwietniu 1939 r. sztaby wojskowe: francuski i angielski ustaliły, że los Polski będzie zależał nie od wyników początkowych zmagań, lecz od ostatecznego rezultatu wojny. W sierpniu 1939 r., w czasie rokowań w Moskwie Francja zgadzała się na wkroczenie Armii Czerwonej na terytorium Polski.
Wieczorem tego samego dnia - rząd polski i naczelne dowództwo - opuściło Polskę i udało się do Rumunii.
Wieczorem tego samego dnia - rząd polski i naczelne dowództwo - opuściło Polskę i udało się do Rumunii.
28 września 1939 r. - ZSRR i Niemcy podpisują tzw. Traktat o granicach i przyjaźni, włączając tereny wschodniej Polski w skład ZSRR (obszary dzisiejszej Białorusi i Ukrainy, będące dawniej w granicach Polski).
30 lipiec 1941r. – ZSRR i Polska (rząd na emigracji) zawierają układ w spr. wspólnych działań przeciwko III Rzeszy.
Aneksje przed 1 września 1939 r.
Lipiec 1936r. – interwencja III Rzeszy w Hiszpanii
11-13 marca 1938r. – włączenie przemocą (Anschlus) Austrii do III Rzeszy , przy braku sprzeciwu ze strony państw Zachodu.
2 października 1938 r. – wkroczenie wojsk polskich do Czechosłowacji – do Cieszyna za Olzą. Dwa dni wcześniej, 30 września, na konferencji państw zachodnich w Monachium, początkującej rozbiór Czechosłowacji – Polska zażądała przekazania Zaolzia. Tydzień przed tą konferencją, 21 września Polska wykorzystując trudną sytuację Czechosłowacji, zagrożonej roszczeniami Hitlera składa w Pradze notę żądając czeskiej części Śląska. Węgry natomiast zażądały i otrzymały – zachodnią część Ukrainy Zakarpackiej oraz część Słowacji.
15 marca 1939r. – wkroczenie wojsk hitlerowskich do Czech i Moraw.
22 marca 1939 r – Niemcy wymuszają na Litwie podpisanie układu o oddaniu im Kłajpedy, 23 marca - zajęcie Kłajpedy przez hitlerowców.
7 kwietnia 1939r. – wojska faszystowskich Włoch wkraczają do Albanii.
11 maj – 16 września 1939r. – Japonia napada na Mongolię, pomoc wojsk ZSRR kładzie kres agresji.
Działania po 1 września 1939r
3 września 1939r. – Francja i Wielka Brytania wypowiadają wojnę Niemcom, ale bez podjęcia działań wojennych.
5 września 1939r. – USA ogłaszają neutralność wobec wojny w Europie.
9 kwietnia 1940r. – hitlerowskie wojska wkraczają do Danii, Niemcy postawili Danii ultimatum o kapitulacji, Dania je przyjęła.
9 maja 1940r. – napaść Niemiec na Norwegię.
10 maj 1940r. – napaść Niemiec na Belgię. 28 maja król Belgii podpisuje kapitulację.
10 maj 1940r. – napaść Niemiec na Holandię, 17 maja - kapitulacja
10 maj 1940r. – napaść Niemiec na Francję, bezwarunkowa kapitulacja – 22 czerwca, północne okręgi przemysłowe wraz z wybrzeżem (3/5 kraju) oraz Paryż są okupowane przez Niemców, pozostała część Francji tworzy samodzielne państwo ze stolicą w Vichy.
10 maja 1940r. – napaść Niemiec na Luksemburg.
10 czerwca 1940r. - Włochy wypowiadają wojnę Francji i odbierają jej Korsykę, Sabaudię i Tunis, wkraczają do Nicei.
10 czerwca 1940r. – Włochy wypowiadają wojnę Wlk. Brytanii.
28 października 1940r. – Włochy napadają na Grecję
1 marca 1941 r. – Bułgaria przystępuje do wojennego bloku Osi (Niemcy, Japonia, Włochy) , wojska hitlerowskie wkraczają na teren Bułgarii.
13 kwietnia 1941r. – ZSRR i Japonia zawierają pakt o neutralności.
22 czerwca 1941 r. – napaść Niemiec na ZSRR
8 grudnia 1941r. - Chiny wypowiadają wojnę Niemcom, Japonii i Włochom, przystępując do koalicji antyhitlerowskiej.
8 grudnia 1941r. – USA wypowiada wojnę Japonii
8 grudnia 1941 r. – Wlk. Brytania wypowiada wojnę Japonii.
11 grudnia 1941 r. – Niemcy i inne państwa Osi (Włochy, Hiszpania, Bułgaria) - wypowiadają wojnę USA.
6 czerwca1944r. – wojska USA razem z brytyjskimi lądują w Europie, w Normandii i przystępują do działań militarnych.
23 lutego 1945r. – Turcja wypowiada wojnę Niemcom i Japonii.
27 marca 1945r. – Argentyna wypowiada wojnę Niemcom i Japonii.
Pakty i układy
20 czerwca 1933r. – Niemcy hitlerowskie zawierają konkordat z Watykanem
9 luty 1934r. – Jugosławia, Rumunia, Turcja i Grecja tworzą entantę bałkańską.
2 maj 1935 r. – Francja i ZSRR podpisują układu o wzajemnej pomocy
18 czerwca 1935r. – Niemcy zawierają z Wielką Brytanią układ morski z Niemcami, umożliwiający rozwój floty hitlerowskie.
11 lipca 1936r. – Niemcy zawierają umowę z Austrią (o tzw. pojednaniu z Niemcami), która podporządkowuje Austrię III Rzeszy , Hitler zmusza kanclerza Austrii do wprowadzenia do rządu austriackich hitlerowców.
25 październik 1936r. – Niemcy zawierają układ z Włochami, powstanie tzw. Osi Berlin-Rzym
25 listopada 1936r. – Niemcy podpisują sojusz z Japonią, tzw. Układ Antykomiternowski, wymierzony przeciwko ZSRR (w 1937 – podpisują go faszystowskie Włochy)
18 września 1938r – nota Francji i Anglii do rządu Czechosłowacji by zadośćuczyniono żądaniom Niemiec domagających się czeskich Sudetów, w „imieniu pokoju europejskiego”.
21 września 1938r. – rząd Czechosłowacji przyjmuje warunki odstąpienia Niemcom terenów sudeckich i przeprowadzenia na nich plebiscytu.
30 września 1938 r. - Niemcy wraz z Francją, Włochami i Wielką Brytanią podpisują tzw. Układ Monachijski. Rozparcelowanie Czechosłowacji.
6 grudnia 1938r. – Niemcy i Francja podpisują w Paryżu Deklarację o nienaruszalności granicy francusko-niemieckiej i stosunkach dobrosąsiedzkich.
Styczeń 1939r. – Węgry wstępują do Układu Anykominternowskiego
17 marca 1939r. – Portugalia zawiera pakt o przyjaźni z gen. Franco (faszystowską Hiszpanią)
27 marca 1939r. – Hiszpania pod wodzą gen. Franco przystępuje do Układu Antykomiternowskiego (Niemcy, Japonia, Włochy, Węgry).
marzec 1939r. – Rumunia zawiera z Niemcami 10-letnią umowę gospodarczą, podporządkowując swoją gospodarkę potrzebom III Rzeszy.
15 marca 1939r. – utworzenie niepodległej Słowacji, całkowicie podporządkowanej III Rzeszy.
31 maj 1939r. – Niemcy i Dania zawierają pakt o nieagresji.
12-20 sierpnia 1939r. – moskiewskie rokowania antyhitlerowskie, zerwane przez Wielką Brytanię i Francję
23 sierpień 1939 r. – Niemcy i ZSRR zawierają pakt o nieagresji (Pakt Ribbentrop-Mołotow). Jest to reakcja na próby izolacji ZSRR przez państwa zachodnie i skierowania ekspansji hitlerowskich Niemiec na wschód.
***
Marzec 1941r. – do sojuszu z Niemcami przystępują Bułgaria i Jugosławia
12 lipiec 1941 r. – ZSRR i Wlk. Brytania zawierają układ w sprawie wspólnych działań przeciwko III Rzeszy.
20 lipiec 1941 - ZSRR i Czechosłowacja (rząd na emigracji) zawierają układ w spr. wspólnych działań przeciwko III Rzeszy.
30 lipiec 1941 – ZSRR i Polska (rząd na emigracji) zawierają układ w spr. wspólnych działań przeciwko III Rzeszy.
14 sierpnia 1941r. – podpisanie Karty Atlantyckiej przez USA (F.D. Roosevelt) i Wlk. Brytanii (W. Churchill).
1 stycznia 1942 r. – Deklaracja Narodów Zjednoczonych o wykorzystaniu wszelkich zasobów do walki z koalicją faszystowską. Podpisuje ją 26 państw.
Koniec II wojny światowej, kapitulacja hitlerowskich Niemiec
13 maj 1943r. – Afryka północna oswobodzona od armii państw Osi (Niemcy i Włochy).
29 września 1943r. – akt kapitulacji Włoch.
28 grudnia 1944r. - Węgry przechodzą na stronę ZSRR i wypowiadają wojnę Niemcom.
13 stycznia 1945r. – rozpoczęcie wielkiej ofensywy Armii Czerwonej z udziałem I Armii WP im T. Kościuszki oraz II Armii WP.
13 luty 1945 r. – wojska hitlerowskie kapitulują w Budapeszcie.
4 -11 luty 1945r. – konferencja Rosji (J. Stalin), Wielkiej Brytanii (W. Churchill) i USA (T.D. Roosevelt) w Jałcie. Zapadają decyzje dot. Polski.
24- 25 kwietnia – wojska zachodnich aliantów docierają do Łaby i w okolicach Torgau spotykają się z wojskami radzieckimi.
16 kwietnia – 2 maj 1945r. – radziecka ofensywa berlińska z udziałem I Armii WP im. T. Kościuszki i zdobycie Berlina.
2 maja 1945 r. – Ostatnie oddziały wojsk włoskich - kapitulują.
7 maja 1945 r. – Niemcy podpisują kapitulację na Froncie Zachodnim przed wojskami USA i Wspólnoty Brytyjskiej. Akt podpisano w Reims (Francja) w głównej kwaterze Alianckich sił Ekspedycyjnych gen. Eisnehowera. Zaproszony w ostatniej chwili francuski gen. François Sevez – przedstawiciel gospodarzy, był świadkiem, nie stroną, flagi Francji nie eksponowano.
 |
| Feldmarszalek Wilhelm Keitel podpisuje bezwarunkową kapitulację III Rzeszy w nocy z 8 na 9 maja 1945 r. Fot. Wikimedia |
8 maja 1945r. o godz. 23.01 (9 maja - czasu moskiewskiego) - podpisanie w Berlinie aktu bezwzględnej kapitulacji Wehrmachtu i innych sił zbrojnych III Rzeszy, tym razem całych Niemiec - przed przedstawicielami trzech mocarstw sojuszniczych - ZSRR, USA i Wielkiej Brytanii oraz Francji. Akt kapitulacji podpisany w Reims, jako niepełny podważył gen. Żukow. Nowy dokument podpisano w kwaterze gen. Żukowa. Na uroczystość do Berlina gen. Charles de Gaulle wysłał gen. Jeana de Lattre de Tassigny'ego, który, także sygnował akt kapitulacji, jako przyjmujący i jako świadek. Obok flag trzech mocarstw powieszono również flagę Francji.
17 lipca – 2 sierpnia 1945r. - Konferencja Poczdamska „wielkiej trójki” – ZSRR (J. Stalin), USA (H. Truman) i Wielka Brytania (W. Churchill/Attlee), przyjęto - uchwały: dot. rozbrojeniowe Niemiec i likwidacja gałęzi przemysłu, który mógłby służyć do produkcji wojennej i dot. zniesienia prawodawstwa niemieckiego, będącego podstawa hitleryzmu. Przyjęto postanowienie o aresztowaniu i postawieniu przed sądem zbrodniarzy hitlerowskich, wprowadzono kontrole niemieckiego systemu wychowawczego i oczyszczenie go z doktryny hitlerowskiej. Postanowiono o decentralizacji administracji niemieckiej, rozwiązaniu partii hitlerowskich i dopuszczenie do działalności demokratycznych partii politycznych. Podzielono Niemcy na 4 strefy okupacyjne: rosyjską, brytyjską, amerykańską i francuską. Pieczę nad nimi sprawować mają dowódcy wojsk okupacyjnych na danym terenie. Przyjęto także decyzje dot. Polski.
2 września 1945 r. - Japonia podpisuje akt bezwzględnej kapitulacji. Wcześniej USA zrzuca dwie bomby atomowe na dwa miasta japońskie – Hiroszimę i Nagasaki.
***
Mam nadzieję, że konkluzje każdy sam sobie wyciągnie. Z faktami się nie dyskutuje.
Zofia Bąbczyńska-Jelonek
Live coverage RT from Moscow V-Day parade:
No comments:
Post a Comment
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy