Przypływ nacjonalizmu na Ukrainie. Niemcy już o tym wiedzą

Przed parlamentem Ukrainy w momencie zwrotnym 22 lutego
2014 r. Fot. M.Czernov (Wikimedia)

Wybory parlamentarne na Ukrainie zostały  przyjęte bardzo pozytywnie przez polski establishment polityczny. Generalnie politycy uznali, że na Ukrainie zwyciężyły tendencje proeuropejskie, demokratyczne. „Wynik wyborów parlamentarnych na Ukrainie świadczy o tym, że wygrały siły proeuropejskie i pro-rozwojowe” oceniła premier Ewa Kopacz w dzień po głosowaniu na Ukrainie.

 Ale czy na pewno?

Polscy politycy oraz media – nie do końca orientują się, jakie siły na Ukrainie prowadziły walkę wyborczą i sięgają po władzę. Na pewno rzeczywistość jest daleka od ich mniemania. Niemcy już o tym wiedzą, Polacy nie chcą przyjąć faktów do wiadomości.

Niemieccy eksperci, zajmujący się sprawami międzynarodowymi nie mają żadnych złudzeń. Kampanię wyborczą ocenili, jako cechującą się „ekstremalnym nacjonalizmem”, co wszak wartością cywilizowanej Europy nie jest.

Wg sondaży przedwyborczych, partia, której politycy promowali się w tej kampanii „filmikami o łamaniu praw człowieka wobec rzekomych separatystów prorosyjskich” ma się stać poważną siłą w ukraińskim parlamencie.

Ci sami eksperci zwracają też uwagę na fakt, że prowadzona na Ukrainie wojna domowa wzmocniła tendencje nacjonalistyczne w promowaniu sporej grupy polityków podczas kampanii wyborczej, inne partie wcielały w swoje szeregi …milicjantów.

Przykłady takich działań zmuszają do weryfikacji ocen elit politycznych Ukrainy.

Niemcy mówią wprost w swoich analizach: „Szef faszystowskiego Batalionu Azow, jest członkiem „Rady Wojskowej” partii premiera Arsienija Jaceniuka” i dodają, że dwa tygodnie temu „Batalion Azow brał udział w brutalnych atakach na ukraiński parlament”.

Dodają też, że w czasie kampanii wyborczej wojska ukraińskiego rządu używały zakazanej na świecie międzynarodowymi konwencjami amunicji kasetowej w rejonie Doniecka.

Na dodatek, sytuacja na Ukrainie jest bardzo ciężka, społeczeństwo czekają duże wydatki i szokowy wzrost kosztów utrzymania, ostrzegają eksperci z Niemiec..

Bez względu na ostateczny wynik głosowania i zawiązane koalicje – Ukraina będzie musiała znaleźć pieniądze na zapłatę Rosji za gaz, bowiem tak Berlin, jak i władze UE, do której dąży establishment polityczny Ukrainy, nie mają zamiaru wyasygnować na ten cel dodatkowych funduszy. A Rosja nie ma zamiaru dalej subsydiować swego zachodniego sąsiada. W kontekście tych wydarzeń analizowane są też ostatnie wypowiedzi marszałka Sejmu RP, Radosława Sikorskiego, które zakwalifikowano, jako „kłamstwa” i „incydent w długim szeregu absurdów promowanych przez zachodni, polityczny PR i media”

Podsumowanie kampanii wyborczej

Kampania, o czym jest mowa wyżej, w obecnej prozachodniej, części Ukrainy była kreowana w dużym stopniu przez ekstremistów nacjonalizmu. Sondaże dawały preferencję partii rządzącego prezydenta Blok Petro Poroszenko, którego listę otwierał mer Kijowa - Witalij Kliczko, „przygotowywany swego czasu na prezydenta Ukrainy przez powiązaną z CDU Fundację im. Konrada Adenauera”. 

Sondaże przedwyborcze wskazywały od miesięcy na wysokie notowania Partii Radykalnej Ołeha Laszko. Analitycy zakładali, że łamanie praw człowieka wobec powstańców na wschodzie Ukrainy, jakie lansowano, przyciągnie potencjalnie spory elektorat ze środowisk faszystowskich na Ukrainie. W czasie kampanii lider tej partii zwracał uwagę tym, że „w telewizyjnym talk show, przedstawił więźnia, który, jak stwierdził, był rosyjskim żołnierzem”[1]. Poinformował też, że „w przyszłości pojmani prorosyjscy separatyści będą doraźnie straceni”. Sondaże wskazywały, że partia Ołeha Laszko otrzyma ponad 10% głosów wyborców.

Natomiast szacunki wobec innej skrajnie nacjonalistycznej Partii Swoboda, głównej siły ugrupowań faszystowskich na Ukrainie, były mało optymistyczne. Założono, że straci ona wielu wyborców na rzecz ugrupowania Laszko i nie wiadomo, czy przekroczy wymagane 5% głosów elektorskich. Swoboda mogła stracić głosy Prawego Sektora, przez co Prawy Sektor ma nikłe szanse do wejścia w skład Wierchownej Rady.

Krucjata przeciwko „podludziom”

Poza centrum ugrupowań jawnie faszystowskich, ale tuż obok nich i o podobnej ideologii, funkcjonuje partykularny Front Ludowy, partia premiera Arsienija Jacyniuka.

Front Ludowy - aprobowany i współtworzony przez Zachód, słynie z tego, że skupia znanych skrajnych ekstremistów. Niemieccy eksperci zwracają uwagę, że „Tietiana Czernowoł, były sekretarz prasowy faszystowskiej organizacji UNA-UNSO, która w międzyczasie dołączyła do Batalionu Azow, zajmowała drugie miejsce na liście wyborczej Frontu Ludowego” i jak wszystko wskazuje - będzie członkiem ukraińskiego parlamentu.

Front Ludowy premiera Jacyniuka powołał do życia w swoich strukturach Radę Wojskową, która, jak zwracają uwagę niemieccy eksperci, „czerpie profity z nacjonalistycznego wojennego szaleństwa”. Rada Wojskowa ma w swoich szeregach Andrija Bileckiego, dowódcę Batalionu Azow, który stwierdza, że obecnie „historyczną misją naszego narodu w tym krytycznym momencie, jest poprowadzenie „białej rasy” świata w ostatniej krucjacie w celu jej ocalenia”. W „krucjacie przeciwko „Semite-led Untermenschen”[2] – czyli semickich „podludzi”.

Batalion Azow Andrieja Bileckiego brał udział w brutalnych atakach na ukraiński parlament. Dla przypomnienia, atak miał miejsce 14 października br., w momencie, gdy większość ukraińskich parlamentarzystów odrzuciła wniosek, by dzień 14 października uznać za oficjalne święto państwowe upamiętniające Ukraińską Armię Powstańczą (UPA). Eksperci z RFN przypominają, że „UPA, która wsławiła się masakrą ponad 90 tys. chrześcijańskich i żydowskich Polaków – została powołana do życia 14 października 1942 r.”

Kto prowadzi

Wbrew przewidywaniom niemieckich ekspertów na czoło wyścigu o rząd dusz w ukraińskim parlamencie wysuwa się neofaszystowski Front Ludowy premiera Jacyniuka, przeganiając nieznacznie faworyta sondaży Blok Petra Poroszenki.

Zgodnie z ujawnionymi 28 października po południu podliczeniami z ok. 80% głosów prowadzi Front Ludowy z 21,94% głosami, partia prezydenta Poroszenki zdobyły minimalnie mniej głosów – 21,6%.

Po przebadaniu natomiast 46,54 % protokołów wyborczych w jednomandatowych okręgach wyborczych Centralna Komisja Wyborcza ustaliła, że Blok Petro Poroszenki prowadzi w 64  okręgach na 194 otwartych. Front Ludowy – zdobył prowadzenie w kilkunastu[3]. 

Łącznie z obszarem Krymu i zbuntowanych regionów oficjalnie winno być takich okręgów jednomandatowych - 213.

Na trzecim miejscu plasuje się „czarny koń” tych wyścigów  parlamentarnych – Samopomicz (Samopomoc), partia Andrieja Sadowego, mera Lwowa z 11,6% głosami. 

O liderze tej partii i jej etymologii - w Polsce niewiele wiadomo. Andriej  Sadowy, 46-letni polityk jest z urodzenia lwowiakiem, z wykształcenia inżynierem. Od marca 2006r. piastuje urząd mera Lwowa, obecnie trwa jego druga kadencja na tym stanowisku.

Do 2000r. należał do centro-prawicowej partii o nazwie Nasza Ukraina. Na początku ub. roku został członkiem nowo zarejestrowanej partii o nazwie Samopomoc, która nawiązuje do tradycji towarzystw finansowych istniejących w Galicji jeszcze przed I wojną światową, które po II wojnie światowej reaktywowały się w USA, jako unie kredytowe.

Samopomoc Andrieja Sadowego jest popularna w zachodniej Ukrainie. Na czele listy wyborczej tej partii znajduje się Hanna Hopko, na drugim miejscu … Siemien Siemienczenko, dowódca Batalionu Donbas, walczącego z powstańcami na wschodzie Ukrainy.

Blok Opozycyjny zwolenników prezydenta Janukowycza zdobył jak na razie 9,53% głosów, natomiast faszyści z Radykalnej Partii Ołeha Laszki – 7,42% głosów. Oba ugrupowania polityczne będą miały swoje reprezentacje w Wierchownej (Najwyższej) Radzie.

Batkiwszczyna (Ojczyzna) b. premier Timoszenko, z której nb. wywodzi się premier Jacyniak ledwo przekracza próg wyborczy, zdobyła zaledwie 5,68% głosów.

Natomiast Swoboda na razie nie uzyskała wymaganego minimum i ma na koncie  4,71% głosów.

Frekwencja wyborcza była słaba i ledwo przekroczyła 50% uprawnionych do głosowania. Do grona uprawnionych, władze Ukrainy zaliczają także wyborców na Krymie, który jest obecnie pod jurysdykcją rosyjską oraz ludność zbuntowanych regionów na wschodzie Ukrainy, gdzie głosowanie nie odbyło się. 

Podział miejsc

Nieco skomplikowany, mieszany system wyborczy na Ukrainie, jak na razie zapewnia przewagę w parlamencie Blokowi Poroszenko nad Frontem Ludowym premiera Jacyniuka.

Wg informacji Interfax Ukraine z 27 października br.[4] podział miejsc w Wierchownej Radzie będzie wyglądał tak (stan po przeliczeniu głosów do popołudnia 27.10.2014):

Blok Petro Poroszenko – 127 miejsc, Front Ludowy premiera Jacyniuka – 80 miejsc. Oba ugrupowania tworząc koalicje uzyskają przewagę zaledwie 1 głosu w parlamencie. W sumie 226 miejsc w 450-osobowej Radzie.

Samopomoc Andrieja Sadowego może mieć 32 miejsca, Blok Opozycyjny – 28 miejsc a partia b. premier Timoszenko – 17 miejsc. Faszyści z Radykalnej Partii Laszko zdobyli 22 miejsca w Wierchownej Radzie.

Jeżeli siły faszystowskie z Radykalnej Partii połączą siły z neofaszystowskim i radykalnym Frontem Ludowym – to niewątpliwie nowy rząd Ukrainy będzie miał dosyć silną reprezentację skrajnie nacjonalistycznych ugrupowań (we wzajemnym stosunku z Blokiem Petro Poroszenki  -  1:1,25), co absolutnie nie będzie sprzyjało spokojowi na Ukrainie i wstrzymaniu przelewu krwi.

Sytuacja wewnątrzkrajowa

  Amunicja kasetowa

Podczas kampanii wyborczej padały bardzo poważne zarzuty pod adresem rządu. Eksperci niemieccy zwracają uwagę, że „wg ostatnich doniesień, w tym - zachodnich organizacji zajmujących się prawami człowieka, siły rządowe, zwłaszcza faszystowskie bojówki dopuszczały się w trakcie prowadzonej wojny domowej na wschodzie Ukrainy poważnych naruszeń praw człowieka”, wskazując na użycie przez terytorialne jednostki wojskowe, zwłaszcza w rejonie Doniecka, zakazanej prawem międzynarodowym amunicji kasetowej, która, jak podkreślają niemieccy eksperci „jest szczególnie niebezpieczna dla ludności cywilnej”.

Do tej pory 144 państwa podpisały traktat o zakazie stosowania amunicji kasetowej. Ukraina nie dołączyła do grona tych państw, nawet po ”prozachodnim zamachu w Kijowie”. Wg Human Rights Watch (HRW), donoszą niemieccy eksperci, istnieją „mocne dowody na użycie przez siły militarne Kijowa amunicji kasetowej na początku października i to w czasie wprowadzenia zawieszenia broni na obszarach objętych wojną domową”. Wg HRW, sześć osób zostało zabitych przy wykorzystaniu tej amunicji, a dziesiątki zostało rannych. HRW zakłada, że rzeczywista liczba ofiar jest znacznie wyższa[5].

  Na skraju upadku

Bez względu na wynik wyborów parlamentarnych Ukrainę czeka konieczność wprowadzenia drastycznych cięć wydatków budżetowych, głównie w  sferze socjalnej. Z ekonomicznego punktu widzenia, dowodzą niemieccy specjaliści, Ukraina jest na skraju bankructwa i załamania gospodarczego.

Tegoroczne wyniki gospodarcze notują w różnych sektorach spadki nawet o 10%. Deficyt budżetowy może osiągnąć poziom ponad 7% produktu krajowego brutto (PKB). Od początku roku hrywna, waluta ukraińska, straciła połowę swojej wartości w odniesieniu do dolara (USD), powodując błyskawiczny wzrost cen, co odbija się znacznie na zawartości koszyka konsumenckiego przeciętnego mieszkańca Ukrainy. Ponadto koszty energii także wysoko szybują w górę. Inflacja jest na poziomie około 12%. Ludność Ukrainy w błyskawicznym tempie biednieje. Nikt nie spodziewa się, że 17 mld USD z MFW wpłynie do kasy państwa przed 2016 r.[6]

Kijów, dołączając do strefy wpływów zachodniego hegemona domaga się wsparcia finansowego ze strony Niemiec i UE, jako całości. Czasami szarżując wręcz, jak w przypadku Polski, skąd chce otrzymywać węgiel za darmo.

Niemieccy eksperci sygnalizują, że rząd niemiecki jest gotów uczestniczyć w pomocy finansowej dla Ukrainy tylko w ograniczonym wymiarze, przede wszystkim w ramach pomocy określonej przez Günthera Oettingera, unijnego komisarza ds. energii, przy zakupie rosyjskiego gazu dla Ukrainy.

Takie podejście Niemiec do sytuacji ekonomicznej Ukrainy oznacza konieczność wprowadzenia szerokich w zakresie cięć w ukraińskim budżecie. 

Niemieccy eksperci uważają, że brak porozumienia z Rosją w sprawie dostaw gazu na Ukrainie jest w pewnym sensie pozytywnym zjawiskiem dla prezydenta Poroszenki i premiera Jacyniuka, zmusza ich po wyborach do zawarcia absolutnego porozumienia i poważnych dyskusji dot. stanu państwa.

Problem w tym, że obaj liderzy jeszcze przed ogłoszeniem ostatecznych wyników wyborczych zaprezentowali publicznie dwa indywidualne projekty porozumień koalicyjnych. I każdy chce narzucić swoją wolę ewentualnemu partnerowi koalicyjnemu. Najpierw ogłosił taki projekt Blok Petro Poroszenki, wczoraj – Front Ludowy premiera Jacyniuka.

Umowa koalicyjna obecnego premiera Ukrainy zawiera projekty 36 ustaw, które należy zatwierdzić w parlamencie do końca tego roku oraz plan działań rządu dot. umowy stowarzyszeniowej z UE. Premier Jacyniuk oświadczył, że może zostać dalej premierem, ale na własnych warunkach i gdy koalicja w parlamencie zostanie zawiązana także na jego warunkach, chociaż jego front Ludowy uzyskał tylko 80 z 450 miejsc w Wierchownej Radzie. Chce koalicję nazwać „Europejską Ukrainą” i formować nowy gabinet wg zasad obowiązujących w Komisji Europejskiej. Taka postawa nie wróży stabilności ani parlamentarnej, ani politycznej na Ukrainie.

O tragicznej sytuacji ekonomicznej i społecznej państwa na razie nikt nie dyskutuje.

Zofia Bąbczyńska-Jelonek

Kwadratura Koła Polityki
_______________________________

[1] Benjamin Bidder: „Rechter Politiker Ljaschko: Der Mann, der die Ukraine aufhetzt”. Artykuł opublikowany: www.spiegel.de w dniu 22.10.2014.

[2] „Ukraine crisis: the neo-Nazi brigade fighting pro-Russian separatists.”, artykuł opublikowany w www.telegraph.co.uk  w dniu 11.08.2014.

[3] Dane wg Interfax Ukraine z 27.10.2014, patrz: http://en.interfax.com.ua/news/general/231303.html
[4] Jak wyżej.
[5] Ukraine: Widespread Use of Cluster Munitions. Patrz: www.hrw.org  z dnia 20.10.2014.
[6] Matthias Benz: Ein Land im Stresszustand, artykuł opublikowany w  www.nzz.de  w dniu 22.10.2014.

 ***

APPENDIX

Zgodnie z danymi ONZ:

(na dzień 29 października br.) 

W rejonie konfliktu zbrojnego na wschodniej Ukrainie przebywa ok. - 5,2 mln ludzi,

Liczba przymusowych przesiedleńców wynosi - 442 tys. osób

Liczba osób, które uciekły z Ukrainy do Rosji wynosi - 488 tys. osób.

Zabici w działaniach wojennych na Ukrainie - 4035 osoby

Ranni w działaniach wojennych na Ukrainie - 9336 osób

Materiał w znacznej części został oparty na analizie niemieckich ekspertów:

„Nationalist Upsurge” z 24 października br. opublikowanej pod linkiem:

http://www.german-foreign-policy.com/en/fulltext/58793

Wszystkie cytaty, które nie posiadają odnośników pochodzą z tej analizy. (Z B-J)