Dlaczego Wisława Szymborska?

Od lewej: Michał Kempisty, Elżbieta Romanowska, Marzena Solnicka, Urszula Ryniuk, Jola Supel, Andrzej Dorecki (za Jolą),
 Anna Syrek, Maria Bukowska, Jerzy Krysiak. Fot.Z.Slifierz

 W dniach  23. – 24. listopada 2013 roku Teatr Prób Miniatura  Im. Jerzego Szaniwskiego przedstawił widowisko ”Koniec i Początek” oparte na życiu i twórczości Wisławy Szymborskiej. Prapremiera  światowa  widowiska  oraz kolejny spektakl przedstawione zostały w Clayton Community Centre  Theatrettee- 9—15 Cooke Street – Clayton (Melbourne).

Autorem scenariusza i reżyserem jest Stefan Mrowiński.  Szegółowo przemyślana choreografia , spontaniczna , pełna ekspresji gra aktorów pozwoliła widzom przeżyć spektakl w atmosferze pełnej powagi i zadumy. Tytuł widowiska ”Koniec i Początek” wskazuje odwrotny kierunek wehikułu odbioru  dlatego też wprowadza widza w atmosferę  związaną ze śmiercią Wisławy Szymborskiej. Poetka zmarła 1. lutego 2012 roku w Krakowie. Akcja rozpoczyna się na ulicy Kanoniczej z pięknym widokiem na Wawel i ukazuje grupę przechodniów prowadzącą dyskusję o życiu poetki. Padają słowa zarzutu, że była komunistką, ale wśród tłumu są także obrońcy. We wspaniale odegranej scenie na ulicy wzięli udział wszyscy Aktorzy Teatru.
Zamierzenie Reżysera jest bardzo celowe . Już w pierwszej scenie uwypukla ideę przedstawienia.; ”Wisława Szymborska przez całe swoje życie ukrywała przed światem
Swój osobisty dramat, który nosiła w sobie przez  przeszło pół wieku”/ S. Mrowiński/

Jakim zatem była człowiekim?

Druga odsłona wprowadza widza w nastój szczególny. Krystyna Mrozik odtwarza atmosferę znaczącego wydarzenia w zyciu Poetki . Emanują i zakłopotanie i poczucie

dystansu do wydarzenia , którym było przyznanie Nagrody Nobla. Wisława Szymborska siedzi  cicha i skupiona przy swoim stoliku , kiedy otrzymuje wiadomość że

Akademia Szwedzka honoruje Ją Literacką Nagrodą Nobla (jest 3. pazdziernik 1996 rok).

Po niedługiej  chwili tłum dziennikarzy usiłuje nawiązać kontakt z Wisławą Szymborską. Jak przed nimi uciec?, gdzie się ukryć ? Za zimno w ukochanych górach .

W tym momencie słyszymy archiwalne nagranie rozmowy Poetki z Czesławem Miłoszem. Jak ukryć się przed sławą , blaskiem i całym tym splendorem? 

No i właśnie taka jest Wisława Szymborska.

Życie Szymborskiej cofa się do Jej dojrzałego wieku. W roli Dojrzałej Szymborskiej z tego okresu widzimy  Elżbietę Romanowską.  Sposób interpretacji Aktorki jest bardzo przekonywujący, co wzmacnia ekspresyjnie  retrospektywne sytuacje z tego okresu życia Poetki. ”Wierzyłam ze idzie nowe, lepsze ,szczęśliwsze. Jak mogłam nie wierzyć . Miałam tylko dwadzieścia dwa lata!!! ”

Maria Bukowska jako Szymborska

Znowu cofamy się  głębiej w życie Poetki. Tym razem jako młoda dziewczyna wbiega do redakcji tygodnika „Po Prostu”. W tej  roli Maria Bukowska. Jej promienna twarz , uśmiech i sposób poruszania się zwracają uwage redaktora pisma –Adama Włodka . Rolę te odtwarza Michał Kempisty. Jego kreacja aktorska jest znakomita. Świetnie oddaje postać żarliwego komunisty. Młoda Wisełka wpada

Mu w oko. Nie jest wprawdzie zachwycony utworami ,ale zgadza się na wydrukowanie jednego z nich p.t. „Szukam  słowa”. Ten początek znajomości prowadzi póżniej do małżeństwa,które trwało sześć lat. Na scenie pojawiają się Szymborska Dojrzała , Młoda Szymborska oraz  Dojrzały Adam Włodek. Role tę odtworzył  Jerzy Krysiak z ogromna siłą ekspresji.

Mówi On –„Szybciej przejrzałem ja żarliwy komunista od politycznie bezradnej Wisełki- ona mi wierzyła , kochała mnie ,została moja żoną.”

Zycie w realiżmie socjalistycznym coraz bardziej utwierdza pełną wiary w ideologię systemu poetkę, że jest po właściwej stronie.

Wieść o śmierci Stalina /1953 rok/ sprawia ,że Młoda Szymborska żegna go wierszem ”Ten dzień”/cytat; Oto partia – ludzkości wzrok- Oto partia– siła ludów i sumienie”/

Aktorka w tej scenie zrzuca z siebie wszystkie symbole komunizmu (czerwony beret i czerwony krawat) i ukazuje tragizm przeobrażania młodej poetki. ”Ja wtedy wierzyłam, że komunizm to zbawienie dla Polski i ludzkości”

Aktorstwo Marii Bukowskiej jest tak wspaniałe ,że publiczność zamiera wprost z wrażenia, nagradza Ją oklaskami nawet w momencie wygłaszania wiersza na cześć Stalina.

Spektakl ukazuje również inne bardzo ważne okresy  życia Wisławy Szymborskiej.Przeżywa długoletnią i bardzo szczęśliwą miłość z Kornelem Filipowiczem. Andrzej Dorecki jest Kornelem na scenie.

Życzliwość, kultura i ciepło oddają charaker postaci.

Przez całe przedstawienie przewija sie postać Kronikarza  Krakowskiego świetnie zagrana przez Tomasza Romanowskiego. Nie możemy również pominąć doskonałych scen z Dziennikarzami.

Marzena Solnicka, Stefan Mrowiński, Dr George
Łuk-Kozika  (Honorowy Konsul RP)

Tutaj świetni : Jolanta Supel, Jerzy Krysiak ,Michał Kempisty  i Tomasz Romanowski . Na uwagę zasługują też sceny , w których biorą udział trzy doskonałe aktorki – Marzena Solnicka, Urszula Ryniuk. Anna Syrek, która również urzekła grą  na wiolonczeli. Grażyna Krajewska przypominała do złudzenia Hankę Ordonównę w piosence ”Miłość ci wszystko wybaczy”.

Zbigniew Slifierz w roli Aktywnego Fotografa oraz aktywna obecność maleńkiej Emilki Syrek uwydatniły klimat spektaklu. Wymowy i charakteru całemu widowisku dodały efekty świetlne ,zdjęciowe i dżwiekowe nad którymi pracował Mirosław Kuszner.

Jestem przekonana ,że wspaniale zrealizowane Widowisko przez Autora i Reżysera /Stefana Mrowińskiego/ oraz wszystkich Aktorów i całej Ekipy  Technicznej  zapadnie głeboko w pamięć Widzów i stanie się własnością wszystkich, którzy je widzieli i zobaczą.

Myślę,że przekazanie Państwu moich wrażeń i odczuć stanie się odpowiedzią na pytanie  ”DLACZEGO WISŁAWA SZYMBORSKA”

Barbara Dudkowska

Zdjęcia: Zbigniew Slifierz