Pełna widownia na premierze "Grzechów starości"

Sztuka "Grzechy starości" wystawiona w Lennox Theatre Riverside w Paramatcie przez Teatr Fantazja. Fot. B.Filip

W niedzielnę, w słoneczne popołudnie 22 września 2013 r. w Lennox Theatre Riverside Parramatta odbyła się premiera sztuki dramatycznej z elementami komediowymi pt. “Grzechy  Starości” pióra Macieja Wojtyszki, w wykonaniu aktorów teatru “ Fantazja”, w adaptacji i reżyserii Joanny  Borkowskiej – Surucic.

Tytuł spektaklu nawiązuje do żartobliwego określenia Rossiniego, tytana muzyki, który na pięć lat przed śmiercią, skomponował wielki utwór religijny “ La Petite Messe Solennelle”, nazywając Małą Mszę Uroczystą “ ostatnim grzechem śmiertelnym swojej starości”.

Gioacchino Rossini od roku 1832 do śmierci w roku 1868 komponował już bardzo niewiele. Na przestrzeni tych lat stworzył luźny zbiór utworów kameralnych i wokalnych ”Grzechy starości”, a pod koniec życia stworzył ostatnie swoje wielkie dzieło “ Małą Mszę Uroczystą” na 12 śpiewaków, fortepian i harmonię.

Autorem “Grzechów Starości” jest Maciej Wojtyszko, jeden z najwybitniejszych polskich reżyserów teatralnych, filmowych i telewizyjnych, pisarz, autor sztuk, komiksów i filmów animowanych. Autor książek dla dzieci i młodzieży. Ukończył Wydział Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi, wykladowca Akademii Teatralnej w Warszawie, laureat wielu nagród za twórczość  teatralną i literacką. 

Sześć wybranych sztuk Wojtyszki znalazło się w tomie dramatów pt.”Grzechy Starości” opartych na biografiach wielkich artystów. Autora fascynuje przede wszystkich ludzki wymiar opisywanych postaci. Ich dziwactwa, szaleństwa, nałogi i to, że nie są nieskazitelni.

Wszystko zaczęło się w Kórniku, jak wspomina Wojtyszko, w mieście w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w którym historia zamku sięga średniowiecza. Jest tam też wiele innych, cennych zabytków. W Kórniku, Maciej Wojtyszko  zobaczył rekopis “Pana Tadeusza”; pełen plam i miejsc, gdzie widać było, że autor ślinił, by łatwiej mu było odwracać kartki. Odkrył wówczas, że Mickiewicz był to żywy człowiek, a nie tylko pomnikowa prawda o naszym wieszczu, jak przedstawia się tradycyjnie w szkołach. I to był początek historycznej przygody w pisaniu biografii wielkich artystów.

 

Wróćmy jednak do początku spektaklu “Grzechów Starości” w wykonaniu Teatru “Fantazja” w Riverside Theatre, Parramatta w Sydney, który wystąpił przed publicznością wypełniajacą do ostaniego miejsca widownię teatru. Ludzie odchodzili od kasy biletowej “z kwitkiem”.

Teatr “Fantazja” wystawił po raz pierwszy premierę sztuki w prawdziwym teatrze w Australii, w Sydney. W rozmowach z publicznością usłyszeliśmy, że było przyjemnie usłyszeć polską mowę, polski teatr w prawdziwym teatrze.

 Sztuka ta pokazuje różne epoki, Jest trochę współczesności, jest też historia. Aktorzy pokazują pewne układy, w pewnym sensie jest to polemika między Wagnerem, a Rossinim. Spotkanie dwóch tytanów muzyki - Rossiniego i Wagnera stało się tutaj punktem wyjścia do konfrontacji ich poglądow na życie, sztukę oraz na ich twórczość.

 

Do spektaklu “ Grzechów Starości” aktorzy przygotowywali się przez wiele miesięcy ale na scenie teatru Riverside w Parramacie wystąpili na jednej tylko próbie, tuż przed premierą. Ogromne nerwy, adrenalina poszła w góre, trema pomogła i wszyscy stanęli na wysokości zadania.

 Sztuka jest przygotowana w języku polskim z angielskimi napisami, które były widoczne na górze wielkiegio scenicznego ekranu, Na tym ekranie wyświetlony był wielki wspaniały obraz przedstawiający wnętrze pałacu w którym jakby dzieję się cała sytuacja. Na scenie natomiast rozstawiono stoliki z kwiatami. Umieszczono również krzesła i foteliki oraz inne rekwizyty. Całą sztukę przetłumaczyła na jezyk angielski aktorka teatru “Fantazja”, Marta Zubek. Sceny zmieniały się światłami, dało to doskonały efekt sceniczny.

  
 
 


















Już przy wjeździe na parking teatralny odczułam miłą atmosferę. Pan otworzył mi wjazd na parking i zapytał czy potrzebuję pomocy. Odpowiedziałam bardzo szybko, że tak o ile może mi pomóc. Miałam ciężki sprzęt z kamerami foto i video. Weszlam do teatru, gdzie odbywała się jeszcze próba przed premierą. Ostatnie ustalenia i za chwilę wszyscy musieli opuścić widownię na  krótką przerwę, która była konieczna dla obsługi teatralnej. Aktorzy w tym czasie przebierali się i dało się odczuć lekkie zdenerwowanie przed przedstawieniem. Ale żartowali sobie i przygotowywali się do wielkiej premiery.

 

O godzinie 17.00 w teatrze zgasły światła i nastała cisza. Wszyscy czekali na rozpoczęcie przedstwienia. Po chwili światła lekko rozjaśniły się i przy muzyce rozpoczął się spektakl od spacerujących po scenie wszystkich aktorów.  Scenografia i dobrze dobrane oświetlenie każdej sceny dało wrażenie, że na chwilę znaleźliśmy się w pięknym, z wielkim smakiem urządzonym pałacu, gdzie komponuje Maestro Rossini. Po czym zgasły światła i nagły hałas rozbitego szkła. Przy zapalających się światłach wleciała na scenę Wirginia, piękna i młoda pokojówka z domu Rossiniego zrozpaczona, że rozbiła cenny porcelanowy dzbanek, który jak się potem okazało był prezentem Rossiniego od króla Portugarii. Pokojówkę gra doskonała w swoich rolach teatralnych Kasia Łania, która jak zawsze potrafi odnaleść się w każdej roli.

Na pomoc  Wirginii przychodzi  Dominik, znakomity kucharz, zaufany przyjaciel Rossiniego, koneser muzyki, który uspakaja pokojówkę.

Z aktorską perswazją przekonuje ją, że problem jest do rozwiazania. Rolę kucharza  doskonale jak zawsze  zagrał  znakomity aktor teatru “Fantazja” Andrzej Świtakowski.

 Nagle wchodzi Olimpia, żona Rossiniego, nucąc muzykę Maesto Rossiniego, który po długich latach milczenia ponownie zaczął komponować. Olimpia jest pod wielkim wrażeniem i stara się aby niczym nie denerwować Rossiniego. Prosi o ukrycie gazety, w której przeczytała, że jakby jej mąż źle powiedział o muzyce goszczącego w Paryżu Richarda Wagnera. Olimpię, żonę Rossiniego gra z całego serca, z wielkim profesjonalizmem Marta Kieć-Gubała. Jej sukienka wpaniale była dopasowana do epok: historycznej i wsółczesnej.

Źle ukrytą gazetę przeczytał jednak Rossini. Zdenerwowany, że to nie on napisał i nie on nazwał muzykę Wagnera “sosem bez ryby”, postanowił napisać wyjaśnienie. Maestro Gioacchino Rossiniego zagrał w znakomitym stylu niezrównany, w takich historycznych jak i innych postaciach, długoletni aktor teatru Fantazja, Jacek Samborski.

 Olimpia stara się złagocić nieco stres męża. W tym czasie pisarki Rossiniego; Stephanie Michotte, którą zagrała doskonale – Ula Orczykowska oraz Sophie Michotte  – Jolanta Szewczyk, jak zwykle znakomita w swoich rolach, uspakajając Rossiniego tłumaczyły, że mnóstwo dowcipów przypisują jemu, ale to tylko jest cena sławy. Obie aktorki grają w teatrze “Fantazja” już od wielu lat. Dominik, którego smaki w kuchni i miłość do muzyki bardzo ceni sobie Rossini, przyznał się, że to on powiedział te słowa, które potem napisano w gazecie. Ale Maestro nie obraził się na niego i wział całą sprawę na siebie.

 

 

 

Nie do końca jest to ta sama sztuka z pod pióra Macieja Wojtyszki. Jest dużo zmian, ciekawych elementów współczesnych; elementy choreograficzne w tańcu czy też elementy wokalne. Należą się za to wyrazy uznania samej reżyserce Joannie Borkowskiej – Surucic, która jest nie tylko duszą teatru ale potrafi w doskonały sposob wprowadzić talent aktorów do sztuk teatralnych, tak jak to było tym razem. Piękny taniec w choreografii Kasi Łania, czy  śpiew  Michała Maciocha wrowadził fantastyczny nastrój publiczności.

 Taki taniec rozpoczął nastepną scenę spektaklu, która toczy się już w apartamencie Wagnera w zupełnie innym stylu.

Rycharda Wagnera, kompozytora zagrał Bogusław Szpilczak, który potrafił wcielić się w prawdziwego Wagnera. W rozmowie z francuskim poetą Charlesem Baudelaire, wyraził swoją frustrację i przekonanie, że wszyscy są przeciw niemu.

Poetę Charles Baudelaire gra Michał Macioch, niezrównany komik na scenie z fantastycznym głosem wokalnym. W czasie rozmowy wchodzi Blandyna, wielbicielka Wagnera, która przynosi gazetę z wiadomością o odwolaniu oszczerstw Rossiniego przeciw Wagnerowi. Wielbicielkę Wagnera zagrała – Marta Zubek, która w tej sztuce jak i w innych gra znakomicie, z wielkim wyczuciem aktorskim. W czasie tej rozmowy wchodzi również Minna, żona Wagnera. Żonę Wagnera  zagrała Ela Chylewska, jak zawsze wspaniała, aktorka, niezrówniana w swojej grze. Ela zagrała schorowaną Ninnę, zazdrosną o swojego męża i jego miłość do Blandyny, ukochanej Wagnera.  

 

Poeta Charles Baudelaire jako wysłannik Wagnera dotarł do kuchni Rossiniego od tylnych drzwi kuchennych, prosząc Dominika, kucharza Rossiniego o pomoc w zorganizowaniu spotkania dwóch kompozytorów, tyranów muzyki. Poeta w przebiegły sposób zdobywa Wirginię, która rezygnuje z pracy u Rossiniego i odchodzi z nędznym pijaczyną, poetą Charlesem. Ale jeszcze na czas spotkania Rossiniego z Wagnerem zostaje na prośbę Olimpii. Spotkanie dwóch kompozytorów dochodzi do skutku. Wagner zachwycony urodą  żony Rossiniego przynosi piękne róże jako szczery wyraz uznania.

 

Spektakl kończy sie dramatycznie. Kucharz  Dominik w obecności  Rossiniego przyznaje sie do popełnienia przestępstwa. Rossini nie chce w to uwierzyć, ale Dominik przekonuje kompozytora, że.. “nie będzie szczęśliwego finału”…  i odchodzi.

Rossini płacząc mówi: “ Boże!. Urodziłem się dla opery buffa. Ty wiesz o tym dobrze. Nie potępiaj mnie. Nie potępiaj. My z opery buffa też mamy nadzieję na raj”.

Tak kończy się cała sztuka.

 

 

 

 

 

 

Na zakończenie wyszli na scenę wszyscy aktory łącznie z reżyserką oraz, dyrektorem muzycznym. pianistką Konstancją Kotowską, dyrektorem administracyjnym teatru Fantazja, Stanisławem Mikołajskim równocześnie operatorem dźwięku, ze scenografami Krysią i Zbyszkiem Słomowskim oraz Nicolasem Surucic, który dbał o dekorację i prawidłowe wyświetlanie tlumaczeń angielskich.

 Reżyserka Joanna Borkowska – Surucic. przedstawiła wszystkich aktorów. Podziękowała również stałej sponsorce teatru “ Fantazja”, dr. Kazimierze Łukaszewicz  która 33 lat temu, 22 września przyjechała do Australii. Podziękowała również Gosi Dobrowolskiej, pani Konsul RP w Sydney Reginie Jurkowskiej oraz pani Vicekonsul Dorocie Preda, a także wszystkim mediom: RadioSBS, Radio 2000, Expres Wieczorny,Tygodnik Polski, Puls Polonii, Bumerang Polski, fotografom; Tomkowi Koprowskiemu oraz Bogumile Filip, która rownież nagrywała na video całą premierę i wszystkim którzy pomagali, a także publiczności, która nie zawiodła.

Joanna Borkowska – Surucic podziękowała Eli Chylewskiej za napisanie słów do jednej piosenki Michała, drugą Michał przywiózł z Polski, napisana została przez Zygmunta Chabowskiego. Choreografię tańców przygotowała Kasia Łania.

 W czasie przedstawienia aktorzy mieli wspaniały kontakt z publicznością, która wtórowała częstymi brawami i smiechem. Reżyserka, dusza teatru “Fantazji” Joanna Borkowska – Surucic doskonale dobrała obsadę aktorską. Wydobywa od każdego aktora to co w nim najlepsze.

Było świetne oświetlenie i udźwiękowienie. A nade wszystko wspaniała atmosfera.

Dziękujemy Marcie Zubek za wspaniałe tłumaczenie dzięki temu mogli przyjśc na przedstawienie oprócz Polaków rownież Australijczycy i publiczność z innych narodowości.

Dziekujemy Joannie Borkowskiej – Surucic, za całość pracy.

 

Obsada aktorska: Olimpia, żona Rossiniego – Marta Kieć Gubała, Minna, pierwsza żona Wagnera – Ela Chylewska, Wirginia, pokojówka w domu Rossiniego – Kasia Łania, Dominik Libuet, kucharz Rossiniego – Andrzej Świtakowski, Gioacchino Rossini, kompozytor – Jacek Samborski, Rychard Wagner, kompozytor – Bogusław Szpilczak, Charles Baudelaire, poeta – Michał Macioch, Stephanie Michotte, pisarka Rossiniego – Ula Orczykowska, Sophie Michotte , pisarka Rossiniego – Jolanta Szewczyk, Blandyna, wielbicielka Wagnera – Marta Zubek
Rezyseria i adaptacja Joanna Borkowska- Surucić
Autor sztuki – Maciej Wojtyszko.

Tekst i zdjęcia: Bogumiła Filip